Độc đáo lễ 'rước Nước, tế Cá' khai hội đền Trần

Sáng 16.2, đông đảo con cháu họ Trần và du khách thập phương tìm về đền Trần dự lễ rước Nước, tế Cá

Từ hơn 6 giờ sáng nay, người dân xã Lộc Vượng nói chung, con cháu họ Trần nói riêng đã có mặt ở khu vực đền Trần để chuẩn bị tiến hành nghi lễ. Đoàn lễ gồm các bô lão, con cháu họ Trần và người dân, du khách làm lễ tế cáo tổ tiên tại đền Cố Trạch, sau đó rước kiệu thuyền rồng từ đền Cố Trạch đi lấy nước, bắt cá ở giếng cổ rồi rước về đền Thiên Trường, nơi có bài vị thờ 14 vị vua Trần.

Các bô lão đại diện con cháu họ Trần ở thôn Tức Mạc làm lễ tế cáo trời đất, tổ tiên họ Trần

Theo TS.Lương Hồng Quang (Viện Văn hóa - Nghệ thuật dân gian), người được giao chủ trì đề án "Khôi phục lễ hội đền Trần", sau hang trăm năm thất truyền, lễ hội này được người dân thôn Tức Mặc (nay thuộc phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định) tái hiện từ khoảng những năm 1970. Lễ hội ban đầu đơn giản, chỉ chủ yếu tập trung vào nghi lễ khai ấn tổ chức vào đêm 14 tháng Giêng.

Cũng theo ông TS.Quang, nghi lễ này vốn có trong lễ hội đền Trần cổ xưa, nay được phục dựng hằm tìm lại tính nguyên vẹn, sắc thái văn hóa đa dạng của lễ hội đền Trần, đồng thời khẳng định lễ hội đền Trần không chỉ có khai ấn như nhiều người lầm tưởng.

Đoàn rước rời đền Trần đi lấy nước, bắt cá

Lấy nước, bắt cá tại giếng Ngọc để tưởng nhớ tổ tiên nhà Trần

Theo Đại Việt sử ký toàn thư và các tư liệu lịch sử, tổ tiên nhà Trần vốn xuất thân từ nghề chài lưới, xuôi theo sông Hồng xuống đến vùng Thái Bình, Nam Định thì tìm được đất tốt, lên bờ lấy đất ở thôn Tức Mạc, phủ Thiên Trường (nay thuộc tỉnh Nam Định) làm nơi khởi nghiệp, từ đó lập lên vương triều nhà Trần với 14 đời vua lừng lẫy chiến tích "võ công, văn trị".

Đoàn rước đưa nước, cá về tế bái tổ tiên, cầu mong mưa thuận gió hòa, bách tính bình yên.

Tưởng nhớ nguồn gốc cha ông, con cháu nhà Trần đều xăm hình Rồng lên mình, vào ngày lễ trọng hàng năm đều làm lễ rước Nước, tế Cá để tôn vinh, tưởng nhớ nghề tổ và nguồn gốc xuất thân.

Từ năm 2014, lễ rước Nước, tế Cá chính thức được phục dựng, đây là một nghi lễ quan trọng của lễ hội nhằm tôn vinh, tưởng nhớ nguồn gốc xuất thân của vương triều nhà Trần, một vương triều được xem là thịnh trị trong lịch sử dân tộc với chiến công hiển hách 3 lần đại thắng quân xâm lược Nguyên Mông hùng mạnh từ phương Bắc, cũng như phát triển mạnh mẽ về kinh tế, văn hóa.

Sau khi thực hiện nghi lễ tại đền Thiên Trường, đoàn sẽ đưa cá ra sông Hồng để thả, cầu mong tổ tiên linh thiêng phù trợ cho con cháu nhà Trần và bách tính một năm mới mạnh khỏe, bình an, sung túc.

Thả cá phóng sinh trên sông Hồng

Hoàng Long