Đội vốn gấp đôi, kè chống sạt lở vẫn ngổn ngang

Dự án kè chống sạt lở hai bờ khe Bình Lạng nằm trên địa bàn phường Bắc Hồng, thị xã (TX) Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh). Giai đoạn 2 (đoạn từ cầu Bình Lạng đến cầu Đôi) có tổng mức đầu tư gần 20 tỷ đồng, do UBND TX Hồng Lĩnh làm chủ đầu tư, được triển khai từ năm 2018 và đơn vị thi công là Công ty CP Thảo Nguyên, trụ ở tại huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.

Tiếp đó, vào năm 2020 địa phương này tiếp tục triển khai giai đoạn 3 của dự án (đoạn từ cầu Đôi đến hồ điều hòa Bắc Hồng và đoạn từ cầu Đức Thuận đến kênh Nhà Lê), với tổng kinh phí 40 tỷ đồng, do Công ty TNHH Như Nam, trụ sở tại phường Bắc Hồng, TX Hồng Lĩnh đảm nhận thi công.

Được kỳ vọng là điểm nhấn đô thị của thị xã Hồng Lĩnh, nhưng sau 5 năm triển khai, dự án kè chống sạt lở hai bờ khe Bình Lạng vẫn đang là một mớ hỗn độn.

Công trình Kè chống sạt lở hai bờ khe Bình Lạng được đầu tư xây dựng với mục tiêu nhằm đảm bảo an toàn cho người và tài sản của nhân dân, các công trình hạ tầng hai bên bờ khe Bình Lạng, tận dụng điều kiện tự nhiên để tạo điểm nhấn về kiến trúc, cảnh quan, môi trường sinh thái cho khu vực nhằm đáp ứng các tiêu chí đô thị loại III của thị xã Hồng Lĩnh. Dự án ảnh hưởng đến 71 hộ dân, trong đó có 50 hộ ảnh hưởng đến đất và tài sản trên đất, 21 hộ ảnh hưởng đến tài sản trên đất.

Quá trình triển khai thực hiện đã gặp không ít khó khăn, vướng mắc liên quan đến bố trí tái định cư, xác định ranh giới sử dụng đất của các hộ tại thực địa. Nguyên nhân là do hồ sơ quản lý đất đai qua các thời kỳ không trùng khớp, không phù hợp với hiện trạng sử dụng đất của các hộ. Trong đó, tính đến thời điểm hiện tại, giai đoạn 2 của dự án vẫn còn một số hộ dân chưa giải phóng xong mặt bằng, trong khi đó giai đoạn 3 vướng cả điểm đầu và điểm cuối của tuyến.

Cụ thể, đối với giai đoạn 2 sau 5 năm triển khai, đến nay vẫn còn vướng mắc GPMB đến 4 hộ dân. Trong đó, hộ ông Trần Minh Phúc thường xuyên vắng nhà nên không thực hiện được hình thức trực tiếp tuyên truyền vận động mà chủ yếu gửi thông báo qua đường bưu điện. Hội đồng bồi thường GPMB dự án đang tính đến phương án phối hợp với UBND phường Bắc Hồng hoàn thiện hồ sơ đề nghị cưỡng chế thu hồi đất. Ngoài ra, cũng trên tuyến này hiện còn 3 hộ gia đình khác, bao gồm: hộ ông Nguyễn Hữu Thực, bà Nguyễn Cẩm Thơ và hộ ông Nguyễn Hữu Chất cũng chưa đồng ý với các phương án bồi thường nên chưa chịu nhận tiền.

Trong khi đó, ở giai đoạn 3 của dự án, hiện đang vướng mắc phần đất của 8 hộ gia đình, đặc biệt là vướng hai hộ dân điểm đầu và điểm cuối của tuyến là hộ ông Võ Văn Quyền và ông Nguyễn Minh Thưởng. Trong đó, đối với hộ ông Thưởng, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Hà Tĩnh đã phải ban hành văn bản gửi xin ý kiến Ban Thường vụ Tỉnh ủy và hiện đang chờ chỉ đạo. Chủ đầu tư phấn đấu thời gian hoàn thành công tác GPMB sẽ xong trước ngày trước ngày 30/9, đối với các hộ dân không chịu bàn giao, lực lượng chức năng sẽ bàn đến phương án cưỡng chế, bảo vệ thi công.

Trước đó, vào ngày 17/7, phường Bắc Hồng phối hợp với Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án kè chống sạt lở hai bờ khe Bình Lạng và Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng thị xã Hồng Lĩnh tổ chức bảo vệ thành công thi công dự án kè chống sạt lở hai bờ khe Bình Lạng đối với phần đất của ông Phan Đình Thám và bà Trần Thị Thủy ở tổ dân phố 10, phường Bắc Hồng. Đây là phần đất nằm hai bên suối, do chính quyền địa phương quản lý, quá trình sử dụng các hộ dân này đã lấn chiếm, trồng cây lâu năm. Sau khi ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và 3 lần gửi thông báo nhưng các hộ gia đình không hợp tác, từ chối làm việc nên địa phương đã tiến hành bảo vệ thi công.

