Độc đáo phong tục Hát canh ở làng Quan họ
Tỉnh Bắc Ninh vốn là vùng đất văn hóa Kinh Bắc xưa, với nhiều làng quan họ cổ nổi tiếng, nơi có phong tục Hát canh độc đáo.
Nằm cách thủ đô Hà Nội 26km, làng Lim (thuộc huyện Tiên Du) là một trong những làng quan họ cổ danh tiếng của tỉnh Bắc Ninh. Bắc Ninh có phong tục thờ Vua Bà là tổ nghề hát quan họ, người sáng tạo ra và dạy cho người dân những làn điệu quan họ vùng Kinh Bắc xưa. Những điệu hát, lời ca thắm tình người được giữ gìn từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Làng Lim là tên theo chữ Nôm, tên chữ Hán của làng là Lũng Giàng. Những ngày tháng Giêng hằng năm, các nghệ nhân trong làng thường tổ chức “hát canh” qua đêm. Người đứng ra tổ chức buổi “hát canh” phải là một nghệ nhân quan họ có uy tín mới mời được các liền anh liền chị từ làng khác về hát giao lưu. Mỗi canh hát ở làng Lim thường diễn ra từ khoảng 8h tối đến 1-2h sáng hôm sau, ngay tại nhà vị nghệ nhân chủ trì.
Những người tham gia canh hát không phải là diễn viên chuyên nghiệp, nhưng họ là những nghệ nhân quan họ, nhiều người đã lớn tuổi nhưng có giọng hát rất mượt mà, hội đủ 4 yếu tố vang - rền - nền - nảy. Lời bài hát rất đẹp, giàu tính nhân văn. Đêm càng về khuya, các liền anh liền chị hát càng hay, càng say sưa lưu luyến.
Mời quý bạn đọc cùng phóng viên Báo Thế giới & Việt Nam tham dự một canh hát quan họ ở làng Lim:
Nghệ nhân Nguyễn Văn Chiến, người chủ trì canh hát có đôi lời mở đầu cuộc hát. (Ảnh: Trung Hiếu)
Các liền anh liền chị đã sẵn sàng cho canh hát. (Ảnh: Trung Hiếu)
Các liền chị quan họ tuy đã lớn tuổi nhưng vẫn giữ được giọng hát ngọt ngào, vang rền. (Ảnh: Trung Hiếu)
Những liền anh quan họ với lời hát vô cùng thanh nhã, khiêm nhường... (Ảnh: Trung Hiếu)
Cuộc hát đối đáp say sưa, cuốn hút. (Ảnh: Trung Hiếu)
Đôi liền chị quan họ say sưa trong làn điệu Nguyệt Gác Mái Đình… (Ảnh: Trung Hiếu)
... và "phiêu" trong bài Thiết Tha… (Ảnh: Trung Hiếu)
Nghệ nhân Đỗ Dũng với giọng hát nhẹ nhàng, điềm đạm mà đầy đam mê. (Ảnh: Trung Hiếu)
Đêm càng về khuya, các nghệ nhân càng hát say sưa những câu hát ngọt ngào đằm thắm… (Ảnh: Trung Hiếu)
Những nghệ nhân quan họ tuy lớn tuổi nhưng vẫn giữ được giọng hát mượt mà. (Ảnh: Trung Hiếu)
Lớn lên bé sẽ là liền chị quan họ… (Ảnh: Trung Hiếu)
