Đòn mới với Venezuela, Mỹ lại gieo bất ổn?

Washington Post dẫn lời các quan chức Mỹ và các email chính phủ nội bộ cho biết Mỹ đã sẵn sàng đưa Venezuela vào danh sách các nước tài trợ khủng bố, tương đương với việc chính phủ Venezuela bị cáo buộc ủng hộ "hành vi khủng bố quốc tế".

Danh sách này hiện đang có Iran, Triều Tiên, Syria và Sudan.

Mỹ có thể liệt Venezuela vào danh sách các nước tài trợ khủng bố.

Washington Post lưu ý rằng các quan chức Mỹ trên không nói rõ chính quyền của ông Trump đã đưa ra quyết định cuối cùng hay chưa.

Bộ Ngoại giao Mỹ hiện đã yêu cầu nhiều cơ quan khác nhau của Chính phủ phản hồi về động thái này.

Một Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối bình luận về thông tin trên.

Nếu việc Mỹ coi Venezuela là một quốc gia tài trợ khủng bố là thật, điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình ở Venezuela. Các đòn trừng phạt từ phía Mỹ sẽ mạnh tay hơn và can thiệp vào nhiều lĩnh vực quan trọng của quốc gia này. Nguy cơ bất ổn còn có thể sớm xảy ra.

Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích chính phủ Venezuela. Tháng 9/2018, ông nói Venezuela là "một trong những nơi thực sự tồi tệ nhất thế giới" song ông từ chối trả lời câu hỏi liệu Mỹ có can thiệp vào quốc gia đang chìm trong khủng hoảng này không.

"Đó là một chế độ có thể bị quân đội lật đổ rất nhanh chóng nếu quân đội quyết định thực hiện điều này" - tờ The Guardian dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25/9 phát biểu bên lề cuộc họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York, đề cập tới chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.

Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt tài chính đối với bà Cilia Flores, đệ nhất phu nhân Venezuela. Biện pháp trừng phạt mới này còn tác động tới 6 quan chức "trong vòng tròn thân tín" của Tổng thống Maduro, bao gồm Phó tổng thống Delcy Rodriguez, Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino và Bộ trưởng Truyền thông Jorge Rodriguez.

Tờ The Hill còn cho biết, đầu năm nay, các quan chức chính quyền Trump bị cáo buộc đã gặp các sĩ quan quân đội Venezuela để thảo luận về một cuộc đảo chính nhằm lật đổ ông Maduro.

New York Times dẫn lời 11 quan chức đương nhiệm và cựu quan chức Mỹ, cùng một cựu chỉ huy quân sự Venezuela đã tham gia vào các cuộc họp bí mật, cho biết ít nhất ba phe phái trong quân đội Venezuela đã lên kế hoạch chống lại Tổng thống Nicolas Maduro.

Một trong số đó liên lạc với Chính phủ Mỹ thông qua Đại sứ quán Mỹ tại thủ đô của một nước châu Âu. Chính quyền Trump cử một nhà ngoại giao đến họp nhưng chỉ để lắng nghe chứ không phải để đàm phán.

Sau cuộc họp đầu tiên được tổ chức ở nước ngoài vào mùa thu năm 2017, nhà ngoại giao Mỹ đánh giá rằng phe nổi dậy Venezuela không có kế hoạch chi tiết, mà thay vào đó hy vọng chính phủ Mỹ sẽ hướng dẫn hoặc gợi ý.

Cựu chỉ huy quân sự Venezuela cho biết các sĩ quan không mong muốn Mỹ can thiệp quân sự.

Trong cuộc họp thứ hai vào năm ngoái, các sĩ quan Venezuela yêu cầu được cung cấp radio mã hóa để liên lạc an toàn. Tuy nhiên, Mỹ từ chối đáp ứng.

Cuộc họp thứ ba được sắp xếp vào đầu năm nay nhưng không dẫn đến hứa hẹn nào về hỗ trợ vật chất hay dấu hiệu rõ ràng rằng Washington ủng hộ kế hoạch của phe nổi dậy. Các quan chức Mỹ cuối cùng quyết định không hỗ trợ kế hoạch đảo chính.

Nhà Trắng khi đó không trả lời chi tiết về thông tin này, nhưng nhấn mạnh điều quan trọng là phải "đối thoại với tất cả những người Venezuela mong muốn dân chủ" để "mang lại sự thay đổi tích cực cho một quốc gia đã phải chịu đựng quá nhiều dưới thời Maduro".

Việc tác động đến tình hình ở Venezuela không chỉ được Mỹ chú ý. Tổng thư ký Tổ chức Các quốc gia châu Mỹ không loại trừ giải pháp can thiệp quân sự, hỗ trợ đảo chính nhằm chấm dứt khủng hoảng tại Venezuela.

Tổng thư ký Tổ chức Các quốc gia châu Mỹ (OAS) Luis Almagro nhận xét về một kịch bản xung đột ở Venezuela đã nói: "Về vấn đề can thiệp quân sự để lật đổ chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, tôi nghĩ chúng ta không nên loại trừ bất kỳ lựa chọn nào. Sự khổ cực của người dân Venezuela và những cuộc di cư buộc các nước phải có hành động ngoại giao, nhưng cũng không nên bỏ qua những giải pháp khác".

Tổng thống Venezuela cũng phản ứng dữ dội trước các động thái từ chính quyền Tổng thống Trump.

Hồi đầu tháng 10, Venezuela đã tiến hành một cuộc điều tra được cho là "âm mưu ám sát" Tổng thống Nicolas Maduro sau vụ tấn công bằng thiết bị bay không người lái khiến nhiều người bị thương.

Tổng thống Maduro đã chỉ trích Mỹ cho rằng chính quyền Tổng thống Trump muốn ám sát ông.

Ông Maduro nói trên truyền hình rằng, Mỹ đã đề nghị chính quyền nước láng giềng Colombia sát hại ông.

"Họ đã nhận được lệnh từ Nhà Trắng rằng Maduro phải bị giết" - ông Maduro nói.

Ông Maduro cho rằng mình là nạn nhân của một cuộc chiến tranh kinh tế bị dẫn dắt bởi các đối thủ được Mỹ hỗ trợ. Ông phủ nhận việc hạn chế quyền tự do dân chủ và khẳng định rằng, các nhà lãnh đạo phe đối lập được Washington hậu thuẫn đã lên kế hoạch tìm cách lật đổ ông.

Hôm 30/10, hai sĩ quan cấp cao trong quân đội Venezuela đã bị bắt để trình diện trước tòa án liên quan đến vụ việc.

Trong khi đó, phe đối lập chỉ trích chính phủ lấy vụ việc tấn công trên là cái cớ để đàn áp các đảng phái, chính trị gia và một bộ phận quân đội bất đồng quan điểm, đồng thời đánh lạc hướng dư luận khỏi những vấn đề hệ trọng của đất nước như nền kinh tế suy yếu, lạm phát tăng cao và thiếu hụt các nhu yếu phẩm như thuốc men, lương thực.

Sơn Dương