Độc đáo công nghệ hỗ trợ giải cứu đội bóng Thái Lan

Thiết bị bay không người lái (drone) và robot

Trong suốt 2 tuần qua, một số công nghệ đã hỗ trợ khá hiệu quả sứ mạng giải cứu đội bóng 12 thành viên cùng với huấn luyện viên bị mắc kẹt trong hang Tham Luang miền bắc Thái Lan.

Thana Slanvetpan, kỹ sư trưởng Công ty Thăm dò và Khai thác Dầu khí (PTTEP) của Thái Lan, cho biết: "Chúng tôi không biết rõ tình trạng hang như thế nào cho nên quyết định mang theo mọi công nghệ mà chúng tôi nghĩ là có ích cho sứ mạng tìm kiếm".

Thiết bị drone MPIO được triển khai tại hang Tham Luang.

Sau khi nhận được cuộc gọi nhờ giúp đỡ từ nhóm chuyên gia cứu nạn, Thana Slanvetpan tức tốc lên đường cùng với đội kỹ sư giỏi gồm 30 người đến hang Tham Luang. Những công nghệ mà Slanvetpan mang theo bao gồm 3 chiếc drone trang bị ống kính zoom quang học 30x (sử dụng nhiều thấu kính, khoảng cách giữa các thấu kính được điều chỉnh từ từ để có được độ phóng đại như yêu cầu) và một số camera nhiệt (sử dụng cảm biến nhiệt).

Theo Slanvetpan, các công nghệ này thường được sử dụng để kiểm tra những vị trí khoan tiềm ẩn nhưng chúng đảm nhiệm vai trò mới trong cuộc tìm kiếm đội bóng thiếu niên - đầu tiên là giúp tạo không ảnh 3D về khu vực và tiếp theo là phát hiện những điểm thuận lợi nhất có thể tiếp cận được hang từ bên trên.

Slanvetpan giải thích: "Lợi ích của công nghệ drone là đơn giản hóa tối đa nỗ lực tìm kiếm. Hang có thể có đến 100 con đường dẫn vào hang. Do đó, thay vì sử dụng lực lượng mặt đất để leo trèo và kiểm tra mỗi vị trí, bạn chỉ cần đến drone là đủ".

PTTEP cũng mang đến khu vực hang 2 thiết bị chạy dưới nước - một được điều khiển từ xa và chiếc khác là nguyên mẫu cho loại drone tự động hoạt động dưới nước đang còn trong giai đoạn nghiên cứu phát triển. Cả 2 thiết bị đều được trang bị máy quét siêu âm cho phép tạo bản đồ dưới nước của hang Tham Luang nhằm phục vụ cho đội thợ lặn làm việc trong điều kiện nước lầy bùn gây hạn chế tầm nhìn rất lớn.

Công nghệ liên lạc trong điều kiện nước tối đen và nhiều chướng ngại

Có lẽ, thách thức lớn nhất cho sứ mạng giải cứu trong hang Tham Luang là hệ thống liên lạc. Uzi Hanuni, người sáng lập và giám đốc điều hành công ty cung cấp thiết bị viễn thông Maxtech Networks của Israel, phát biểu: "Các thiết bị radio thông thường không thể hoạt động trong môi trường phức tạp với dòng nước tối đen và nhiều chướng ngại. Để hỗ trợ, công ty Israel điều động một kỹ sư giỏi đến Thái Lan hôm 2-7-2018 cùng với 17 radio được trang bị công nghệ mạng lưới gọi là "max-mesh".

Các thiết bị được sản xuất tại Anh, tích hợp phần mềm do Maxtech phát triển giúp truyền giọng nói, dữ liệu và video đến khoảng cách xa hơn 4km từ bên ngoài hang dẫn đến vị trí đội bóng bị mắc kẹt. Hệ thống - thuật toán được Maxtech nghiên cứu phát triển trong 12 năm qua - sử dụng nguồn pin, có thể hoạt động liên tục suốt 10 tiếng mà không cần sạc. Hệ thống hoạt động hiệu quả ở độ sâu vài km dưới lòng đất mặc dù phạm vi còn hạn chế.

Hệ thống bao gồm một số thiết bị nhỏ tương tự như bộ đàm truyền phát tín hiệu không dây, tạo ra tuyến liên lạc ở những nơi mà radio thông thường không thể hoạt động, chẳng hạn như những khu vực có nhiều chướng ngại vật làm đứt quãng đường truyền tín hiệu. Đối với khu vực đường hầm ngoằn ngoèo, nguy hiểm có độ dài ước tính trên 1 km và hoàn toàn ngập nước, dây cáp được sử dụng để truyền tín hiệu.

