Đổi mới trong thi tuyển vào lớp 10 tại Hà Nội: Nhân văn, phù hợp thực tế

Thi 4 môn để dạy học toàn diện
Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2021 – 2022 của UBND TP Hà Nội đảm bảo 100% HS đã tốt nghiệp THCS có nguyện vọng tiếp tục đi học đều được tuyển vào các trường THPT, các trung tâm GDNN – GDTX và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có tuyển HS tốt nghiệp THCS. Theo Sở GD&ĐT Hà Nội, căn cứ vào tình hình dịch bệnh trong giai đoạn hiện nay và xét thấy các nhà trường, HS vẫn có thể duy trì việc dạy học, ôn tập đúng tiến độ nên đã đề xuất giữ nguyên phương thức thi tuyển 4 môn thi (môn thi thứ tư được công bố vào tháng 3/2021) nhằm bảo đảm HS được giáo dục toàn diện, có chất lượng. Quyết định này được nhiều quản lý, chuyên gia, hiệu trưởng ủng hộ bởi phụ huynh, HS vẫn còn có quan niệm có thi mới học; nếu không thi thì HS không học. Nhất trí với phương thức thi tuyển 4 môn, Phó trưởng Phòng GD&ĐT huyện Thanh Oai Nguyễn Đức Lượng cho rằng, như vậy sẽ thúc đẩy giáo viên, HS dạy đều, học đều ở tất cả các môn, chống được hiện tượng học để thi, học để đối phó, những môn không thi thì không được coi trọng.

Thí sinh tham dự Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2020 - 2021 trên địa bàn TP Hà Nội. Ảnh: Trần Oanh

Trao đổi về câu chuyện công bố thi vào lớp 10 có 4 môn trong khi tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn còn, ông Nguyễn Quốc Bình – cán bộ trường THCS - THPT Lương Thế Vinh (quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng, Chính phủ và TP Hà Nội đã có những chỉ đạo rất quyết liệt và quyết tâm cao trong việc phòng, chống dịch. Mấy ngày qua, trên địa bàn TP Hà Nội không có ca lây nhiễm mới phát sinh. Nếu dịch bệnh sớm được khống chế, việc thi vào lớp 10 có 4 môn hoàn toàn khả thi. Nhất là khi, đầu năm 2021, khi Hà Nội có ca lây nhiễm trong cộng đồng, TP và Sở GD&ĐT đã có chỉ đạo các trường chuyển sang dạy học online. “Dù rằng chất lượng dạy học online không thể bằng so với trực tiếp nhưng năm nay tiến bộ hơn năm ngoái rất nhiều. Chúng ta đặt mục tiêu giáo dục toàn diện, dạy HS tự học, tự nghiên cứu. Việc dạy học online không phải là đọc - chép, mà giáo viên hướng dẫn, dẫn dắt, gợi mở, trợ giúp để HS phát hiện, tìm tòi, khám phá kiến thức” – nguyên Hiệu trưởng trường THPT Việt Đức (quận Hoàn Kiếm) Nguyễn Quốc Bình nhấn mạnh.
Học sinh được lựa chọn số nguyện vọng dự tuyển
Ngay khi Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2021 – 2022 được công bố, mỗi HS sẽ được đăng ký NV dự tuyển tối đa vào 3 trường THPT công lập, xếp theo thứ tự NV1, NV2 và NV3. Trong đó, NV1 và NV2 thuộc khu vực tuyển sinh theo quy định (nơi HS có hộ khẩu thường trú); NV3 có thể thuộc khu vực tuyển sinh bất kỳ (điểm chuẩn trúng tuyển NV2 của trường cao hơn 1,0 điểm so với NV1, điểm chuẩn trúng tuyển NV3 của trường cao hơn 2,0 điểm so với NV1). Để tạo điều kiện tối đa cho HS, Sở GD&ĐT Hà Nội đã thông tin: Trường hợp HS chỉ đăng ký 1 NV thì NV đó có thể thuộc bất kỳ khu vực tuyển sinh nào. Trong trường hợp HS đăng ký 2 NV thì cả 2 NV có thể thuộc khu vực tuyển sinh theo quy định hoặc NV1 thuộc khu vực tuyển sinh theo quy định còn NV2 thuộc khu vực tuyển sinh bất kỳ.
Nhiều ý kiến cho rằng, quy định thí sinh được đăng ký thêm NV3 lại được linh hoạt lựa chọn 1, 2 hoặc 3 NV là sự đổi mới mang tính nhân văn, rất tích cực của TP Hà Nội trong công tác tuyển sinh vào lớp 10. Với vai trò là Phó trưởng Phòng GD&ĐT huyện Thanh Oai Nguyễn Đức Lượng khẳng định: Khi được đăng ký thêm NV3 sẽ làm tăng cơ hội trúng tuyển cho những thí sinh có học lực tốt hơn. Đồng thời, giúp các trường THPT tuyển sinh được HS có học lực tốt hơn, từ đó đảm bảo chất lượng giáo dục đầu vào của các trường công lập. Đó là một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng đầu ra của cấp THPT.
Hiệu trưởng trường THCS Nguyễn Du (quận Nam Từ Liêm) Nguyễn Thị Lý đồng tình và có cách nhìn khác: TP Hà Nội quy định có thêm NV3 là tạo điều kiện cho HS trong trường hợp khu vực tuyển sinh có toàn những trường tốt nhưng năng lực của em đó không thể vào được thì đăng ký NV3 ở trường THPT công lập ngoài khu vực tuyển sinh. Quy định cho phép HS được lựa chọn số NV đăng ký dự tuyển cũng là phù hợp với thực tiễn. Bởi hiện nay, các trường ở khu đô thị, khu dân cư mới, nhiều HS có hộ khẩu và nơi ở khác nhau. Ví dụ, nhiều HS có hộ khẩu huyện Hoài Đức, Ứng Hòa, Đan Phượng nhưng lại sinh sống và đi học ở trường thuộc quận Nam Từ Liêm.
Ít ngày nữa, Sở GD&ĐT Hà Nội sẽ có hướng dẫn chi tiết về việc thực hiện đăng ký NV dự tuyển nhằm bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho HS. Trong tình hình hiện nay, lãnh đạo các trường khuyên HS lớp 9 bình tĩnh, chăm chỉ học tập và nâng cao ý thức, phương pháp tự học, tự bồi dưỡng. HS hoàn toàn có thể nhờ thầy cô trợ giúp những vấn đề mới, vấn đề khó để nắm chắc được kiến thức cơ bản, học đến đâu chắc đến đó để có kết quả tốt.

