Độc đáo nét văn hóa truyền thống của đồng bào M'Nông

Đây là chuỗi hoạt động nằm trong Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 7 năm 2019.

Lễ cúng bến nước là một trong những phong tục tập quán lâu đời nhất của đồng bào Tây Nguyên nói chung và là một nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người M’Nông nói riêng. Từ xa xưa, người dân buôn làng đã dùng nguồn nước ở đầu nguồn các khe suối và các mạch nước ven sông để phục vụ nhu cầu sinh hoạt. Từ đó, nguồn nước được mọi người coi như sự sống không thể thiếu của buôn làng. Lễ cúng bến nước là một việc làm rất có ý nghĩa để tạ ơn thần nước đã cho gia đình và người dân trong buôn có được nguồn nước sạch, tạ ơn thần linh phù hộ cho mọi người khỏe mạnh. Mời gọi thần linh xuống đây cùng chung vui, ăn mừng với buôn làng. Đồng thời, nhắc nhở người dân trong buôn có ý thức giữ gìn vệ sinh bến nước; giữ nguồn nước được trong sạch phục vụ nhu cầu sinh hoạt của cộng đồng.

Già làng Y Hăn cho biết: “Hôm nay Lễ cúng bến nước gồm có một con heo, một ché rượu để cầu mong mưa thuận gió hòa, cho bà con làm ăn được mùa, toàn dân là được yên vui, hạnh phúc”.

Già làng làm Lễ cúng bến nước

Sau Lễ cúng bến nước là Lễ cúng sức khỏe cho voi. Voi là biểu tượng sức mạnh bất biến trong tâm thức của người dân Tây Nguyên. Voi gắn bó với con người, được săn bắt từ đại ngàn hùng vĩ bởi những Gru (dũng sĩ săn voi) dũng mãnh, được thuần dưỡng và nuôi như người bạn lớn trong mỗi gia đình Êđê, M’nông, Jarai… Trong sinh hoạt hàng ngày, voi luôn giúp đỡ, thay thế con người gánh vác những phần việc nặng nhọc. Vì thế việc cúng sức khỏe cho voi rất được đồng bào nơi đây coi trọng.

Ông Trần Hoàng Vang, du khách đến từ tỉnh Hậu Giang chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên đến với lễ hội và được tận mắt xem các Lễ cúng của đồng bào nơi đây nhằm thể hiện tấm lòng người đồng bào nơi đây với tổ tiên, thần linh, tôi thấy rất có ý nghĩa. Mong sao có được cuộc sống bình an, đây là niềm tin, tín ngưỡng của người đồng bào dân tộc, tôi thấy rất hay, giúp cho tôi có thêm niềm tin vào đời sống cộng đồng của người Việt chúng ta, góp phần làm cho văn hóa nước ta ngày thêm phong phú đa dạng”.

Trong Lễ cúng sức khỏe cho voi, thầy cúng được mời phải là người thầy cúng giỏi, có uy tín. Bắt đầu lễ cúng, thầy cúng đọc lời khấn, mong Giàng cho voi nhiều sức khỏe để gánh vác công việc trong buôn làng, cho gia chủ. Sau lễ khấn, từng chú voi được các nài voi điều khiển tiến lại gần chủ lễ để chủ lễ đặt đầu heo, gạo, bôi tiết heo, tưới rượu lên đầu để cầu chúc cho voi luôn khỏe mạnh.

Một số hình ảnh tại Lễ cúng bến nước, Lễ cúng voi:

Quốc Hùng - Tường Vân