Điều ước cuối đời của Bộ trưởng Bộ Giáo dục đầu tiên: Miễn học phí cho học sinh toàn quốc

Trước thông tin tại cuộc họp Chính phủ với các địa phương, sáng 4/7/2022, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết

Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất miễn toàn bộ học phí cho học sinh THCS trên toàn quốc, từ năm học 2022-2023.

Về đề xuất này, Thủ tướng Chính phủ giao các cơ quan phối hợp, nghiên cứu đánh giá kỹ tác động. Bộ Tài chính tính toán các vấn đề liên quan đến ngân sách, theo tinh thần là cần rà soát, có lộ trình điều chỉnh học phí phù hợp, không gây khó khăn cho người dân và học sinh.

Phóng viên Truyền hình Quốc hội đã có cuộc trò chuyện cùng Nhà giáo ưu tú Vũ Thế Khôi, 85 tuổi, nguyên giảng viên Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội. Là trưởng nam của cụ Vũ Đình Hòe – vị Bộ trưởng Bộ Giáo dục đầu tiên trong Chính phủ Lâm thời (8/1945), ông Vũ Thế Khôi chia sẻ: Đầu năm 2011, trước thềm đón xuân Tân Mão, cụ Hòe dành tâm sức cuối cùng viết “Ba điều ước nguyện đầu xuân về giáo dục”.

Tròn 100 tuổi đời, vì mắt mờ, tay run, cụ mất ba giờ viết kín bốn tờ giấy A4, mà chỉ được 300 chữ. Trong đó, điều ước đầu tiên của vị Bộ trưởng Bộ Giáo dục đầu tiên là miễn học phí cho học sinh – điều hôm nay được Bộ trưởng Bộ Giáo dục Nguyễn Kim Sơn đề xuất với Chính phủ. Nguyên Bộ trưởng Vũ Đình Hòe mong muốn: “Trẻ em lại được hưởng điều 15 của Hiến pháp 1946 như từng được hưởng trong những năm Dân chủ Cộng hòa đầy khó khăn gian khổ, đó là: “nền sơ học cưỡng bách và không học phí”.

Trước khi mất, vị Tư lệnh đầu tiên của ngành Giáo dục, cựu Bộ trưởng Tư pháp Vũ Đình Hòe, nước mắt giàn giụa: “Không biết chúng tôi đi làm cách mạng làm ăn thế nào để bây giờ nông dân nhiều nơi còn nghèo, con em nhiều nơi không được đi học”.

Sau đây là toàn văn BA ĐIỀU ƯỚC NGUYỆN ĐẦU XUÂN VỀ GIÁO DỤC:

Nhà báo hỏi tôi những điều ước nguyện đầu Xuân về giáo dục. Với tôi, một người đã gần đất xa trời, nói “ước nguyện” e rằng xa vời quá. Tôi chỉ xin có 3 mong muốn nhỏ nhoi.

Một mong trẻ em không bị bạo hành, được thương yêu và lại được hưởng điều 15 của Hiến pháp 1946 như từng được hưởng trong những năm Dân chủ Cộng hòa đầy khó khăn gian khổ, đó là: “nền sơ học cưỡng bách và không học phí”. Và chí ít ra, ngày Chủ nhật ông bà được nhìn thấy lũ cháu chắt nghỉ ngơi, vui chơi để phát triển hài hòa tự nhiên về thể lực, trí tuệ và tâm hồn đặng trở thành những chủ nhân ông mạnh mẽ, năng động và thông minh mà nhân hậu của đất nước mai sau.

Hai mong người già được con cháu và toàn thể xã hội kính trọng và chăm sóc để được yên vui và thanh thản hưởng tuổi trời.

Ba mong nền giáo dục của ta thực sự là “giáo dục vị nhân sinh”, nghĩa là phục vụ các nhu cầu thiết thực của mỗi con người về vật chất cũng như tinh thần, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững một nước Việt Nam dân chủ, văn minh và phồn vinh.

Có gì thì đã viết hết trong Hồi ký rồi. Chỉ xin phép được nói thêm vài lời: đừng quên nhiệm vụ “diệt giặc dốt” vẫn còn rất quan trọng. Và cố gắng in lại những bài “Áo vải bàn suông” (tức “Thanh Nghị”).

Nhân năm Nguyên đán Tân Mão (2011) sắp đến, tôi có lời chúc các bạn sức khỏe dồi dào và một năm mới an lành.

Nguyên Bộ trưởng Quốc gia giáo dục Chính phủ Nhân dân Lâm thời

Vũ Đình Hòe

Thực hiện : Kiều Mai Sơn Phạm Ngọc Hà