Độc đáo lễ xin lửa Thánh tại Nam Định

Lễ xin lửa Thánh trong đêm giao thừa là một phong tục truyền thống của người dân thôn Cát Đằng.

Theo lời các cụ cao niên, Lễ xin lửa Thánh bắt đầu từ đời vua Đinh Tiên Hoàng, khi Người từ Hoa Lư kéo quân về tập trận tại thôn Cát Đằng, sau đó, người dân nơi đây tôn vua Đinh Tiên Hoàng là Thánh và thờ tại đình của làng.

Các thanh niên thôn Cát Đằng hào hứng, nô nức xin lửa Thánh.

Trong không khí se lạnh của tiết trời xuân miền Bắc, nhà nhà, người người, ai nấy cũng đều tất bật dọn dẹp, chuẩn bị những thứ cần thiết để chào đón năm mới.

Các thanh niên trai tráng thôn Cát Đằng còn giành thời gian để chuẩn bị cho mình những cây đuốc.

Đuốc để chuẩn bị xin lửa Thánh được làm từ một khúc tre tươi, dài, chắc và vừa tay cầm, đằng đầu của khúc tre chuẩn bị một chiếc que sắt chắc chắn,ở đầu được quấn vải tẩm dầu hỏa.

IMG_6320

Khi gần đến thời khắc giao thừa, Tế chủ sẽ được một số thanh niên trai tráng trong làng rước ra bằng một chiếc kiệu được trang trí hoa.

Người Tế chủ là người đã được tuyển chọn, là người cao niên trong làng đại diện cho một làng để mở cửa đình, gia đình người Tế chủ phải còn đầy đủ mọi người sống khỏe mạnh, hạnh phúc không vi phạm pháp luật.

Sau khi mở cửa đình là lễ rước nước từ sông Đằng về thờ ở đình, cả làng trịnh trọng rước kiệu ra sông xin nước rồi cùng nhau rước nước về để lên một nơi trang nghiêm trên bàn thờ.

Sau nhiệm vụ mở cửa đình, người được suy tôn làm Tế chủ đó sẽ có trách nhiệm làm Tế chủ cả một năm đó mỗi khi đình làng có công việc.

Vào đúng thời khắc giao thừa, khi 3 kim đồng hồ chập một chỉ vào đúng số 12, báo hiệu một năm mới đã đến, vị Tế chủ trịnh trọng lấy lửa hương đưa qua một khe ở bên mé tường đã chuẩn bị từ trước châm vào vạt dầu ở bên ngoài sân đình và bắt đầu mở đầu cho lễ xin lửa Thánh.

Từ đó lửa bắt đầu bùng lên, mọi người chen nhau chĩa đầu của cây tre đã tẩm dầu vào để tranh lửa sau đó giơ cao ngọn đuốc cùng nhau hô hào rồi tỏa ra khắp các nẻo đường để về nhà.

Mọi người quan niệm gia đình nào có con lấy được lửa Thánh đưa về nhà nhanh nhất, sớm nhất làng thì cả năm đó sẽ gặp may mắn nhất trong cuộc sống.

Còn những gia đình chỉ có ông bà già, không có thanh niên đi lấy lửa thì hàng xóm láng giềng đem lửa của nhà mình lấy từ đình làng, mang đến xông nhà mừng tuổi cho gia đình neo đơn này để có lửa Thánh thắp hương bàn thờ và nổi lửa ở bếp trong 3 ngày Tết.

Ngọn lửa đó mọi người dùng để thắp hương, đèn cầy cúng gia tiên, nhóm lửa bếp gia đình và đồng thời khua khắp nhà để xua đi những điều chưa thực sự may mắn của một năm cũ.

Thay bằng tiếng pháo nổ đùng đoàng là những tiếng lửa tý tách, những ngọn lửa sáng rực cả vùng trời xóa đi cái không gian tĩnh mịch của đêm tối, gợi lên bao ước mơ, hoài bão, cuộc sống ấm no, năm mới an khang của người dân thôn Cát Đằng.

Với ý nghĩa của ngọn lửa thiêng liêng Thánh ban đó người dân xã Yên Tiến luôn giữ lửa trong nhà hết 3 ngày Tết ở bàn thờ và ở bếp nhà mình.

Thế Vinh - Minh Trang