Độc đáo lễ hội đánh cá Đồng Hoa

Ngày 4/6, tại xã Xuân Viên (Nghi Xuân - Hà Tĩnh) đã diễn ra lễ hội truyền thống đánh cá Vực Rào (còn gọi là lễ hội đánh cá Đồng Hoa) năm 2023. Từ sáng sớm, hàng ngàn người dân khắp các địa phương ở tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Nghệ An đã nô nức tập trung về khu vực đầm Vực Rào tham dự lễ hội.

Ngay sau khi thực hiện xong các nghi thức phần lễ, hàng ngàn người dân đủ các lứa tuổi, nam, nữ mang theo theo các loại dụng cụ thủ công như: nơm, vợt, rớ… lội xuống lòng đầm Vực Rào rộng lớn để đua nhau săn bắt cá.

Hàng ngàn người dân háo hức chờ khai hội đánh cá Đồng Hoa

Có mặt từ sáng sớm để đánh bắt cá, anh Phạm Gia Thành đến từ huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, phấn khởi cho biết: Đây là lễ hội rất gần gũi, ý nghĩa, góp phần khơi dậy văn hóa truyền thống, tình đoàn kết cộng đồng của quê hương, đất nước. Từ khi lễ hội này được duy trì, bảo tồn, phát huy, bà con nhân dân trong và ngoài địa phương rất vui mừng, háo hức.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa là một trong những lễ hội truyền thống "độc nhất" ở tỉnh Hà Tĩnh, mang đậm bản sắc văn hóa dân gian của người dân ở xã Xuân Viên và nhiều xã lân cận ở huyện Nghi Xuân.

Rất nhiều người dân đến xem lễ hội

Lễ hội này được tổ chức đều đặn hàng năm, mang ý nghĩa khuyến nông, khuyến ngư, phát triển nông nghiệp nông thôn. Đồng thời, lễ hội cũng thắt chặt thêm tình đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng dân cư làng xã.

Đầm Vực Rào, nơi được chọn để tổ chức lễ hội nằm dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh, với phong cảnh sơn thủy hữu tình, làng quê yên bình. Đầm có chiều dài khoảng 2km với diện tích khoảng 30ha. Nơi đây là khu vực tập trung nhiều loài cá nước ngọt như: cá trắm, cá mè, cá rô, cá trôi, cá diếc, cá lóc, cá trê… Được biết, trước ngày tổ chức lễ hội đánh cá Vực Rào, mọi hoạt động đánh bắt cá tại khu vực đầm này đều bị nghiêm cấm triệt để nhằm tạo điều kiện cho cá sinh sống, phát triển.

Thi nhau đánh bắt cá

Vào ngày diễn ra lễ hội, người đứng đầu làng và các bậc cao niên trong làng cho lập bàn thờ, hương đăng hoa quả cúng tế Thành Hoàng bản thổ tại ngôi miếu cạnh đầm Vực Rào.

Sau khi xong phần lễ, một hồi chiêng trống vang lên, đích thân người đứng đầu làng hú to một tiếng làm khẩu lệnh rồi cầm nơm lội xuống đầm úp cá đầu tiên. Ngay sau đó, mọi người cầm theo các dụng cụ thủ công ào ào lội xuống đầm Vực Rào để thi nhau săn bắt cá.

Những con cá to do người dân bắt được.

Nếu ai bắt được con cá to thì vừa giơ cá lên cao, vừa hét lớn để mọi người ở trên bờ và dưới nước cùng hò hét theo, tán thưởng một cách hào hứng, nhiệt tình. Theo quan niệm, tại lễ hội, nếu người nào bắt được con cá to hoặc nhiều cá sẽ gặp nhiều điều may mắn, mùa màng bội thu, gia đình no ấm trong suốt năm ấy... Sau lễ hội, người nào bắt được con cá to nhất sẽ được ban tổ chức ban thưởng và con cá ấy sẽ được dùng để làm đồ cúng tế dâng lên Thành Hoàng làng.

Nguyễn Nam