Theo Uzi Hanuni, hệ thống được thiết kế để triển khai cứu nạn tại những nơi xảy ra thảm họa tự nhiên hay hỗ trợ lính cứu hỏa chiến đấu với thảm họa cháy rừng. Công nghệ "max-mesh" cũng giúp cải thiện độ phủ sóng của các mạng di động đồng thời mở rộng hơn tầm phát sóng của các điểm Wifi.

Tỷ phú Elon Musk với 3 công nghệ hỗ trợ

Tỷ phú Elon Musk và công ty Công nghệ Thăm dò Không gian (SpaceX hay Công ty Boring) của ông đề nghị hỗ trợ tàu ngầm mini với thân tàu được lắp ráp từ những ống chuyển oxy lỏng giúp giải cứu đội bóng thiếu niên Thái Lan thoát khỏi hang Tham Luang một cách an toàn. Tuy nhiên, nhà chức trách Thái Lan đã quyết định không sử dụng tàu ngầm này, vì đánh giá nó “không thực tiễn”.

Tàu ngầm mini của Elon Musk thử nghiệm dưới nước.

Phương án thứ 2 của Elon Musk là tạo ra đường hầm không khí dưới nước sử dụng đường ống nylon có đường kính 1 mét hoặc nhỏ hơn để có thể đưa vào những đoạn rất hẹp của hang và sau đó thổi căng phồng lên giống như một nhà phao cho phép các thiếu niên chui vào và vượt qua những đoạn hang ngập nước hiểm trở một cách an toàn.

Ngoài ra, Elon Musk cũng sẵn sàng cung cấp những loại pin điện Powerwall cao cấp để nạp cho máy phát điện cũng như máy bơm nước vận hành tại hiện trường. Năm 2017, chính quyền Puerto Rico đề nghị Elon Musk giúp đỡ khi nước này phải đối đầu với trận bão Maria kinh hoàng. Sau đó, Elon Musk nhanh chóng chuyển đến cho Puerto Rico những viên pin Powerwall đồng thời cung cấp thêm thiết bị tái thiết cơ sở hạ tầng cho vùng lãnh thổ này của Mỹ.

Được biết, bão Maria mạnh cấp 4 đổ bộ gần thị trấn ven biển Yabucoa sáng ngày 20-9-2017 với sức gió 250 km/giờ. Vào sáng ngày 9-7-2018, công ty Wing Inflatable đặt trụ sở tại California (Mỹ) chuyển đến cho đội giải cứu Thái Lan một số túi khí dài hơn 2 mét. Theo trang web công ty, túi khí cho phép một người trưởng thành đeo mặt nạ và thiết bị dưỡng khí chui vào bên trong, trước khi đóng kín lại và thả xuống nước.

Dữ liệu thời tiết

Hệ thống WeatherOps của công ty Công nghệ Xử lý Thời tiết (WTD), đặt trụ sở tại thành phố Norman bang Oklahoma (Mỹ), cung cấp mô hình dự báo độ phân giải cao và tạo các đồ thị giúp cuộc giải cứu đội bóng thiếu niên Thái Lan mắc kẹt trong hang Tham Luang. WTD là công ty phân tích dữ liệu để xử lý thời tiết. John Tharp và Chris Kerr là 2 chuyên gia khí tượng học của WTD nhận nhiệm vụ hỗ trợ đội giải cứu của Thái Lan.

Tharp nhận định phương án dự báo thời tiết chính xác là yếu tố quan trọng trong tình huống hang Tham Luang: "Mưa lớn có thể gây ngập lụt hang rất nhanh làm cản trở hay thậm chí buộc phải ngưng hoàn toàn nỗ lực giải cứu.”

Còn chuyên gia Kerr đánh giá Thái Lan là nơi rất khó dự đoán thời tiết cũng như thời điểm hiện nay là gió mùa ở khu vực Đông Nam Á. Tharp cho biết WeatherOps chịu trách nhiệm dự báo lượng mưa hàng ngày song việc biết trước một cách chính xác nơi nào và khi nào mưa là công việc rất khó.

Đội sử dụng dữ liệu vệ tinh và radar, các mô hình dự báo thời tiết độ phân giải cao, hệ thống dò sét và mạng lưới quan sát thời tiết. Nền tảng WeatherOps sẽ gửi thông tin về thời tiết - bao gồm khả năng mưa, tốc độ gió và nhiệt độ - đến đội giải cứu của Thái Lan vào buổi tối và sáng sớm để họ nghiên cứu trước khi hành động.

Trang Thuần (tổng hợp)