Điều tra: Thâm nhập lò 'biến hình' thùng xe ben để chở quá tải

Trong khoảng thời gian đi tìm nguồn gốc của xe quá tải, chiều 17-8, chúng tôi gặp xe ben loại bốn chân 72C-074.31 chở đá dăm vun đầy ắp thùng, chạy trên các tuyến đường Phú Mỹ - Tóc Tiên hướng về khu vực Châu Pha - Bà Rịa.

Những thùng xe kỳ quái trên đường

Theo quan sát của chúng tôi, chiếc xe này có thùng xe kỳ lạ, khác với nhiều thùng xe ben cùng loại hiện hành. Cụ thể, bên thành thùng xe ben có hai xương sắt lớn chống ở đầu và cuối thùng. Riêng phần thanh ngang trên thùng xe có hai tấm bạt màu đen rộng hơn 50 cm, kéo dài từ đầu đến cuối thùng.

Chiếc xe có thùng khác lạ chạy trên đường ở xã Tóc Tiên, thị xã Phú Mỹ và được cơi thùng thủy lực tại một garage trước đó với giá gần 60 triệu đồng (ảnh nhỏ). Ảnh: V.TÙNG - TỰ SANG

Quan sát kỹ hơn, chúng tôi thấy tấm bạt này được bắn vào phần có biểu hiện cơi nới, cao hơn thùng xe nguyên bản bằng đinh vít.

Các tài xế hành nghề xe ben cho biết phần có biểu hiện cơi nới trên chính là thùng xe biết “biến hình” của loại xe cơi thùng bằng hệ thống thủy lực, dùng để chở quá tải.

Theo chiếc xe này hơn 10 km, vòng vèo qua các tuyến đường lớn rồi rẽ vào đường nhỏ trong khu dân cư, điểm đến của xe ben này là một kho rộng, trong đó có nhiều xe ben khác cùng nhiều đống đất, đá, cát.

Bộ điều khiển phần cơi thùng thủy lực đặt trong cabin xe.

Chiếc xe này khi vào kho bãi đã chổng ben, đổ đá xuống rồi hạ phần cơi nới. Lúc này, thùng xe nhanh chóng “biến hình” trở lại trạng thái nguyên bản.

Tương tự, tại một mỏ đá ở địa bàn thị xã Phú Mỹ, chúng tôi ghi nhận có xe ben cũng loại bốn chân 72C-182.41 có hệ thống thủy lực vào nhận đá.

Quan sát cho thấy xe này đã sử dụng phần cơi thủy lực để chở đá hộc vun cao quá thành thùng. Do chở quá nặng, xe này di chuyển rất khó khăn để rời khỏi mỏ đá.

Cũng trong mỏ đá này, chúng tôi còn ghi nhận có hàng chục xe ben khác được xe cuốc múc từng gàu đá đổ tràn lên phần cơ thủy lực đã được nâng lên. Sau khi đầy hàng, những chiếc xe này di chuyển ì ạch để rời khỏi mỏ, chở đá đi tiêu thụ.

Với phần cơi thủy lực thêm 50 cm, chiếc xe này có thể chở thêm được khoảng 10 m3 cát,tương đương 16 tấn.

Trong khoảng thời gian có mặt tại xã Tóc Tiên, chúng tôi cũng ghi nhận nhiều xe ben loại bốn chân cơi nới thùng. Một tài xế ở bãi xe này thừa nhận đây là thùng xe cơi nới bạt lật để thùng xe cao, một dạng cơi nới cũng tương tự hệ thống thủy lực để chở quá tải.

Lò độ cơi thùng thủy lực ở Bà Rịa-Vũng Tàu

Sau nhiều ngày đeo bám xe ben cơi thùng thủy lực 72C-074.31 chở đá chạy liên tục tại địa bàn thị xã Phú Mỹ, chúng tôi đã lần ra được lò chế tạo chiếc thùng “biến hình” cho xe này là một garage ở khu phố 4, phường Tân Phước, thị xã Phú Mỹ.

Thùng chưa nâng phần cơi thủy lực (ảnh trên) và thùng đã nâng phần cơi thủy lực (ảnh dưới).

Theo quan sát của chúng tôi, garage này rộng gần 100 m2, bên trong có hai xe ben đang được các thợ cơ khí cắt hạ thùng cơi nới.

Tiếp chúng tôi, chủ garage tên C khoảng 50 tuổi thừa nhận xe ben 72C-074.31 do garage của ông độ chế nâng thùng. “Cái này tôi làm từ sáu tháng trước cho chủ xe ở Tóc Tiên, xe này cơi thêm 45 cm, từ ngày làm tới giờ nó chạy phà phà, không lỗi gì” - ông C nói và “khoe” hình ảnh chế tạo thùng cơi thủy lực cho chiếc xe vừa nói.

Theo hình ảnh video ghi lại lúc đang chế tạo thùng xe này, đầu tiên ông C hàn hai vỉ sắt giống như thành thùng, tiếp đến ông hàn hai xương sắt để giấu hai ống ty thủy lực vào trong. Sau đó ông bắt hai vỉ sắt lên thành thùng, rồi nối hệ thống dây điện từ bộ thủy lực vào hệ thống điều khiển nằm trong cabin xe.

