Động thái mới của Ngân hàng Nhà nước cho thấy điều gì?

Cụ thể, ngày 21/9, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phát hành 9.995 tỷ đồng tín phiếu kỳ hạn 28 ngày với lãi suất trúng thầu là 0,69%/năm. Ngày đến hạn thanh toán của giấy tờ có giá vào 19/10/2023. Đây là phiên đầu tiên, NHNN sử dụng lại nghiệp vụ bán kỳ hạn sau hơn 6 tháng tạm ngưng (từ 10/3).

Chiều ngày 22/9, NHNN tiếp tục chào bán tín phiếu 28 ngày theo cơ chế đấu thầu lãi suất nhưng không có thành viên nào trúng thầu.

Động thái diễn ra trong bối cảnh thanh khoản hệ thống liên tục dư thừa trong thời gian gần đây và có chiều hướng làm tăng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng. Số liệu mới công bố của NHNN cũng cho thấy, tín dụng vẫn đang tăng trưởng rất chậm, đến 15/9 mới chỉ đạt 5,56% (trong khi định hướng cả năm là 14%), và chỉ nhỉnh hơn một chút so với mức 5,33% đến cuối tháng 8.

Chuyên gia đánh giá động thái hút tiền qua tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước là hợp lý, nhằm giảm bớt sự dư thừa thanh khoản và hạ nhiệt tỷ giá, hạn chế bớt tình trạng đầu cơ.

Về lãi suất trên thị trường liên ngân hàng, theo cập nhật mới nhất của NHNN, ngày 21/9, lãi suất qua đêm ở mức 0,14%/năm; kỳ hạn 1 tuần là 0,33%/năm; kỳ hạn 2 tuần là 0,40%/năm; ở kỳ hạn 1 tháng, lãi suất được niêm yết ở mức 1,03%/năm; kỳ hạn 3 tháng là 3,38%/năm; kỳ hạn 6 tháng là 4,02%/năm.

Việc hút tiền về của NHNN cũng được cho là có liên quan tới diễn biến tỷ giá những ngày qua tăng đáng kể do chịu áp lực lớn từ sự trái ngược chính sách tiền tệ giữa Mỹ và Việt Nam. Tuy nhiên, trong hai ngày vừa qua, tỷ giá trung tâm đã giảm, giá USD tại các ngân hàng thương mại đã quay đầu hạ nhiệt đáng kể. Tại Vietcombank, tỷ giá USD sau khi vọt lên 24.550 đồng/USD vào đầu tuần này, hiện đã lùi về 24.430 đồng.

Trong cuộc họp trước đó, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định NHNN đang theo dõi rất sát tỷ giá để có thể điều hành phù hợp. Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng cho rằng nếu lãi suất giảm thấp thì khả năng tỷ giá sẽ lại bùng lên, cần phải tìm được điểm cân bằng giữa lãi suất và tỷ giá.

Bình luận về hành động thắt chặt tiền tệ trở lại này, công ty nghiên cứu thị trường tài chính FiinGroup đánh giá, ở thời điểm hiện tại khi thanh khoản hệ thống đang dư thừa, động thái hút ròng của NHNN nên được xem xét trong mối tương quan với diễn biến về tỷ giá. Động thái này cho thấy NHNN sẵn sàng can thiệp để “hạ nhiệt” tỷ giá và theo đó được kỳ vọng sẽ giữ chân dòng tiền ngoại đang “nhấp nhổm” rút ra hoặc tạo cú hích cho dòng tiền ngoại đang chờ đợi giải ngân.

Một số chuyên gia đánh giá, động thái này của cơ quan quản lý giúp giảm áp lực tỷ giá và hạn chế bớt đầu cơ tỷ giá. Theo ông Trần Ngọc Báu, CEO Wi Group, việc mở lại kênh phát hành tín phiếu là quyết định chính xác từ phía nhà điều hành để giảm thiểu đầu cơ tỷ giá trong hệ thống. Hiện nay, hệ thống tài chính của Việt Nam đang gặp một vấn đề khá lớn là thanh khoản thị trường liên ngân hàng (thị trường 2) đang dư thừa rất nhiều nhưng tín dụng ra nền kinh tế (thị trường 1) lại rất ì ạch. Như vậy, đang có sự ngắt kết nối giữa hai thị trường và điều này sẽ để lại những hệ quả đối với hệ thống tài chính, trong đó 3 hệ quả trước mắt đang thấy là: Giá tài sản tài chính sẽ tăng, tỷ giá sẽ chịu áp lực và nền kinh tế phục hồi chậm. Để giải quyết vấn đề này thì sự điều chỉnh chính sách cân bằng hơn là điều cần thiết.

Do đó, thời gian tới, NHNN sẽ làm đồng thời cả 2 nhiệm vụ, một mặt hút bớt thanh khoản thị trường 2 để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá của các ngân hàng thương mại trong ngắn hạn, lượng hút là vừa đủ để cân bằng tỷ giá bước đầu và không gây ra căng thẳng thanh khoản trên liên ngân hàng. Song song với đó là tiếp tục ban hành các chính sách giúp lãi suất thị trường 1 giảm và tín dụng khơi thông. Hành động này của NHNN có thể kéo dài đến cuối năm, trước khi có những dấu hiệu mới đối với nền kinh tế.

Trong khi đó, ông Huỳnh Minh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty Đầu tư FIDT nhận định: "Việc hút thanh khoản giúp ổn định tỷ giá, tạo môi trường phục hồi ổn định hơn cho nền kinh tế và hỗ trợ xu hướng đi lên trung hạn của thị trường chứng khoán".

Thực tế, thực trạng dư thừa thanh khoản tạo ra áp lực tỷ giá tăng cao gần đây, điều này khiến nhà đầu tư nước ngoài đang rút vốn mạnh. Trên thị trường chứng khoán, khối ngoại đã rút ròng hơn 4.900 tỷ đồng từ đầu tháng 9 đến nay, mức mạnh nhất kể từ đầu năm.

Thanh Hoa