Học sinh học lực tốt có rất nhiều lựa chọn

Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết, nếu có học lực tốt, HS còn rất nhiều lựa chọn khác. HS đăng ký dự tuyển vào lớp 10 của các trường chuyên, trường THPT có lớp chuyên thuộc Sở GD&ĐT Hà Nội (trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, trường THPT chuyên Nguyễn Huệ, trường THPT Chu Văn An, trường THPT Sơn Tây) hoặc các trường THPT công lập tự chủ tài chính; trường THPT chất lượng cao; trường THPT ngoài công lập... HS còn có thể đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào lớp 10 của các trường THPT thuộc các cơ sở giáo dục đại học đóng trên địa bàn TP.

Thành phố Hà Nội có đổi mới, chỉ đạo kịp thời

"Tôi đánh giá cao UBND TP Hà Nội và Sở GD&ĐT Hà Nội đã có chỉ đạo về kỳ thi vào lớp 10 rất kịp thời, có những đổi mới, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Ở đây, có hai điều chúng ta cần phân biệt với phụ huynh. Thứ nhất, đó là, phụ huynh muốn lựa chọn trường tốt nhất và phù hợp nhất với con mình là nhu cầu chính đáng nhưng cần tôn trọng khu vực tuyển sinh theo quy định vì TP đã bảo đảm việc thực hiện phổ cập giáo dục trên địa bàn, quy hoạch mạng lưới trường học.

Thứ hai, phụ huynh điều chỉnh NV phù hợp với quy định chung và với thực tiễn lực học của con mình. TP cho phép HS có NV3 và được lựa chọn số NV là rất linh hoạt. Việc của phụ huynh và HS là suy nghĩ, cân nhắc để lựa chọn NV trường cho thật chính xác, phù hợp, chứ đừng theo cảm hứng." - Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội, TS Nguyễn Tùng Lâm

Phụ huynh phải biết năng lực của con để chọn trường

"Khi TP và Sở GD&ĐT Hà Nội thêm được NV3 là tốt cho người học. Việc thi 4 môn hay 3 môn thì còn tùy thuộc vào tình hình dịch bệnh Covid-19. Nếu sang tháng 3, tình hình dịch được kiểm soát, HS đến trường học bình thường thì thi 4 môn để việc học được toàn diện. Có một điều tôi băn khoăn, đó là Nhà nước có chủ trương bỏ quản lý theo hộ khẩu thì quy định cứng đăng ký NV dự tuyển vào lớp 10 theo hộ khẩu có còn phù hợp?" - Nguyên Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Nguyễn Kim Hoãn

Oanh Trần - Kim Thỏa