Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi 34.000 tỷ hư hỏng tác động tiêu cực đến GDP

Trong sáng ngày 29/10, tại kỳ họp 6 Quốc hội khóa XIV Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự toán ngân sách Nhà nước và đánh giá giữa kỳ thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Theo đó, Quốc hội sẽ thảo luận về kết quả thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước năm 2018; dự toán ngân sách Nhà nước và phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2019 và kế hoạch tài chính - ngân sách Nhà nước Quốc gia 3 năm 2019 - 2021; phân bổ nguồn kinh phí còn lại và chi thường xuyên chưa sử dụng hết năm 2017.

Bên cạnh đó, Quốc hội cũng thảo luận, đánh giá giữa kỳ thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, tài chính Quốc gia 5 năm giai đoạn 2016-2020.

Quốc hội thảo luận tại hội trường.

11h30: Quốc hội nghỉ. Chiều nay, Quốc hội tiếp tục thảo luận về nội dung này. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng sẽ tham gia phát biểu giải trình các vấn đề ĐBQH quan tâm.

Nhiều nghịch lý khiến ngân sách Nhà nước khó bền vững

11h12: ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp)

ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa.

Có nhiều nghịch lý đã và đang đặt ra khiến cho ngân sách Nhà nước khó bền vững. Do vậy, cần thấy những tồn tại chính trong cân đối thu chi ngân sách Nhà nước, làm rõ nguyên nhân chính gây thâm hụt ngân sách do đâu. Tại sao những bất cập trong chi tiêu công đã được đề cập từ rất nhiều năm nay nhưng chậm được khắc phục?

Chúng ta đang sử dụng ngân sách một cách lãng phí, các cử tri và đại biểu rất quan tâm cũng như bức xúc, lãng phí do tư duy coi ngân sách là tiền chùa, lãng phí do chi sai mục đích, chi để phục vụ bệnh thành tích hoặc bệnh hình thức. Chẳng hạn như là tổ chức rất nhiều sự kiện, lễ kỷ niệm, lễ đón nhận danh hiệu một cách hoành tráng, rầm rộ, các hoạt động thăm hỏi rềnh rang. Thậm chí xây dựng các trụ sở thì quan tâm nhiều hơn là thực hiện các chính sách dân sinh…

Tôi đề nghị Chính phủ cần quyết liệt hơn trong chỉ đạo điều hành, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, kiên quyết chống lãng phí và xác định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, các địa phương trong quản lý ngân sách. Đẩy nhanh tiến độ giao tự chủ, gắn trách nhiệm giải trình, khoán chi, các cơ chế thanh tra giám sát chặt chẽ…

Đầu tư kém hiệu quả là vấn đề dai dẳng, tồn đọng trong nhiều năm

11h05: ĐBQH Vũ Tiến Lộc (đoàn Thái Bình)

ĐBQH Vũ Tiến Lộc.

Với tình trạng ngân sách Nhà nước còn khó khăn như vậy, đề nghị nên sử dụng các khoản thu ngân sách Nhà nước theo dự toán hàng năm. Để giảm nợ công, giảm áp lực trả nợ chứ không dùng để tiếp tục tăng chi như hiện nay.

Vấn đề cân đối ngân sách trung và dài hạn khiến ĐBQH chưa yên tâm, giải pháp căn cơ để đạt tài chính, cân đối quốc gia là kiên quyết cắt giảm bộ máy một mức hợp lý, có thể giảm chi thường xuyên.

Vấn đề hiệu quả đầu tư, ĐBQH cho rằng đây là vấn đề đáng lo lắng. Đầu tư kém hiệu quả là vấn đề dai dẳng, tồn đọng trong nhiều năm nay chưa được cải thiện.

Trên thực tế, vẫn còn nhiều dự án chưa có tính cấp thiết, hay giá trị sử dụng không cao như tượng đài, quảng trường vẫn đang được xây dựng. Việc phân bổ nguồn vốn đầu tư theo nguyên tắc bình quân chủ nghĩa mỗi địa phương, bộ ngành ít, chưa dựa vào hiệu quả tổng thể. Tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, kém hiệu quả vẫn còn phổ biến.

