Dịch tả lợn châu Phi: Cảnh giác 3 nguyên nhân lây lan chính

Theo thông tin từ Tổ chức Thú y thế giới (OIE), tính từ năm 2017 đến ngày 18/02/2019, đã có 20 quốc gia báo cáo bệnh Dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP). Tổng cộng đã có hơn 1,08 triệu con lợn buộc phải tiêu hủy.

Lực lượng chức năng Trung Quốc tiêu hủy lợn bị nhiễm dịch tả châu Phi. Ảnh: scmp.com

Tại Trung Quốc, theo thông tin từ OIE và Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), từ ngày 03/8/2018 đến ngày 18/02/2019, Trung Quốc thông báo tổng cộng có 105 ổ DTLCP xuất hiện tại 25 tỉnh (trong đó có nhiều ổ dịch xảy ra tại tỉnh Vân Nam và Quảng Đông gần biên giới với Việt Nam). Tổng cộng đã có hơn 950.000 con lợn các loại buộc phải tiêu hủy.

Thông tin khiến nhiều người giật mình lo lắng, chính là chuyện 1 con lợn chết được tìm thấy trên đảo Mẫu Đơn Giang thuộc Liên Giang (Đào Loan) vào ngày 17/01/2019 - đảo hoang không có người ở. Kết quả giải trình tự gen của virus này tương đồng 100% với vi rút DTLCP tại Trung Quốc.

Ngoài ra, theo một số nguồn tin, khả năng bệnh DTLCP đã xuất hiện tại một số nước trong khu vực nhưng chưa được thông tin chính thức. Như vậy, nguy cơ dịch bệnh lây lan diện rộng ở các nước trong khu vực - trong đó có Việt Nam là rất cao.

Nhiều hộ chăn nuôi tại Trung Quốc lâm cảnh lao đao vì lợn chết hàng loạt do nhiễm dịch tả heo châu Phi. Ảnh: I.T

Trên thế giới, trong những năm vừa qua, bệnh DTLCP đã lây lan rất nhanh từ nước này qua nước khác. Ví dụ như dịch bệnh đã xảy ra tại Liên bang Nga, sau đó đã được phát hiện mầm bệnh, ổ dịch tại các nước như Trung Quốc, Đài Loan và Mông Cổ, nên nguy cơ dịch bệnh lây lan sang Việt Nam và các nước khác là rất cao (có thể thông qua vật chủ trung gian như chim di cư tiếp xúc với lợn chết, có mầm bệnh được mang từ nơi này, nơi khác).

Tại Trung Quốc, nghiên cứu dịch tễ của 68 ổ dịch đã chỉ ra rằng 3 nguyên nhân chính làm bệnh DTLCP lây lan, trong đó 46% là do phương tiện vận chuyển và do con người nhưng không thực hiện vệ sinh, phun thuốc khử trùng tiêu độc; 34% là do sử dụng thức ăn thừa và 19% là do vận chuyển lợn sống và các sản phẩm của lợn giữa các vùng.

Trong khi đó, tình hình buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ lợn, sản phẩm của lợn nhập lậu, nghi nhập lậu, không rõ nguồn gốc, nhất là tại các tỉnh biên giới phía Bắc nước ta vào dịp cuối năm và Tết Nguyên đán tăng mạnh cả về tần suất vận chuyển lợn và sản phẩm lợn.

Nhiều ổ dịch tả châu Phi đã xảy ra tại tỉnh Vân Nam và Quảng Đông - gần biên giới với Việt Nam. Ảnh: I.T

Cư dân biên giới giữa Việt Nam và các nước có nhiều hoạt động giao thương, qua lại giữa Việt Nam và các nước (đặc biệt tại một số địa phương như Quảng Ninh, có ngày có trên 10.000 lượt người qua lại ở biên giới hai nước); lượng xe cộ, phương tiện vận chuyển cũng được người dân Việt Nam và các nước sử dụng nhiều nên rất có thể mang theo mầm bệnh DTLCP vào Việt Nam.

Chưa kể lượng khách đi du lịch từ các nước qua đường bộ, đường hàng không và đường biển vào Việt Nam rất lớn, nhất là khách từ các nước châu Á thường có thói quen mang theo thực phẩm có chứa thịt lợn nên có thể đưa mầm bệnh DTLCP vào Việt Nam (tương tự như đã phát hiện tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan,...).

Bộ NN&PTNT cũng chỉ ra thực tế là do bệnh DTLCP không lây nhiễm và gây bệnh ở người, nên nhiều người dân vì lợi ích trước mắt, vì giá lợn hơi các tháng cuối năm cao nên không quan ngại dịch bệnh, vẫn buôn bán, vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ lợn chết, lợn bệnh, lợn không rõ nguồn gốc.

Tại nước ta, phần lớn hiện nay vẫn là chăn nuôi nhỏ lẻ, mật độ chăn nuôi cao, khó hoặc không thực hiện đầy đủ, thường xuyên các biện pháp vệ sinh phòng bệnh; tình trạng sử dụng thực phẩm thừa trong chăn nuôi là khá phổ biến, nên nếu sử dụng các sản phẩm thịt lợn dư thừa sẽ dẫn đến dịch bệnh lây lan nhanh, phức tạp.

Bộ NN&PTNT lo ngại, nếu các địa phương không kiểm soát tốt dịch bệnh, để dịch xảy ra thì ngành chăn nuôi lợn nước ta sẽ bị thiệt hại rất lớn, việc xuất khẩu thịt lợn cũng sẽ gặp nhiều khó khăn.

Thiên Hương