Đại diện lãnh đạo UBND thị xã Hồng Lĩnh thừa nhận, dự án mặc dù được triển khai từ năm 2018 nhưng đến nay tiến độ còn chậm. Nguyên nhân chủ yếu là do thời tiết diễn biến phức tạp, ảnh hưởng dịch COVID-19, quá trình thực hiện dự án Kè Bình Lạng 2 phải bổ sung, điều chỉnh thiết kế, nguồn vốn bố trí chưa đủ, công tác GPMB gặp rất nhiều khó khăn, sự phối hợp giữa Hội đồng bồi thường GPMB với các phòng, ngành liên quan và phường Bắc Hồng chưa chặt chẽ. Chính quyền phường Bắc Hồng thiếu quan tâm, quyết liệt chỉ đạo trong việc xác định nguồn gốc đất đai của các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án. Vấn đề này, thị xã cũng đã yêu cầu Chủ tịch UBND phường Bắc Hồng nghiêm túc kiểm điểm và làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân đối với việc xác định nguồn gốc đất đai của các hộ dân liên quan, dẫn đến chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng của dự án nói trên.

Đặc biệt, tại giai đoạn 2 (đoạn từ cầu Bình Lạng đến cầu Đôi) của dự án, quá trình thực hiện, do phát sinh bất cập khi hồ sơ thiết kế chỉ làm kè chống sạt lở hai bên mà không làm đường giao thông ở phần đỉnh kè, mương thoát nước… Sau đợt mưa lũ kéo dài vào tháng 10/2020, công trình này đã bị sạt lở nghiêm trọng, với hơn 50 gãy sập dầm mái ngang dọc và đế chân kè. Cùng với đó, đất đắp mái kè bị xói lở tạo thành những khoảng trống lớn, thậm chí tường nhà một số hộ dân cũng đã bị sập sau những trận mưa lớn, uy hiếp đến sự an toàn về tài sản, tính mạng của một số hộ dân hai bên tuyến kè. Từ đó đến nay, dự án gần như không được triển khai thi công trở lại.

Trước thực trạng đó, vào tháng 1 và tháng 7/2021, UBND thị xã Hồng Lĩnh đã 2 lần có văn bản xin UBND tỉnh Hà Tĩnh điều chỉnh dự án. Trong đó, bổ sung hạng mục móng, kết cấu mặt đường giao thông phía trong đỉnh kè và hệ thống mương thoát nước phía khu vực dân cư; bổ sung chi phí bồi thường, GPMB dự án và điều chỉnh thời gian thực hiện. Theo báo cáo đề xuất điều chỉnh, bổ sung, tổng mức đầu tư dự án từ 20 tỷ ban đầu đã đội vốn lên đến hơn 43,579 tỷ đồng, tăng đến 2,18 lần. Trong đó, ngân sách tỉnh hỗ trợ 25,518 tỷ đồng và ngân sách thị xã Hồng Lĩnh cân đối bố trí 18,061 tỷ đồng, thời gian thực hiện đến năm 2022.

Những ngày đầu tháng 8/2023, có mặt tại công trường dự án Kè chống sạt lở hai bờ khe Bình Lạng, ghi nhận của phóng viên cho thấy, nơi đây vẫn đang là một đại công trường ngổn ngang. Nhiều vị trí lau lách, cỏ dại mọc um tùm, che phủ các hạng mục đang thi công dang dở. Phía trên đỉnh kè, đất đá được san ủi ngổn ngang, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống dân sinh của các hộ dân hai bên bờ kè.

Trước đó không lâu, khi chủ đầu tư có văn bản xin tăng vốn, qua khảo sát thực tế trên tuyến, Sở NN&PTNT Hà Tĩnh đã đề xuất UBND tỉnh Hà Tĩnh phê bình UBND thị xã Hồng Lĩnh thiếu quyết liệt trong công tác quản lý, điều hành dự án; chất lượng hồ sơ dự án còn nhiều tồn tại dẫn đến phải điều chỉnh nhiều lần, làm tăng tổng mức đầu tư dự án. Ngoài ra, UBND thị xã Hồng Lĩnh còn chậm trễ trong việc hoàn thiện các hồ sơ thủ tục đầu tư dự án, đặc biệt là công tác bồi thường, GPMB, tình trạng chậm tiến độ kéo dài nhưng chưa kịp thời báo cáo UBND tỉnh.

Trao đổi với phóng viên, đại diện Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng thị xã Hồng Lĩnh cho biết, đối với giai đoạn 2 của dự án, đoạn từ cầu Bình Lạng đến cầu Đôi hiện nay đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt quyết định điều chỉnh, tăng thêm vốn và gia hạn thời gian hoàn thiện đến hết năm 2024, Công ty CP Thảo Nguyên vẫn là nhà thầu chính đảm nhận các phần việc còn lại. Trong khi đó, giai đoạn 2 từ cầu Đôi đến hồ điều hòa Bắc Hồng và đoạn từ cầu Đức Thuận đến kênh Nhà Lê thời gian về đích đến tháng 12/2023.

Thiên Thảo