Đổi mới tổ chức và hoạt động công đoàn, xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam lớn mạnh, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Nghị quyết số 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X và hệ thống các Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4, 5, 6, 7 (khóa XII) đã đề ra nhiều chủ trương, quan điểm lớn của Đảng về phát triển đất nước, về xây dựng hệ thống chính trị và chăm lo xây dựng GCCN Việt Nam, xây dựng tổ chức công đoàn.

Quán triệt các nghị quyết của Đảng, thực hiện Nghị quyết Đại hội Công đoàn Việt Nam (CĐVN) lần thứ XI, nhiệm kỳ 2013-2018, CĐVN tiếp tục đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, đạt nhiều kết quả và hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ, chỉ tiêu đề ra. Đoàn Chủ tịch, Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước nhiều vấn đề lớn tác động sâu sắc đến hoạt động công đoàn, phong trào công nhân; đồng thời tích cực đổi mới công tác chỉ đạo điều hành trong phạm vi thẩm quyền, kịp thời đề ra một số chủ trương quan trọng đáp ứng yêu cầu tình hình mới. Các cấp công đoàn có nhiều đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động; lãnh đạo công đoàn các cấp đã phát huy vai trò, trách nhiệm trước đoàn viên, người lao động (NLĐ) trong giải quyết nhanh nhạy, kịp thời, sáng tạo các công việc thuộc thẩm quyền.

Đoàn viên công đoàn Nhà máy Z176, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng hoàn thiện sản phẩm xuất khẩu. Ảnh: ĐĂNG HỒNG.

Tổng LĐLĐ Việt Nam và các cấp công đoàn thường xuyên quan tâm, chăm lo, đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, NLĐ. Tích cực tham gia xây dựng chính sách, pháp luật liên quan đến NLĐ. Từ năm 2014 đến nay, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã có 521 văn bản kiến nghị, đề xuất với Đảng, Nhà nước về xây dựng cơ chế, chính sách, pháp luật bảo vệ quyền lợi NLĐ. Nhiều đề xuất của công đoàn được tiếp thu, góp phần quan trọng bảo vệ quyền lợi hợp pháp của đoàn viên và NLĐ. Tổng LĐLĐ Việt Nam thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm đại diện trong nghiên cứu, đề xuất, tham gia hiệu quả trong Hội đồng Tiền lương quốc gia, góp phần đề xuất điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng tăng hơn 55% (từ năm 2014 đến nay), cải thiện đời sống đoàn viên, NLĐ; thu hẹp khoảng cách giữa tiền lương tối thiểu và mức sống tối thiểu. Các cấp công đoàn chú trọng thực hiện thương lượng, ký kết và thực hiện thỏa ước lao động tập thể trong các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước. Nội dung thỏa ước tập trung vào những cam kết thiết thực, có lợi hơn cho NLĐ về tiền lương, tiền thưởng, bảo đảm việc làm, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, văn hóa ứng xử; thực hiện chính sách bình đẳng giới... Các cấp công đoàn có nhiều nỗ lực trong xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, đối thoại tại nơi làm việc. Từ hơn 9.000 cuộc đối thoại định kỳ, hơn 400 cuộc đối thoại đột xuất (năm 2014) đã tăng lên 30.641 cuộc đối thoại định kỳ, hơn 3.101 cuộc đối thoại đột xuất vào năm 2017. Thông qua đối thoại, nhiều vấn đề vướng mắc, bức xúc của NLĐ được giải quyết kịp thời; nhiều khó khăn của doanh nghiệp được NLĐ chia sẻ; vai trò của tổ chức công đoàn được thể hiện rõ nét hơn. Trong 3 năm từ 2016 đến 2018, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã tham mưu, đề xuất để Thủ tướng Chính phủ 4 lần gặp gỡ, đối thoại với công nhân, lao động, góp phần giải quyết kịp thời nhiều khó khăn, vướng mắc của công nhân, lao động, tạo hiệu ứng lan tỏa để lãnh đạo các địa phương, đơn vị gặp gỡ đối thoại giải quyết kịp thời các kiến nghị đề xuất chính đáng của NLĐ.

Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đề xuất và được Đảng, Chính phủ phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng các thiết chế của công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất”, mở ra những điều kiện mới để tạo sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa tổ chức công đoàn và đoàn viên, trực tiếp tham gia giải quyết các nhu cầu cấp thiết về nhà ở, nhà trẻ, siêu thị, trung tâm văn hóa, tư vấn pháp luật, chăm sóc y tế, cơ sở vật chất về thể dục thể thao... Các cấp công đoàn nỗ lực trong việc thực hiện nghị quyết của Ban Chấp hành Tổng LĐLĐ Việt Nam về “Chất lượng bữa ăn ca của NLĐ”, góp phần cải thiện bữa ăn giữa ca, thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm, chăm lo sức khỏe cho đoàn viên, NLĐ, nâng cao năng suất lao động và hiệu quả công việc.

