'Dị nhân' làng đào Nhật Tân tiết lộ bí kíp gọi đào thất thốn ra hoa

Đào thất thốn - vua của các loại đào

"Dị nhân" Lê Hàm nói về sự khác biệt của cây đào thất thốn

Nhiều người vẫn gọi ông Lê Hàm là "dị nhân" của làng đào Nhật Tân (P. Nhật Tân, quân Tây Hồ). Nói đến ông Hàm, cả làng đào trứ danh và nổi tiếng đất Bắc này từ đầu xóm đến cuối ngõ ai ai cũng biết.

Họ biết đến ông bởi nhiều lẽ khi ông là người mê mẩn đến quên ăn, quên ngủ với cây đào, rồi đến cái “dị” nhất làng đào của ông là rước cây đào thất thốn vào phòng mở điều hòa để chăm sóc. Nhưng cái mà người làng đào và du khách thập phương bái phục là việc ông “luyện” được bí quyết gọi đào thất thốn ra hoa, thậm chí ông còn gọi được ra đúng ngày, đúng tháng để thỏa lòng các “tín đồ” đam mê đào thất thốn.

Nhâm nhi tách trà trong khu vườn có cả hàng trăm cây đào thất thốn đang khoe sắc, ông Hàm chậm rãi: “Trước tôi cứ nghĩ con người chúng ta có thể chọn đào để chơi, nhưng cả chục năm nghiên cứu và hiểu cây đào tiến vua này tôi mới vỡ ra, thực sự là đào thất thốn chọn người - những người xô bồ thì không chơi được thứ đào đặc biệt này".

Vẽ đẹp mê lòng người của đào thất thốn

Nói về nguồn gốc, về cái đẹp của đào thất thốn, ông Hàm chia sẻ: “Ở cái làng đào Nhật Tân này 4 đời nay đã có cây đào này rồi. Hiện nay cả nước cũng không ở đâu có giống đào đẹp này. Còn ở Trung Quốc, họ cũng có giống đào này nhưng thua xa giống đào mà Việt Nam chúng ta đang có.

Đào thất thốn là vua của tất cả các loại đào bởi cây đào này có dáng rất kỳ lạ, vững chãi, rắn rỏi nhưng trông lại rất thanh thoát, mềm mại giống như biểu tượng của người quân tử vậy.

Đặc biệt hơn, nếu như các loại đào khác hoa chỉ ra ở cành thì đào thất thốn hoa ra cả ở thân cây, thậm chí hoa còn ra đến tận gốc cây. Bên cạnh đó, độ tươi thắm của hoa, sự xanh mỡn và sức sống của chồi thì không 1 loại đào nào sánh được.

Chồi non đầy sức sống của loại đào tiến vua đất Bắc

"Đào thất thốn có nhiều cái đặc biệt, nhưng khi nói về giống đào này nếu quên chi tiết này có lẽ chưa thể nói lên được sự đặc biệt của nó so với các loại đào khác. Đó là, các loại đào khác chỉ có 5 cánh, 1 tầng nhưng với đào thất thốn có đến 7 cánh và 7 tầng hoa và khi hoa nở thì hoa đẹp rực rỡ trong 7 ngày”, ông Hàm nói.

“Gọi” đào thất thốn ra hoa

Ông Hàm tâm sự: "Thực sự tôi là người say mê đào và tôi chỉ gọi giống đào này là đào thất thốn theo cách cha ông từng gọi trước đây. Còn với vẽ đẹp và sự đặc biệt của loại đào này tôi thấy người đời dùng khá nhiều danh xưng cho loại đào này như đào tiến vua, đào bói…"

Trước sự tò mò về những danh xưng đối với loại đào đặc biệt này, ông Hàm lý giải: “Loại đào này rất đặc biệt. Nếu như những loại đào khác thì nụ hoa sẽ đơm vào khoảng tháng 3 và sẽ nở vào cuối năm.

Cây đào thất thốn

Thế nhưng, với loại đào thất thốn này có thể đơm nụ hoa rồi treo ở trên cây đến 2,3 năm sau đó mới nở hoa. Và đáng nói, loại đào này trên mỗi cây thường ra rất ít hoa. Gắn bó với giống đào này mấy chục năm trời tôi thấy 1 điều lạ là có khi cả 1 cây đào có tuổi đời hàng chục năm trời nhưng mỗi khi tết đến chỉ ra có 3, 5,7,9 bông. Việc ra số hoa như vậy nên có rất nhiều người quan niệm, dựa vào số hoa đào trên cây ra vào dịp tết hàng năm để xem vận hạn cho gia đình của cả năm đó. Với lý do đó nên đào thất thốn có danh xưng là đào bói”.

