Dự án 10 năm không hoạt động, vừa thay đổi phương hướng sản xuất đã có khách tìm đến

* Hồ cạn giữa mùa mưa

Ngay từ đầu, khi triển khai, tỉnh Kon Tum mong muốn công trình này sẽ là nơi cung cấp cá giống cho toàn vùng Tây Nguyên. Theo đó, dự án rộng hơn 20 ha, gồm 45 ao, hồ nuôi cá lớn nhỏ khác nhau, trong đó hồ lớn nhất rộng hơn 4.000m2, các hồ nhỏ từ 600-800m2. Trạm giống có năng lực cung cấp khoảng 1 triệu con cá giống/năm. Ngoài ra, một phần diện tích trong dự án để trồng lúa giống cung cấp ra thị trường. Tuy nhiên, gần 10 năm qua, dự án chưa thể đáp ứng như kỳ vọng, Trung tâm giống Nông, Lâm nghiệp bỏ hoang. Nguyên nhân là các ao, hồ trên liên tục khô hạn.

Một hồ nuôi cá giống bị bỏ hoang ngay sau khi xây dựng

Sáng 20/8, có mặt tại khu vực Trung tâm giống Nông, Lâm nghiệp, phóng viên ghi nhận các hồ trên đều cạn. Lòng hồ cỏ mọc um tùm. Một dự án rộng 20 ha, không hoạt động gần 10 năm, các hạng mục công trình gần như bỏ hoang, xuống cấp, hiện giao một bảo vệ trông coi.

Người dân sống quanh Trung tâm cho biết, dự án trên bỏ hoang nhiều năm. Nhà nước bỏ nhiều tiền làm dự án mà không được gì, chỉ toàn cỏ dại. Giờ dân phải mua cá giống từ các trang trại cá của tư nhân trong huyện Đăk Hà. Trung tâm giống lớn nhất tỉnh mà bỏ hoang gây lãng phí.

Là người gắn bó với Trung tâm nhiều năm, sau khi về hưu, bác Phạm Tài Nam được giao làm bảo vệ thừa nhận, Dự án không thể phát huy hiệu quả vì thiếu nước. Theo đó, dự án khi xây dựng sẽ lấy nước từ đập Cà Sâm, tuy nhiên kênh dẫn nước từ đập Cà Sâm trước khi về đến dự án còn hàng loạt "trạm" tự phát dẫn nước vào ruộng dân. Nước khi về đến hồ đều bị thẩm thấu vào lòng đất hết. Nếu lấy nước từ ruộng lúa, với tình trạng phun, bón thuốc bảo vệ thực vật thì nước không thể dùng nuôi cá được. Mặc dù Kon Tum đã vào mùa mưa nhưng các lòng hồ tại Trạm giống hiện cạn trơ đáy.

Cống thoát nước không có nước để thoát của một hồ nuôi cá bị cỏ rác vùi lấp

*"Cục nợ" cấp tỉnh giao… huyện xử lý

Dự án không hiệu quả, tỉnh Kon Tum đã tổ chức nhiều cuộc họp nhằm tìm giải pháp nhưng suốt nhiều năm qua vẫn chưa có lời giải. Sau nhiều năm bỏ hoang, dự án trở thành "cục nợ" đã được UBND tỉnh Kon Tum giao cho huyện Đăk Hà xử lý.

Ngày 18/8/2020, ông Lê Ngọc Tuấn - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Kon Tum đã ký quyết định số 799/QĐ-UBND về việc thu hồi đất của Trung tâm giống Nông, Lâm nghiệp và giao đất cho UBND huyện Đăk Hà quản lý, sử dụng.

"Về khu Trung tâm giống Nông, Lâm nghiệp, tỉnh chỉ đạo giao chứ huyện không đề xuất. Chủ trương giao lại có từ năm 2019 nhưng ngân sách của huyện không kham nổi" - ông Hà Tiến, Chủ tịch UBND huyện Đăk Hà thừa nhận. Trước thực tế trên, ông Hà Tiến cho biết, huyện Đăk Hà quy hoạch Trung tâm giống Nông, Lâm nghiệp làm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Chỉ sau 2 ngày UBND tỉnh giao đất cho huyện, đã có 1 doanh nghiệp liên hệ để thuê đất làm nông nghiệp công nghệ cao với ý tưởng đầu tư 200 tỷ đồng, trong đó 100 tỷ giai đoạn 1 đầu tư hạ tầng, làm lại các ao để nuôi thủy sản. Riêng các diện tích trồng lúa sẽ tiếp tục làm theo hướng ứng dụng công nghệ cao, gắn với phát triển du lịch nông nghiệp./.