Số lượng các dự án đầu tư đội vốn, chậm tiến độ xảy ra. Trong tư nhân có cả dự án thậm chí không có tiền trả nợ đọng, do vậy các doanh nghiệp rơi vào tình trạng thua lỗ khó khăn.

“Tôi đề nghị ưu tiên trả nợ đọng trước khi bố trí vốn cho các dự án đầu tư mới, để giải quyết sớm tình trạng này. Đầu tư kém hiệu quả, lãng phí còn thể hiện ở vô số các dự án đã không bảo đảm chất lượng, hoàn thành xong vẫn phải sửa chữa như gần đây nhất là dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi với trị giá 34.000 tỷ đồng. Đây là một sự lãng phí lớn, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế xã hội trong dài hạn, nhưng chưa được tổng kết, quy đổi gây tác động tiêu cực đến GDP.

Dự án đầu tư công sửa đổi trình ra Quốc hội lần này là một nỗ lực đáng ghi nhận, Quốc hội cũng cần xem xét khi thông qua luật dự án đầu tư công (sửa đổi) lần này”, ĐBQH Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

10h55: Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể.

Giải trình trước Quốc hội 10 phút, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể tiếp thu ý kiến các ĐBQH đã quan tâm đến những vấn đề của ngành Giao thông trong mấy ngày thảo luận vừa qua. Ông khẳng định sẽ cố gắng tham mưu Chính phủ để thực hiện tốt nhất các công việc theo thẩm quyền.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông là dự án công trình trọng điểm quốc gia, Bộ rất quan tâm và tập trung đẩy nhanh tiến độ.

Tuy nhiên, trong 3 năm vừa qua, bộ GTVT đã tiếp 112 đoàn thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và kể cả Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Trong các kết luận đều yêu cầu bộ GTVT, các bộ ngành phải thực hiện nghiêm quy định của pháp luật. Do đó, các dự án này, Bộ thực hiện đúng trình tự thủ tục của pháp luật quy định, không được quyền sai sót bất cứ khâu nào, làm sao đảm bảo công trình dự án vừa đảm bảo tiến độ, chất lượng nhưng cũng phải đúng trình tự, thủ tục.

Để thực hiện các dự án này, sau khi Quốc hội có chủ trương, ngày 22/11/2017, Chủ tịch Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 52 chính thức triển khai dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông. Trong tháng 12/2017, Chính phủ giao trách nhiệm cho các bộ, ngành trong đó có bộ GTVT.

“Sau khi được giao, bộ GTVT phải tiến hành đấu thầu, lập tư vấn dự án. Khi đấu thầu phải mất khoảng 22 tháng để lựa chọn các nhà tư vấn phù hợp để các nhà tư vấn bố trí.

Dự án gồm 11 dự án thành phần, trong quá trình thực hiện, tư vấn phải tiến hành khảo sát và làm rất nhiều công việc: Đánh giá tác động môi trường, ảnh hưởng của dự án, thống nhất khung chính sách đền bù giải phóng mặt bằng giữa các tỉnh… Khung chính sách này cũng phải được Chính phủ phê duyệt.

Bộ cũng phải thống nhất với các địa phương về quy mô tuyến dự án đi qua. Công tác này cũng mất rất nhiều thời gian”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

“Tư lệnh” ngành Giao thông thông tin, đến thời điểm này, theo quy trình, Bộ đã phê duyệt 5 dự án, 5 dự án đang trình Chính phủ, khi Chính phủ thống nhất, Bộ sẽ phê duyệt dự án (dự kiến trong tháng 11 tới). Còn 1 dự án chậm là dự án cầu Mỹ Thuận 2. Đây là dự án lớn, phải đấu thầu và lập rất lâu. Bộ đang cố gắng trong năm 2018, 11 dự án sẽ được phê duyệt.

“Sau khi phê duyệt, chúng tôi làm đúng trình tự thủ tục để sau này thanh tra, kiểm toán còn kiểm tra”, Bộ trưởng nói.

"Nói chung đến thời điểm này với hai dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông và sân bay Long Thành, chúng tôi tập trung khâu khảo sát, thiết kế, lập dự án thiết kế, do đó, kinh phí được bố trí nhưng chưa sử dụng được”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cấp bách

10h45: ĐBQH Nguyễn Hữu Đức (Bình Định)

ĐBQH Nguyễn Hữu Đức.

