Điển tích về Tết Hàn thực không phải ai cũng biết
Cùng tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa của ngày Tết Hàn Thực qua phần trắc nghiệm dưới đây.
1. Tết Hàn thực là ngày nào?
A. 3/3 Âm lịch
Đáp án A: Theo dân gian, tại Việt Nam ngày 3.3 âm lịch hằng năm được gọi là Tết Hàn thực, với ý nghĩa đánh dấu bước chuyển mình của vạn vật trước khi bước sang mùa hè. Vào ngày này, các gia đình người Việt lại chuẩn bị mâm cúng thanh tịnh để tưởng nhớ đến ông bà, tổ tiên của mình.
B. 3/4 Âm lịch
2. Tết Hàn thực bắt nguồn từ đâu?
A. Việt Nam
B. Trung Quốc
Đáp án B: Tết Hàn thực bắt nguồn từ văn hóa Trung Hoa. Khi du nhập vào Việt Nam đã có nhiều thay đổi về phong tục lễ nghi. Hàng năm vào ngày này, nhiều gia đình Trung Quốc xay bột, đồ đỗ xanh, làm bánh trôi, bánh chay, nấu xôi chè lễ Phật và cúng gia tiên. Ở Việt Nam, người ta chỉ làm bánh trôi hay bánh chay để thay thế cho đồ lạnh cúng gia tiên. Tuy nhiên, ít người biết rằng, Tết Hàn thực có nguồn gốc từ một câu chuyện vô cùng cảm động trong lịch sử Trung Hoa về lòng trung quân và tình nghĩa con người.
3. Hàn thực là gì? Vì sao gọi là Tết Hàn thực?
A. Thức ăn lạnh
Đáp án A: Theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là tết ăn đồ lạnh. Ít người biết hai chữ "Hàn thực" gắn với một điển tích ở Trung Quốc. Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770 - 221), vua Tấn Văn Công nước Tấn, gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế. Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng mười chín năm trời, cùng nhau nếm mật nằm gai, khổ luyện thành tài. Về sau, Tấn Văn Công dành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi tòng vong, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo vua phò vua là chuyện nên làm, ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói.Vì thế, ông về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng (muốn thúc ép Tử Thôi quay về). Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng.Nhà vua hối hận cho lập miếu thờ. Hàng năm, đến ngày 3 tháng 3 là ngày chết cháy của 2 mẹ con Tử Thôi thì cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.
B. Thức ăn khô
4. Vì sao gọi là Tết bánh trôi bánh chay?
A. Đây là món ăn đặc trưng của ngày Tết Hàn thực
Đáp án A: Tết Hàn thực hay còn gọi nôm na là Tết Bánh trôi Bánh chay vì đây là món ăn đặc trưng của ngày Tết Hàn thực 3/3 Âm lịch, mang những sắc thái riêng của ngày Hàn thực Việt Nam, không phải để tưởng nhớ đến Tử Thôi. Khác với Tết Hàn thực ở Trung Quốc, vào ngày này người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường. Điều đặc biệt, người Việt còn sáng tạo nên bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội - hàn thực.Và cũng trong dịp này, dù ai đi đâu, ở đâu, đến ngày mùng 3/3 âm lịch cũng cố gắng về với gia đình để được đi tảo mộ, cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình.
B. Theo tên gọi từ Trung Quốc
5. Không chỉ làm bánh trôi, bánh chay, Tết Hàn thực còn là dịp để mọi người làm gì?
A. Sum họp họ hàng
B. Ôn lại chuyện xưa
Đáp án B: Tương truyền, Tết Hàn thực không chỉ ăn bánh trôi bánh chay mà đây cũng là dịp để ôn lại những chuyện xưa cũ... Có tích kể lại rằng bánh trôi bánh chay có từ thời Hùng Vương và đây được cho là để nhắc nhớ về sự tích "bọc trăm trứng" của Âu Cơ - Lạc Long Quân. Bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển.
Số câu trả lời đúng
Cách làm bánh trôi bánh chay
Phần 1: Chuẩn bị nguyên liệu
- Bột nếp làm bánh trôi: 500g
- Đậu xanh bỏ vỏ: 100g
- Dừa nạo: 100g - Vani: 1 ống - Bột sắn dây: 2 thìa canh - Đường phên - Đường trắng: 150g
Phần 2: Cách làm bánh trôi, bánh chay
Bước 1: Vì là bột pha sẵn để làm bánh trôi, bánh chay nên chúng ta cho bột ra một chiếc bát to, thêm từ từ nước nóng để trộn bột. Khi thấy bột dẻo, mịn, ấn không dính tay là được. Để bột nghỉ 15 phút.
Bước 2: Đậu xanh vo sạch, ngâm nước ấm khoảng 1 tiếng cho nở (ngâm đậu trước khi nhào bột), sau đó cho vào nồi cơm điện đổ xâm xấp mặt nước nấu như nấu cơm cho đậu chín.
Bước 3: Khi đậu xanh chín thì dùng máy xay, xay nhuyễn rồi cho đậu vào chảo chống dính đảo đều cùng 50g đường. Đường và đậu nhuyễn vào nhau thì cho thêm dừa nạo cắt nhỏ vào đảo đều rồi thêm chút vani, sau đó tắt bếp.
Bước 4: Để đậu xanh nguội bớt rồi vê thành từng viên tròn bằng ngón tay cái, xếp vào đĩa để lát làm nhân cho bánh chay.
Bước 5: Đường phên cắt hạt lựu để làm nhân cho bánh trôi.
Bước 6: Sau khi các nguyên liệu đã chuẩn bị đầy đủ, chúng ta tiến hành nặn bánh.
Làm bánh trôi: Vê bột thành những viên nhỏ vừa ăn. Ấn dẹt ở giữa viên bột rồi cho viên đường phên cắt hạt lựu ở trên vào. Bao viên bột lại và vê tròn cho kín viên bột, tránh vê quá kỹ, bánh có thể bị vỡ khi đun.
Bước 7: Đặt nồi nước lên bếp đun sôi, thả bánh trôi đã nặn vào luộc đến khi bánh nổi lên là chín. Vớt bánh ra thả ngay vào bát nước lạnh để bánh không bị dính vào nhau. Bánh chay cũng làm tương tự.
Cho bánh trôi ra đĩa, gạn hết nước đọng trên đĩa rồi dùng đầu ngón tay chấm vừng rang chấm lên trên mặt bánh trôi là xong.
Bánh chay cho vào bát, rưới nước sắn dây lên trên, thêm đậu xanh đã hấp chín, dừa nạo để món bánh thêm thơm, ngậy.