Cuối cùng, ông cho thợ mài dũa và sơn lại phần vỉ sắt cơi thêm cho trùng màu sơn với phần thùng nguyên bản.

Khi chúng tôi đặt vấn đề cơi thùng thủy lực cho chín xe ben giống như hình ảnh video, ông C cho biết phần ống thủy lực phải nhập từ Trung Quốc, sử dụng sắt loại tám ly (8 mm) và làm trong vòng hai tuần mới hoàn thiện.

“Làm bao gồm sơn, gắn bạt và hoàn thiện có giá 65 triệu/xe” - ông nói thêm. Ông C còn khẳng định xe ông chế không thể có lỗi đẩy phần cơi nới và từ chối bảo hành.

Chi gần trăm triệu để có thùng “biến hình”

Khi chúng tôi đặt vấn đề giảm giá, ông C thẳng thừng từ chối vì lý do bộ ty thủy lực nhập về tăng cao hơn. Ông C còn yêu cầu mỗi xe phải đặt cọc trước cho ông một số tiền để ông nhập hàng về.

Rời garage của ông C, chúng tôi tìm đến một nơi khác từ sự rỉ tai của giới xe ben cơi thùng thủy lực. Đó là garage QT trên địa bàn xã Tóc Tiên, thị xã Phú Mỹ, Bà Rịa-Vũng Tàu. Ông T khoảng 35 tuổi tiếp chúng tôi, ông nói chuyện khá rành mạch về “món” cơi nới thùng xe thủy lực.

Ông T không ngại cho biết từng cơi thủy lực, nâng thùng cho hàng trăm xe ở khu vực này. Ông T cũng nói mỗi thùng cơi thủy lực cao 50 cm, dùng loại sắt cường lực dày 8 mm, ông ra giá 62 triệu đồng/xe. Nếu làm nhiều từ khoảng 10 xe, ông T bớt xuống còn 59 triệu đồng/xe.

Cơ quan chức năng các địa phương và UBND cấp huyện phải tổ chức kiểm tra khối lượng khoáng sản trước khi đưa ra khỏi khai trường theo quy định. Đồng thời sử dụng cân xách tay kiểm soát tải trọng ô tô tải chở hàng hóa tại vị trí lối ra vào, các đầu mối tập kết vật liệu xây dựng, các mỏ khoáng sản chưa lắp đặt cân kiểm tra khối lượng, xử lý nghiêm tài xế, chủ xe và người xếp hàng lên xe có hành vi vi phạm.

Không cấp mới, gia hạn giấy phép đối với các mỏ khoáng sản không thực hiện đúng quy định.

Phó Thủ tướng thường trực PHẠM BÌNH MINH chỉ đạo tại Hội nghị trực tuyến sơ kết công tác đảm bảo an toàn giao thông sáu tháng đầu năm 2022

Ông T giải thích quy trình nhận xe, mỗi lần ông sẽ nhận hai chiếc, nghiệm thu, vận hành bộ cơi thùng thủy lực thử và giao xe trong vòng tám ngày.

“Giấu ống bơm vào trong cái ty, nối đường ống ra bốn cái ty, dẫn ra nút điều khiển nằm trong cabin. Thời gian nâng, hạ tấm vỉ năm tấc (50 cm - PV) trong vòng 10 giây, nâng nhanh lắm” - ông T mô tả quy trình vận hành.

Ông T chỉ mánh khóe để không bị cơ quan chức năng nhận diện xe cơi thùng thủy lực là bốn ty thủy lực ở hai bên thùng sẽ được ngụy trang dưới bốn xương sắt khiến người nhìn nhầm tưởng là để gia cố cho thành thùng xe chắc chắn hơn.

Cũng theo ông T, riêng ống thủy lực là bộ phận quan trọng nhất của việc “biến hình” cơi thùng nên có nhiều giá. Trong đó, đối với loại cao cấp nhất có giá 26-27 triệu đồng, còn trung bình thì khoảng 21 triệu đồng.

Ông T cũng nói thêm những xe ông cơi thùng có thể chở được cả cát lẫn đá. Riêng việc công an nhận diện thì còn tùy. “Ở đây em làm cả trăm chiếc rồi, trước đây thì không bị công an kiểm tra, bây giờ thì em không biết. Nhưng mấy ổng thường thấy che bạt thì mấy ổng kiểm tra có cơi nới hay không, nếu mình hạ xuống rồi thì thôi” - ông T giải thích.

Để thuyết phục, ông T dẫn chúng tôi đến một bãi xe cách garage vài trăm mét để tận mắt chứng kiến những chiếc xe mà chính ông đã cơi thùng thủy lực.

Tại đây, ông T biểu diễn “biến hình” xe 72H-011.80 cho chúng tôi xem. Ông T yêu cầu tài xế bấm vào nút điều khiển trong cabin thì ngay lập tức thùng xe này nâng lên.

Trong vòng 10 giây, phần cơi nới thêm lên được 50 cm. Và khi ông T yêu cầu tài xế bấm nút hạ xuống, cũng chỉ mất 10 giây, thùng xe trở lại nguyên bản.

Chủ một công ty kinh doanh vật liệu xây dựng cho biết với phần cao thêm 50 cm đó, chiếc xe ben loại bốn chân này có thể chở thêm hơn 8 m3 cát, tương đương khoảng 14 tấn.