Hoạt động chăm lo lợi ích luôn được các cấp công đoàn quan tâm thực hiện, hình thành những chương trình chăm lo lợi ích thiết thực cho đoàn viên và NLĐ. Chương trình phúc lợi cho đoàn viên công đoàn (ĐVCĐ) với điểm khởi đầu năm 2017 là năm “Vì lợi ích đoàn viên”, tạo bước chuyển biến quan trọng trong tư duy về hoạt động công đoàn theo hướng mang lại lợi ích thiết thực nhiều hơn cho NLĐ là ĐVCĐ, tạo sự khác biệt rõ nét so với NLĐ chưa là ĐVCĐ... Chương trình “Tết sum vầy” được triển khai từ năm 2015 và không ngừng phát triển, huy động nhiều nguồn lực hỗ trợ, tạo điều kiện để NLĐ được sum họp với gia đình; trực tiếp trợ giúp những NLĐ có hoàn cảnh khó khăn, bị mất việc làm... hướng tới mục tiêu mọi đoàn viên, NLĐ đều được chăm lo trong dịp Tết. Từ nguồn kinh phí công đoàn và vận động doanh nghiệp ủng hộ, các cấp công đoàn đã tổ chức chăm lo, tặng quà Tết, hỗ trợ vé tàu, xe đưa đón cho hơn 8 triệu lượt đoàn viên, NLĐ, với tổng số tiền hơn 8.500 tỷ đồng... Chương trình "Mái ấm công đoàn” được cấp công đoàn tích cực thực hiện với nhiều phương thức hiệu quả, trở thành chương trình có ý nghĩa nhân văn to lớn. Trong 5 năm qua đã có hơn 17.000 gia đình đoàn viên nghèo được xây dựng nhà mới hoặc sửa chữa nhà ở với tổng số tiền hơn 344 tỷ đồng... Chương trình “Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa” có ý nghĩa sâu sắc. Từ nguồn đóng góp, ủng hộ của cán bộ, đoàn viên và nhân dân cả nước, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã hoàn thành xây dựng Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma; hỗ trợ quân nhân, thân nhân, gia đình liệt sĩ Trường Sa, nghĩa sĩ Hoàng Sa, lực lượng tuần tra, kiểm soát các vùng biển, đảo Việt Nam, đoàn viên nghiệp đoàn nghề cá… thể hiện trách nhiệm chính trị của tổ chức công đoàn trong việc góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo Tổ quốc.

Phong trào thi đua yêu nước trong công nhân, viên chức, NLĐ có sự chuyển biến tích cực, các cấp công đoàn đã cụ thể hóa phong trào thi đua “Lao động giỏi”, “Lao động sáng tạo”; phong trào thi đua “Giỏi việc nước, đảm việc nhà”; phong trào “Xanh-sạch-đẹp, bảo đảm an toàn vệ sinh lao động”, phong trào “Văn hóa, thể thao”; động viên, cổ vũ đoàn viên, NLĐ đăng ký hoàn thành 77.753 đề tài nghiên cứu khoa học với giá trị làm lợi là 336.777 tỷ đồng; phát huy 1.170.884 sáng kiến với giá trị làm lợi 203.579 tỷ đồng… góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế-xã hội đất nước phát triển. Công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh của các cấp công đoàn tiếp tục có những đổi mới tích cực. Qua 5 năm, các cấp công đoàn cả nước đã phát hiện, bồi dưỡng, giới thiệu cho Đảng 387.380 ĐVCĐ ưu tú, trong đó đã có 276.192 ĐVCĐ ưu tú được kết nạp Đảng.

Trong nhiệm kỳ Đại hội CĐVN lần thứ XI, 4 chương trình hành động của đại hội được tập trung triển khai thực hiện đạt mục đích, yêu cầu đề ra. Chương trình “Phát triển đoàn viên giai đoạn 2013-2018” đạt kết quả quan trọng. Chương trình “Nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả thỏa ước lao động tập thể” đạt một số kết quả bước đầu. Chương trình “Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ công đoàn” đã tạo được một số chuyển biến mới trong việc nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn các cấp. Chương trình “Nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp của đoàn viên và NLĐ” đã hình thành một số mô hình mới về phương thức thực hiện, góp phần nâng cao nhận thức của NLĐ.

Những năm tới, tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến phức tạp, khó lường. Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động sâu sắc đến sản xuất, đời sống, việc làm của NLĐ trên phạm vi toàn thế giới. Các nước tham gia ngày càng sâu rộng vào mạng lưới sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu. Cùng với kinh tế, thương mại, thị trường, công nghệ, cạnh tranh về nguồn nhân lực chất lượng cao diễn ra gay gắt. Đất nước ta đang tích cực đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; xây dựng đất nước phát triển nhanh và bền vững; hội nhập sâu rộng kinh tế quốc tế; tích cực tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới... Từ đó đặt ra yêu cầu, trách nhiệm ngày càng cao đối với CĐVN. Ở đó đòi hỏi CĐVN phải tiệm cận gần hơn với các tiêu chuẩn quốc tế, phải tích cực đổi mới tổ chức và hoạt động; tập trung đại diện, chăm lo, bảo vệ đoàn viên, NLĐ; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh; góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trên tinh thần đó, để CĐVN hoàn thành vai trò, trách nhiệm của mình, xây dựng GCCN Việt Nam lớn mạnh, trong thời gian tới, Tổng LĐLĐ Việt Nam, LĐLĐ các tỉnh, thành phố, các công đoàn ngành Trung ương, các cấp công đoàn trong toàn quốc tiếp tục đổi mới phương thức chỉ đạo và tổ chức thực hiện theo hướng lấy NLĐ làm trung tâm; hoạt động chủ yếu ở cơ sở; công đoàn cấp trên phục vụ công đoàn cấp dưới; phát huy sức mạnh tổng hợp trong việc xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, tạo bước phát triển mới trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, phát huy vai trò quan trọng của NLĐ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Để làm tốt hơn nhiệm vụ của mình trong nhiệm kỳ tới, các cấp công đoàn trong cả nước phải tập trung thực hiện tốt 3 đột phá chiến lược: "Đổi mới tổ chức, phương thức hoạt động, chăm lo lợi ích đoàn viên, bảo vệ NLĐ; xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn, nhất là đội ngũ chủ tịch công đoàn cơ sở khu vực ngoài nhà nước đủ năng lực, phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ; xây dựng nguồn lực công đoàn đủ mạnh, đẩy mạnh công tác truyền thông công đoàn đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới".

TS BÙI VĂN CƯỜNG, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam