Doanh nghiệp nhà nước giảm xuống, khối FDI đang tăng mạnh

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để hoàn thiện Bộ chỉ tiêu, nâng cao hơn nữa chất lượng thông tin. Ảnh: Nguyễn Thanh

Khu vực dịch vụ áp đảo

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại buổi họp báo công bố Bộ chỉ tiêu đánh giá mức độ phát triển doanh nghiệp cả nước và các địa phương năm 2017 diễn ra sáng 13/10, tại Hà Nội, hiện nay, khu vực doanh nghiệp đóng góp lớn nhất vào quy mô phát triển của nền kinh tế, chiếm trên 60% trong GDP của toàn bộ nền kinh tế.

Tính bình quân giai đoạn 2010-2017, số doanh nghiệp thực tế hoạt động tăng 10,5%/năm; số lao động thu hút làm việc trong khu vực doanh nghiệp tăng 5,9%/năm; vốn sản xuất kinh doanh tăng 15,4%/năm; doanh thu tăng 15,6%/năm; lợi nhuận tăng 13,7%/năm và đóng góp cho ngân sách nhà nước tăng 12,4%/năm.

Tính đến thời điểm ngày 1/7/2018, cả nước có 702.710 doanh nghiệp đang tồn tại thuộc diện quản lý thuế của Tổng cục Thuế. Trong số đó, có 674.759 doanh nghiệp tồn tại có báo cáo tài chính hoặc không có báo cáo tài chính nhưng Tổng cục Thống kê điều tra được; 27.951 doanh nghiệp có trong danh sách quản lý của thuế nhưng không có báo cáo tài chính và Tổng cục Thống kê không xác minh được.

Trong tổng số 674.759 doanh nghiệp có 560.417 doanh nghiệp đang hoạt động có kết quả sản xuất kinh doanh hoặc có chi phí cho hoạt động sản xuất kinh doanh; có 80.948 doanh nghiệp đang tồn tại nhưng không có kết quả sản xuất kinh doanh (doanh thu bằng không và không phát sinh chi phí sản xuất, chỉ có chi phí để duy trì doanh nghiệp, như: nộp thuế môn bài…); có 33.394 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ giải thể.

Ông Nguyễn Bích Lâm-Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho hay: Xét theo khu vực kinh tế, khu vực dịch vụ hiện có số lượng doanh nghiệp đang hoạt động nhiều nhất, đồng thời là khu vực có tốc độ tăng số doanh nghiệp hoạt động cao nhất trong các khu vực kinh tế.

Cụ thể, tại thời điểm ngày 31/12/2017, số doanh nghiệp đang hoạt động của khu vực dịch vụ là 390.765 doanh nghiệp, tăng 10,3% so với cùng thời điểm năm 2016; khu vực công nghiệp và xây dựng là 164.189 doanh nghiệp, tăng 12,2%; khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản có số lượng doanh nghiệp hoạt động rất ít với 5.463 doanh nghiệp, tăng 22,8%.

Cũng theo ông Lâm, nhìn nhận từ góc độ loại hình doanh nghiệp, tại thời điểm ngày 31/12/2017, khu vực doanh nghiệp nhà nước (bao gồm doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước chiếm trên 50%) có 2.486 doanh nghiệp thực tế đang hoạt động, giảm 6,6% so với năm 2016; khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước có 541.753 doanh nghiệp, tăng 10,9%; khu vực FDI có 16.178 doanh nghiệp, tăng 15,5%.

Thực hiện đồng bộ giải pháp

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, để khu vực doanh nghiệp tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong tăng trưởng nhanh và bền vững của nền kinh tế, Chính phủ, các bộ ngành và địa phương cần khẩn trương nghiên cứu và thực hiện đồng bộ các giải pháp.

Thứ nhất, rà soát, bổ sung và hoàn thiện thể chế, khẩn trương cắt giảm thực chất điều kiện kinh doanh đang là rào cản đối với hoạt động của doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh cá thể; đẩy mạnh cải cách hành chính, thực thi hiệu quả thủ tục một cửa tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp thành lập và phát triển, đồng thời cũng rà soát các thủ tục liên quan đến giải thể, phá sản doanh nghiệp bảo đảm nhanh và hiệu quả…

Thứ hai, nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp trong nước bằng thực hiện đồng bộ các giải pháp trong đó tập trung trước mắt vào đầu tư xây dựng hạ tầng góp phần giảm chi phí cho doanh nghiệp; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, hình thành các trung tâm nghiên cứu và đổi mới sáng tạo để chuyển giao công nghệ cho khu vực doanh nghiệp.

Thứ ba, cần nghiên cứu thấu đáo nội hàm của cách mạng công nghiệp 4.0 từ đó định hướng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận tài chính, tín dụng, có chính sách thuế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp trong nước.

Thứ tư, cần khai thác cơ hội của cách mạng công nghiệp 4.0, xu hướng chuyển dịch dòng vốn quốc tế, các hình thức đầu tư mới để tạo dựng tối đa lợi thế của Việt Nam chủ động thu hút các nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu thế giới, từ các nước nắm giữ công nghệ nguồn, có năng lực quản trị hiện đại, năng lực cạnh tranh cao để đầu tư vào Việt Nam. Chính phủ có chiến lược và giải pháp khuyến khích, thúc đẩy và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước liên doanh, liên kết, chuyển giao công nghệ với doanh nghiệp FDI, đẩy mạnh công nghiệp phụ trợ để doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi liên kết của doanh nghiệp FDI.

Thứ năm, cần đổi mới phương thức, chương trình đào tạo, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành gắn với cách mạng công nghiệp 4.0.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi họp báo, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Mục tiêu của Bộ chỉ số này là cùng với những chỉ số đã có giúp cho Chính phủ và các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương biết được tình hình phát triển doanh nghiệp của đất nước, địa phương. Việc công bố Bộ chỉ tiêu sẽ đưa ra được bức tranh về tình hình phát triển doanh nghiệp, giúp các địa phương thấy rõ mình đang nằm ở đâu trên “bản đồ” phát triển doanh nghiệp Việt Nam.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư (trực tiếp là Tổng cục Thống kê) tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để nghiên cứu, hoàn thiện Bộ chỉ tiêu đã có, nâng cao hơn nữa chất lượng thông tin; đồng thời sớm biên soạn và xuất bản cuốn sách trắng về thực trạng doanh nghiệp Việt Nam năm 2017 trong quý IV/2018; Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tổng cục Thống kê thực hiện và công bố hàng năm Bộ chỉ tiêu vào ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10).

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành sử dụng Bộ chỉ tiêu này để phân tích, đánh giá, đối chiếu và rà soát lại các chính sách trong từng ngành, từng lĩnh vực. Đối với các địa phương, trên cơ sở số liệu của Bộ chỉ tiêu, phân tích, đánh giá thực trạng của doanh nghiệp địa phương, tính toán kỹ, có phương án phù hợp để thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về phát triển doanh nghiệp; tiếp tục cải cách, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh địa phương...

Thanh Nguyễn