Đồng tiền của Iran mất giá kỷ lục trước ngày Mỹ tái áp trừng phạt

Một nhà đổi tiền ở thủ đô Tehran của Iran trưng tờ 100 USD (phải) và số tiền tương ứng bằng đồng Rial hôm 20/1/2016 - Ảnh: Reuters.

Vào tháng 5, Tổng thống Mỹ Donald Trump rút Washington khỏi thỏa thuận hạt nhân giữa Tehran với các cường quốc. Đây là thỏa thuận ký vào năm 2015 nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran và đổi lấy việc Tehran được quốc tế dỡ trừng phạt.

Cùng với việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, Mỹ quyết định áp lệnh trừng phạt kinh tế trở lại đối với quốc gia Trung Đông này. Washington đã đề nghị các quốc gia khác phải dừng nhập khẩu dầu lửa từ Iran từ ngày 4/11, nếu không sẽ phải chịu sự trừng phạt của Mỹ.

Vào ngày Chủ nhật, đồng Rial giảm xuống mức 112.000 Rial đổi 1 USD trên thị trường "chợ đen", từ mức 97.500 Rial/USD vào hôm thứ Bảy - hãng tin Reuters dẫ số liệu từ trang web Bonbast.com cho hay.

Kể từ tháng 4 đến nay, đồng Rial đã mất giá khoảng một nửa do nền kinh tế sa sút, khó khăn tài chính tại các ngân hàng trong nước, và nhu cầu mua đồng USD tăng cao của người Iran do lo ngại ảnh hưởng kinh tế của lệnh trừng phạt.

Ngân hàng Trung ương Iran đổ lỗi cho "kẻ thù" khiến đồng nội tệ của nước này rớt giá và giá tiền xu vàng tăng chóng mặt. Nhà chức trách nước này nói đã có 29 người bị bắt giữ vì các tội danh liên quan đến tiền tệ có thể phải lĩnh án tử hình.

"Những diễn biến gần đây trên thị trường ngoại hối và vàng chủ yếu xuất phát từ âm mưu của kẻ từ nhằm làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế và khiến dân chúng lo sợ", một tuyên bố trên truyền hình của Ngân hàng Trung ương Iran nói.

Phát ngôn viên Bộ Tư pháp Iran Gholamhossein Mohseni Ejei nói trên truyền hình: "29 người đã bị bắt vì tội phá hoại kinh tế và sẽ sớm bị đưa ra xét xử… Đêm nay và ngày mai sẽ có thêm nhiều người nữa bị bắt".

Ngoài sự mất giá của đồng Rial, việc Mỹ chuẩn bị tái áp trừng phạt đối với Iran cũng dẫn tới những cuộc biểu tình đường phố, bao gồm các cuộc biểu tình của tiểu thương vốn là tầng lớp trung thành với các nhà lãnh đạo Hồi giáo của Iran, và các cuộc biểu tình phải đối nạn đầu cơ trục lợi và tham nhũng.

Hôm thứ Bảy, phát ngôn viên Ejei nói rằng 18 người đã bị bắt vì hành vi đầu cơ trục lợi tỷ giá và nhập khẩu trái phép xe hơi.

Tổng thống Trump gọi thỏa thuận hạt nhân Iran là một trong những thỏa thuận tồi tệ nhất mà Mỹ từng tham gia. Trong khi đó, các nước châu Âu tham gia thỏa thuận này đang tìm cách cứu thỏa thuận bằng cách đưa ra một gói các biện pháp kinh tế. Mặc dù vậy, Pháp mới đây nói rằng châu Âu khó có thể nhất trí về một gói biện pháp như vậy trước tháng 11 năm nay.

Lệnh trừng phạt của Mỹ tái áp lên Iran từ ngày 7/8 sẽ bao gồm cấm Iran mua USD, chặn giao dịch của Iran về vàng, các kim loại khác, than và phần mềm liên quan đến công nghiệp. Ngoài ra, Mỹ cũng ngừng nhập khẩu các sản phẩm thảm và thực phẩm của Iran, chặn một số giao dịch tài chính của nước này.

Quan trọng hơn cả, xuất khẩu dầu lửa của Iran có thể giảm 2/3 trong năm nay do lệnh trừng phạt của Mỹ, đặt ra nguy cơ thắt chặt nguồn cung dầu toàn cầu.

Bình Minh