Đi tìm mẫu hình thanh niên thời đại mới

Thôi thúc người trẻ vươn lên

“Chúng ta đặt ra hình mẫu thanh niên để làm gì trong giai đoạn này?”. Không trả lời trực tiếp câu hỏi mình đặt ra, ông Bùi Thế Duy, Phó chủ tịch Hội LHTN VN, Giám đốc Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, mong muốn mọi người tham gia tọa đàm có sự phản biện để làm sáng tỏ vấn đề. Ông kể một số câu chuyện liên quan đến nước Nhật, nước Mỹ trong những bối cảnh cần thôi thúc giới trẻ của họ phải ý thức sâu sắc về tinh thần tự tôn dân tộc, về trách nhiệm mỗi người để cùng nhau bứt phá, vượt lên khó khăn. Ông Duy trăn trở: “Chúng ta cần đưa ra hình mẫu cho thanh niên hướng tới để đi lên”.

Anh Nguyễn Tử Anh, Giám đốc điều hành Công ty CP truyền thông Nexus, cho rằng: Xây dựng mẫu hình thanh niên không nên xa quá và cũng không nên gần quá để tạo cảm hứng vươn tới cho thanh niên. Anh Tử Anh nói: “Thời đại mới bây giờ là hội nhập, công nghệ, là sự đồng nhất. Trong thế giới đồng nhất, ai cũng có cơ hội, nhưng để lựa chọn cơ hội thì phải có lý tưởng. Lý tưởng chính là phần hồn để dẫn dắt, tạo ra cảm hứng. Điều cần thiết là tạo điều kiện cho người trẻ thực hiện lý tưởng của họ”…

Nội lực là chính

Với phong cách trẻ trung và tâm huyết với những vấn đề liên quan đến giới trẻ, thạc sĩ Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu, giảng viên Khoa Tâm lý giáo dục - Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, nêu ý kiến: Thanh niên trong thời đại mới cần có cái đầu lạnh, trái tim nóng và bàn tay vàng. Việc xây dựng mẫu hình thanh niên, theo anh Hiếu, là phải đáp ứng 3 tiêu chí: hữu ích cho xã hội và cho chính người thanh niên đó; khả thi; phải hấp dẫn thanh niên. Hơn nữa, khi xây dựng mẫu hình, cần phải chú ý đến tính tương lai chứ không chỉ hiện tại, nếu không mẫu hình đó sẽ bị lỗi thời khi bước sang giai đoạn khác. Theo thạc sĩ Khắc Hiếu, nhân cách mẫu hình thanh niên trong thời đại mới phải tiếp cận trên 3 khía cạnh, đó là: hiểu biết (hiểu biết kiến thức chuyên môn hiện đại), thái độ (yêu con người, yêu làm việc) và những kỹ năng cần thiết.

Anh Giang Ngọc Phương (phụ trách một dự án giáo dục tại TP.HCM) nhận xét rằng hiện có không ít người trẻ thiếu tự tin, nhút nhát, chưa làm gì đã sợ, ai chọc vào điểm yếu là phản ứng cực đoan… Anh Phương cho rằng: “Xây dựng mẫu hình cần xác định chính nội tại thanh niên phải làm gì? Thanh niên phải có tâm huyết, khát vọng - có “máu lửa”, yêu công việc, sẵn sàng tương tác với bản thân, với xã hội và có trách nhiệm với bản thân. Bên cạnh nội lực đó, thanh niên cần những ngoại lực từ gia đình và xã hội để đồng hành và hướng dẫn các bạn đi trên con đường mình chọn”.

Còn cựu du học sinh Đặng Dương Minh Hoàng thì cho rằng giới trẻ Việt Nam cần có khả năng định hướng và nhìn nhận thẳng thắn thực tế đất nước. Anh bày tỏ trăn trở trước thực trạng những SV tốt nghiệp xong không biết làm gì và nhiều doanh nghiệp không tuyển được những người giỏi nghề, lành nghề. Trong khi đó, anh Trần Thiên Long, Phó giám đốc Quỹ hỗ trợ công nhân TP.HCM, khẳng định: “Phần cứng” hàng đầu đối với thanh niên chính là đạo đức. Có đạo đức sẽ không vô cảm mà biết cảm thông, chia sẻ với người khác.

Anh Nguyễn Quang Thông, Phó chủ tịch hội LHTN Việt Nam, Tổng biên tập Báo Thanh Niên, cho rằng: “Bất kỳ hình mẫu nào hay tiêu chí nào đều phải dựa vào thành quả của quá trình “tự”. Đó là sự tự giác, tự học, tự lập, tự thân vận động, tự khẳng định… Môi trường xã hội, hoạt động trong phong trào thanh niên chính là nơi tạo ra tiền đề để người trẻ rèn luyện cái “tự” đó”.

Nhiều chuyên gia, giáo viên, doanh nhân và các thành phần thanh niên tham dự tọa đàm - Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Bổ sung cho phù hợp

Anh Nguyễn Phi Long, Phó chủ tịch thường trực Hội LHNT Việt Nam, nhấn mạnh: “Mỗi một giai đoạn, thời kỳ, thanh niên có những nhiệm vụ khác nhau nhưng chung quy lại, chúng ta có một mẫu số tương đối chung đối với các bạn trẻ. Đó là lòng yêu nước, học tập, rèn luyện, xung kích, tình nguyện. Những đức tính này đã đúc kết qua nhiều thế hệ. Thông qua diễn đàn này, chúng tôi mong muốn sẽ xác định được những mẫu số chung và bổ sung thêm tiêu chí đức tính của người trẻ cho phù hợp với bối cảnh hiện nay”.

Tổng kết tọa đàm, anh Nguyễn Quang Thông cho rằng đây là vệt nối tiếp diễn đàn: “Đâu là mẫu hình thanh niên thời đại mới?” trên những kênh truyền thông của Báo Thanh Niên thời gian qua, tạo nên không gian ý kiến đa chiều cho bạn đọc. Mục tiêu của buổi tọa đàm là tạo ra dư luận quan tâm chia sẻ và gắn bó trách nhiệm với sự tiến bộ của người trẻ. Làm thế nào để hình mẫu thanh niên gắn vào đời sống một cách nhẹ nhàng mà sâu lắng, thẩm thấu dần trong tình cảm mà biến thành định hướng cho hoạt động.

Như Lịch - Lê Thanh