Về thu chi ngân sách 2018, với thời gian còn lại của chúng ta ở 3 tháng cuối năm, nhiệm vụ còn rất nặng nề, thực tế thu nội địa không nhiều… Do đó, cùng với việc tăng thu trong các tháng cuối năm, đề nghị cần quản lý chặt chẽ về chi kết hợp với rà soát cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cấp bách.

Để bảo đảm cân đối ngân sách Trung ương, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương có liên quan chuẩn bị phương án dự phòng xử lý hụt thu nếu xảy ra.

Cử tri cũng kiến nghị cần tiến hành mạnh mẽ hơn, thực chất hơn việc cơ cấu lại chi ngân sách Nhà nước gắn với tăng kỷ luật tài khóa và trách nhiệm thực hiện chính sách tài khóa.

Đồng thời, cần tập trung giảm mạnh hơn chi thường xuyên bằng việc cải cách hành chính, sắp xếp tinh gọn bộ máy. Các kết quả vừa qua đã tích cực, song thể hiện hiệu quả phải ngay từ khâu dự toán ngân sách Nhà nước cần rõ ràng, rành mạch, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi có tính chất đặc thù…

Đề nghị Chính phủ quan tâm nhiều hơn đến giáo dục, y tế

10h27: ĐBQH Nguyễn Thanh Thủy (Hậu Giang)

ĐBQH Nguyễn Thanh Thủy.

Vấn đề còn đang bất cập, đáng lo ngại là y bác sĩ trực tiếp điều trị bệnh và giáo viên trực tiếp giảng dạy đã thiếu hụt, nay lại càng thiếu hụt hơn do bị cắt giảm biên chế một cách cơ học bất hợp lý. Điều đó thể hiện thực hiện chưa tốt chính sách ưu việt của Đảng, Nhà nước về chăm sóc sức khỏe, giáo dục cho toàn dân.

Cử tri kiến nghị Chính phủ quan tâm đầu tư nhiều hơn nữa cho ngành y tế, ngành giáo dục, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Vì đầu tư cho y tế và giáo dục cũng chính là đầu tư cho con người có sức khỏe, có trí tuệ một cách thiết thực nhất, đúng đắn nhất.

Kiểm tra rà soát năng lực chủ đầu tư trong đầu tư công

10h18: ĐBQH Thạch Phước Bình (đoàn Trà Vinh)

ĐBQH Thạch Phước Bình.

Quá trình triển khai thực hiện kế hoạch đầu tư công 3 năm qua còn nhiều bất cập, đó là sự lúng túng trong việc triển khai thực hiện luật Đầu tư công và các văn bản hướng dẫn thực hiện luật Đầu tư công, vẫn còn nhiều bất cập cần hoàn thiện… Tiến độ thực hiện dự án chưa sắp xếp rõ ràng, kéo dài dự án còn dàn trải.

Các địa phương đang rất lúng túng giữa một bên là nhu cầu nguồn vốn rất lớn và một bên là khả năng vốn thực tế. Vấn đề “con gà quả trứng” phát sinh, lúng túng và chưa thống nhất ở khâu phát sinh trong danh mục xây dựng dự án đầu tư công. Cụ thể, khi xây dựng kế hoạch đầu tư công, các dự án đắp chiếu, đăng ký kế hoạch nguồn vốn có trước, nguồn vốn có sau… Khả năng cân đối nguồn vốn còn mất nhiều thời gian.

Ngoài ra, 3 năm triển khai luật kế hoạch đầu tư công trung hạn cũng có một số lãng phí như lãng phí tại khâu xây dựng dự án, dự án không hiệu quả, đắp chiếu để đấy, lãng phí trong khâu bố trí vốn, thực hiện dự án dàn trải, lãng phí thời gian, lãng phí năng lực thi công của các nhà thầu… gây thất thoát vốn, đầu tư công…

Để đảm bảo hiệu quả đầu tư, giải pháp cần liên quan đến nguồn lực. Đề nghị Chính phủ cần đẩy nhanh quá trình thực hiện cơ cấu lại kinh tế, trong đó cơ cấu lại tỉ trọng mức tăng thu ngân sách…Thực hiện cải cách mạnh mẽ khu vực sự nghiệp công.