Trước sự tò mò về việc những cây đào thất thốn của gia đình ông Hàm ra rất nhiều hoa và ra rất đúng dịp khác hẳn với những cây đào của gia đình khác người trồng đào lâu năm này cho hay: "Từ khi tôi sinh ra đã có giống đào này ở đất Nhật Tân rồi. Nhà tôi đến 3,4 đời trồng đào trên đất này, nên lớn lên tôi tiếp nối truyền thống của người xưa để lại. Hiện nay trên đất Nhật Tân này, người dân chủ yếu trồng 3 loại cây là đào Nhật Tân, quất bon sai và cây đào thất thốn. Đào thất thốn là giống cây khó trồng, khó chăm sóc và việc trồng làm sao để đào thất thốn ra hoa mỗi khi tết đến lại càng rất khó. Vậy nên, tại làng đào Nhật Tân này người theo đuổi trồng đào thất thốn rất hiếm.

Tôi theo đào thất thốn này cũng ngót 40 năm trời. Trong ngần ấy năm dù có kinh nghiệm của cha ông truyền lại nhưng cũng thất bại liên tiếp. Có những lúc trắng tay với loại đào đặc biệt này. Bởi loại đào này trồng, chăm bón vô cùng khó khăn. Và đáng nói hơn, với người trồng đào thì cứ gần tết lại mong đào ra hoa để mang ra thị trường bán và thu lại tiền. Nhưng với giống đào thất thốn này lại khác. Nếu không hiểu, không hợp thì có thể chăm bón, đầu tư công sức, tiền của cả năm trời, thậm chí cả vài năm nhưng khi cần đào ra hoa thì nó lại không ra, hoặc có những thời điểm tết xong xuôi rồi đào mới ra hoa thì cũng là thất bại".

Ông Hàm tiếp lời: "Theo đuổi cả mấy chục năm nhưng tôi chỉ mới được gọi là thành công khoảng 5 năm trở lại đây. Và có được thành công đó, theo tôi là mình phải hiểu được giống đào này và thêm đó là 1 phần may mắn, và mình hợp với loại đào này nữa.

Có nhiều người cho rằng tôi có bí quyết, việc này thật khó nói. Tuy nhiên, tôi thấy mình khác với mọi người trồng đào tại làng Nhật Tân này là tôi mê loại đào này đến quên ăn quyên ngủ, và tôi hi sinh vì nó".

Ông Hàm kể, từ khi ươm mầm đến chăm sóc ông luôn quan sát, ghi chép và rút ra những kiến thức, kinh nghiệm trồng, chăm sóc đối với từng cây đào thất thốn trong vườn. Việc làm đó cứ diễn ra liên tục suốt cả hàng chục năm nay, ngày nào cũng như ngày nào nên ông hiểu được sâu sắc về giống đào đặc biệt này.

"Có những lúc vợ con, người trong làng nghĩ tôi là người ương gàn, bởi có những lúc đêm hôm bỏ cả gia đình để 1 mình ra quanh quẩn bên cây đào. Và cũng có những thời điểm cả tháng trời tôi chẳng đi đâu ngoài việc thức thâu đêm suốt sáng ở vườn đào. Và chắc cũng không có ai ở làng đào Nhật Tân này bỏ cả 1 đống tiền xây dựng nhà cả trăm mét vuông rồi lắp hệ thống điều hòa để mang đào thất thốn vào đó trồng, chăm sóc.

Tôi làm thế cũng bởi tôi hiểu được sâu sắc về giống đào đặc biệt này. Từ việc hiểu nên tôi biết lúc nào nên chăm sóc, bón cây với liều lượng bao nhiêu, ở nhiệt độ nào", ông Hàm chia sẻ.

Nhờ sự kiên trì, tỉ mỉ như vậy nên đến thời điểm hiện nay ông Hàm cho rằng nếu nói ông có thể điều chỉnh được cây đào thất thốn ra hoa được đúng giờ thì hơi quá nhưng ông có thể điều chỉnh, “gọi” giống đào đặc biệt này ra hoa được đúng ngày, đúng tháng để phục vụ giới yêu đào thất thốn.

Ông Hàm nhấn mạnh thêm: "Không chỉ gọi được giống đào này ra hoa đúng ngày mà số lượng hoa ra trên mỗi cây là bao nhiêu tôi cũng có thể điều chỉnh được”.

Đó là thành quả của sự đam mê, dày công nghiên cứu mà ông Hàm đã đạt được, điều mà nhiều người chơi đào thất thốn vẫn đang trong quá trình tìm tòi và khám phá.