Doanh nghiệp khai thác đá, người dân làng Lạnh thấp thỏm lo âu
Gần 100 hộ đồng bào dân tộc Nùng sinh sống dưới chân núi làng Lạnh, thôn Cốc Bó, xã Liễu Đô, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái vốn nhiều năm sinh sống bình yên, nay thấp thỏm lo âu vì hoạt động khai thác đá.
Những tảng đá lớn trên núi có thể lăn xuống bất cứ lúc nào, đe dọa đến tính mạng và tài sản của nhân dân.
Những hộ dân sống dưới chân núi làng Lạnh luôn bất an.
Mỗi lần nhắc đến sự việc đá lăn vào trưa ngày 20/3 vừa qua, chị Hoàng Thị Bài ở thôn Cốc Bó, xã Liễu Đô vẫn không khỏi bàng hoàng. Trưa hôm đó khi cả nhà đang quây quần bỗng nghe tiếng la hét thất thanh từ gia đình đối diện vì thấy tảng đá lớn lăn xuống làm hư hỏng lăng mộ và hoa màu của gia đình.
"Ở dưới chân núi khi đá lăn xuống không nghe thấy tiếng gì cả. Ví dụ như vụ vừa rồi, sương mù, đá lăn đến nửa quả núi họ mới nghe thấy để gọi. Khi chúng tôi chạy được xuống cầu thang hòn đá đã xuống đến nơi rồi. Hôm đó cũng may mắn cho gia đình, đá xuống gần đến thì bị đập vào tảng đá khác lệch sang hướng khác nếu không chúng tôi chạy không kịp", chị Bài kể lại.
Các hộ dân nằm trong khu vực đặc biệt nguy hiểm.
Ông Mông Văn Nguyên, cùng ở thôn Cốc Bó cho biết, tuy nhà ở cách chân núi khoảng 100 mét, nhưng gia đình luôn thấy bất an. Với độ dốc lớn, mỗi lần đá trên núi rơi xuống văng rất xa, có thể bay vào nhà, vào người bất kể lúc nào.
Còn anh Mông Văn Soát cho biết, bà con ở đây thường xuyên phải đối mặt bụi bẩn, tiếng ồn cả ngày lẫn đêm từ hoạt động khai thác đá hoa trắng của Công ty Cổ phần Chân Thiện Mỹ và Công ty Cổ phần Tập đoàn Thái Dương. Nguồn nước trước kia vốn trong vắt nay có váng dầu, đục ngầu mỗi khi mưa.
"Do Công ty hoạt động cả ngày lẫn đêm nên bà con rất khó phát hiện khi đá lăn, không biết đường nào mà tránh: Những hôm đá lăn cả làng hô nhau chạy, nhưng không biết chạy đường nào cả. Trẻ con thì khóc, người già thì lo. Vừa rồi có hai bà cháu đang ăn cơm trong bếp thì đá lăn xuống phải bỏ dở chạy ra ngoài rồi cứ ôm nhau khóc", ông Soát nói.
Một nhà dân bị hư hỏng do bị đá bắn vào.
Là một trong những gia đình sống gần chân núi làng Lạnh, anh Mông Văn Trụ cho biết, bắt đầu từ tháng 8/2016, khi cuộc sống gia đình bị xáo trộn, tính mạng gia đình bị đe dọa từ hoạt động khai thác đá của các Công ty, đặc biệt là của Công ty cổ phần Tập đoàn Thái Dương, bà con trong làng đã làm đơn gửi lên chính quyền các cấp nhờ can thiệp, giải quyết. Tuy nhiên, những đề xuất, kiến nghị chưa được giải quyết dứt điểm, thỏa đáng: "Trước đây không có tình trạng đá lăn, khi công ty đi vào hoạt động mới có hiện tượng này. Nhận định được mức độ nguy hiểm, vừa rồi xã có họp để yêu cầu chúng tôi di dời ra nhà văn hóa thôn ở tạm, nhưng chúng tôi không di dời vì đang có nhà cửa ổn định rồi".
Ông Hoàng Văn Lưỡng, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Cốc Bó, xã Liễu Đô cho biết, thôn có 93 hộ dân với gần 500 nhân khẩu sinh sống, trong đó có 30 hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp từ hoạt động khai thác đá, 3 hộ nằm trong khu vực đặc biệt nguy hiểm.
"Đá lăn gây ảnh hưởng, hoang mang tinh thần bà con nhân dân, không chú tâm vào làm ăn phát triển kinh tế. Về người may chưa xảy ra việc gì, nhưng nguy cơ vẫn tiếp tục. Chúng tôi mong muốn Công ty khai thác đảm bảo an toàn dưới chân núi và đền bù thỏa đáng để có điều kiện di dời đi chỗ khác sống yên ổn", ông Lưỡng bày tỏ.
Mùa mưa bão đang đến gần, việc đảm bảo an toàn cho các hộ dân sinh sống gần khu vực khai thác đá thôn Cốc Bó càng cấp thiết hơn bao giờ hết./.