Thực hiện tính đúng, đủ chi phí, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, mở rộng các nguồn vốn đầu tư… Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường trách nhiệm của các cấp quản lý, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến luật đầu tư công nhưng vẫn đảm bảo tính chặt chẽ, không tạo kẽ hở.

Tăng cường công tác thanh, kiểm tra, giám sát về pháp luật trong đầu tư công, làm rõ trách nhiệm đối với cá nhân, tổ chức làm sai quy định gây lãng phí về đầu tư công, xử lý nghiêm những hành vi tham nhũng, làm thất thoát trong đầu tư công. Cần kiểm tra, rà soát năng lực chủ đầu tư, ban quản lý dự án…

Dự án BT thành giao dịch ngầm giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý

Đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa)

ĐBQH Mai Sỹ Diến.

Các dự án đầu tư theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT) đang có khoảng trống pháp lý. Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cho thấy 90% các dự án BT lựa chọn nhà đầu tư qua chỉ định thầu. Thời điểm giao đất thanh toán, thời điểm giao dự án còn nhiều bất cập.

Ông cho rằng, dự án BT có thể trở nên biến tướng thành giao dịch ngầm giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý Nhà nước.

Nhiều dự án, nhà đầu tư được giao nhiều khâu như lập dự án, lập dự toán đầu tư, thẩm định dự án, giám sát dự án… Điều này có thể dẫn đến không đảm bảo tính khách quan, gây thất thoát cho ngân sách.

Từ đó đặt câu hỏi việc thực hiện dự án BT chưa thực sự giảm gánh nặng cho ngân sách. Và đặt câu hỏi có nên thực hiện tiếp hay không? Có cần thiết phải có thể chế mới về hình thức đầu tư này hay không? Chính phủ cần cân nhắc và báo cáo Quốc hội.

Làm rõ nguyên nhân chủ quan dẫn đến đầu tư công không hiệu quả

10h00: ĐBQH Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang)

ĐBQH Nguyễn Thị Kim Bé.

ĐBQH Nguyễn Thị Kim Bé đề nghị làm rõ nguyên nhân chủ quan dẫn đến đầu tư công dàn trải, không hiệu quả, ngoài những nguyên nhân khách quan mà báo cáo đã nêu.

Đầu tư cho giao thông ở ĐBSCL chưa giải quyết được điểm nhấn để phát triển kinh tế. ĐBQH kiến nghị cần lưu tâm hơn đến vấn đề này khi thực hiện tiếp các kế hoạch đầu tư công.

9h30: Quốc hội nghỉ giải lao.

Thiếu tiêu chí lựa chọn các dự án đưa vào kế hoạch đầu tư và phân bổ

ĐBQH Hoàng Văn Cường (TP.Hà Nội)

ĐBQH Hoàng Văn Cường.

ĐBQH cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế đang cần vốn thì tốc độ giải ngân vón đầu tư công trong 3 năm qua lại có xu hướng chậm dần đều. Mặc dù Thủ tướng, Phó Thủ tướng quyết liệt chỉ đạo, ra nhiều văn bản thúc đẩy nhưng tình hình không được cải thiện.

ĐBQH đề nghị khắc phục một số vấn đề. Hiện, chưa có tiêu chí lựa chọn các dự án đưa vào kế hoạch đầu tư và phân bổ cho đầu tư chưa rõ ràng, mới chỉ dừng lại ở các nguyên tắc để xác định các lĩnh vực nào được ưu tiên. Chưa có tiêu chí cụ thể để phân loại dự án nào được đưa vào lĩnh vực ưu tiên đó và dự án nào được ưu tiên lựa chọn đưa vào danh mục đầu tư công cũng như phân bổ vốn đầu tư.

Do vậy, ĐBQH đề nghị Chính phủ sớm chỉ đạo xây dựng và công bố công khai bộ tiêu chí đánh giá và xếp thứ tự ưu tiên lựa chọn các dự án đầu tư được đưa vào danh mục đầu tư công và phân bổ vốn đầu tư.

Nếu có được bộ tiêu chí này sẽ không còn tình trạng là phân bổ vốn đầu tư tràn lan, hoặc phân bổ cho các dự án không có khả năng giải ngân, chắc chắn cũng không còn tình trạng như thời gian vừa qua, tranh luận nên xây dựng nhà hát hay trường học, bệnh viện ở Thủ Thiêm.

Tránh tạo sức ép cho ngân sách trong đầu tư

9h15: ĐBQH Phạm Tất Thắng

ĐBQH Phạm Tất Thắng.

Đối với nguồn vốn đầu tư, tôi cho rằng phải xem xét lại những dự án có tổng mức đầu tư công lớn nhưng việc bố trí vốn lại nhỏ giọt. Tôi cho rằng, với những dự án kiểu này, hiệu quả đầu tư thấp, mà chúng ta đã có bài học trong chuyện này. Vì vậy nên tạm thời chưa đưa vào danh mục đầu tư công trung hạn.

Đề nghị, trong 2 năm tới Chính phủ nên dồn lực cho các dự án cần thiết, các dự án đem lại hiệu quả ngay, hạn chế việc đầu tư dàn trải. Ngay cả những dự án có vốn đối ứng cũng cần phải xem xét lại. Đặc biệt là các dự án có vốn đầu tư nước ngoài.

Với nguồn ngân sách hạn chế hiện nay, chúng ta phải cân nhắc trong đầu tư, tránh tạo sức ép cho ngân sách, Chính phủ cần có biện pháp cân đối để đảm bảo về nguồn vốn đối ứng.

Có bao nhiêu dự án đầu tư chưa hiệu quả?

9h10: ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương (đoàn Quảng Bình)

ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương.

ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương ghi nhận thành tích của Chính phủ, bộ Công Thương, bộ Kế hoạch và Đầu tư về xử lý thất thu các dự án.

Tuy nhiên, cũng còn những khó khăn, hạn chế như giải quyết giao kế hoạch đầu tư công còn chậm, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính Ngân sách còn nêu dự án dang dở, nợ đọng, chưa đảm bảo đúng tiến độ… ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện, và không đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Báo cáo chưa nêu được có bao nhiêu dự án đầu tư hiệu quả, chưa hiệu quả… Vì thế, cần xem có dự án nào chưa hoàn thành, tiến độ chậm, và Chính phủ cần xử lý nghiêm.

ĐBQH kiến nghị, Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo, bổ sung báo cáo các dự án sai phạm trong thời gian qua đến đâu, bao nhiêu dự án được thu hồi, để rút kinh nghiệm cho các dự án đầu tư công sắp tới.

Tăng cường thanh, kiểm tra, chống thất thu, nợ thuế

8h50: ĐBQH Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc)

ĐBQH Trần Văn Tiến.

Tôi đề nghị trong 2 năm tới cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chống thất thu và nợ thuế. Đồng thời nghiên cứu một số chính sách về thuế cho phù hợp với thực tiễn nhằm tăng nguồn thu từ thuế phí.

Đề nghị cần chỉ rõ nguyên nhân tỉ trọng thu nội địa trên tổng thu ngân sách trong 3 năm qua đạt thấp và có những giải pháp gì trong 2 năm tới để tiếp cận chỉ tiêu.

Về thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 – 2018. Qua 3 năm thực hiện, quy mô vốn đầu tư công chuyển dịch theo hướng tích cực và từng bước phù hợp với mục tiêu cơ cấu lại đầu tư nhà nước.

Tôi đề nghị 2 năm tới, cần hạn chế hơn nữa trong việc sử dụng vốn đầu tư Nhà nước, đồng thời có những giải pháp nhằm thu hút các nguồn lực xã hội vào đầu tư phát triển.

Cần cụ thể hóa phương án nguồn kinh phí, chống dàn trải, nợ đọng

8h35: ĐBQH Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ)

ĐBQH Hoàng Quang Hàm.

Đồng tình với các báo cáo của Chính phủ về tài chính, ngân sách, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách.

Tuy nhiên, hai năm còn lại phương án phân bổ vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương trong chính sách đầu tư công trung hạn còn chậm, dàn trải, tạo cơ chế xin-cho, Chính phủ trình Quốc hội không có danh mục dự án phân bổ, chia tổng đầu tư Trung ương với số tiền có thể cân đối được. Từ đó, ĐBQH Hoàng Quang Hàm cho rằng cần cụ thể hóa phương án nguồn kinh phí, chống dàn trải, nợ đọng…

Hiếm nước nào như Việt Nam, mỗi tỉnh một dự án

8h30 ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai (TP.Hà Nội)

ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai.

Kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được thực hiện 3 năm. Đây không phải thời gian dài nhưng cũng đủ để nhìn nhận những bước tiến mới, kết quả đạt được và cả khó khăn, thách thức đang đặt ra để khẳng định đổi mới là cần thiết, đúng đắn.

Những cố gắng của Chính phủ, của các cấp, các ngành là thực sự đáng ghi nhận.

ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai đặc biệt quan tâm đến tính dàn trải trong đầu tư công. Khi đánh giá kế hoạch thực hiện đầu tư công thì từ “đầu tư dàn trải” trở nên quen thuộc.

ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) nêu thực tế hơn 3 năm thực hiện Nghị quyết về đầu tư công trung hạn, tổng mức đầu tư 2 triệu tỷ đồng cho 9.620 dự án. Ở rất nhiều địa phương, dự án dở dang, thiếu vốn là rất lớn.

Đặc biệt với nguồn trái phiếu chính phủ, 64 tỉnh, thành phố, mỗi tỉnh, thành phố được phân bổ 1 dự án (trong khoảng 260.000 tỷ đồng).

So sánh kinh nghiệm của nhiều quốc gia trên thế giới, số lượng các dự án trong kế hoạch đầu tư của chúng ta rất lớn. “Hiếm ở quốc gia nào có phương pháp phân bổ là mỗi tỉnh, thành phố có một dự án. Kinh nghiệm các nước cho thấy, nguồn lực đầu tư từ phía Nhà nước hầu như chỉ tập trung vào các dự án có tính lan tỏa, toàn xã hội. Ví dụ như ở Australia đầu tư vào sân bay và một số dự án lớn.

Mong muốn của các địa phương là chính đáng, nhu cầu là cần thiết. Tuy nhiên, trong bối cảnh nguồn lực khó khăn, nợ công cao, bội chi lớn, bắt buộc chúng ta phải chọn tập trung, tránh dàn trải. Công bằng là nguyên tắc quan trọng trong phân bổ ngân sách, tuy nhiên công bằng không có nghĩa là cào bằng, có trọng tâm không có nghĩa là chỉ một số dự án, địa phương được chú trọng mà cần có trật tự ưu tiên phù hợp, có lộ trình.

Theo bà Mai, cần cương quyết thay đổi cách phân bổ nguồn lực, thay đổi trật tự ưu tiên ở các văn bản pháp luật.

Đề xuất dự án cần có sự phối hợp liên kết chặt chẽ của nhiều địa phương trong cùng khu vực, để lan tỏa. Thứ ba cần nâng cao công tác quy hoạch. Thứ tư, Nhà nước chỉ thực hiện đầu tư ở ngành mà tư nhân không thể, không muốn đầu tư. Cần xem lại hiệu quả đầu tư của các dự án hoàn thành.

Xét kết quả đầu ra, không phải dự án nào cũng hiệu quả. Chúng ta không có câu trả lời về sự hiệu quả cao, thấp hay không hiệu quả. Ngay từ khi lựa chọn dự án thì phải đánh giá đầu ra và hiệu quả. Tăng cường công tác giải trình và giám sát. Việc đánh giá những bất cập ngày hôm nay là tạo tiền đề cho những bước hiệu quả trong thời gian tới.

Tăng chi cho y tế để tăng chất lượng khám chữa bệnh

8h16: ĐBQH Ngô Thị Kim Yến (TP.Đà Nẵng)

ĐBQH Ngô Thị Kim Yến.

Hiện còn tỷ lệ lớn người dân chưa tham gia bảo hiểm y tế. Tỷ lệ chi tiền túi của người bệnh cao sẽ khiến nhiều gia đình trở thành đói nghèo sau khi chữa trị bệnh.

Y tế cơ sở cần được quan tâm và đầu tư hơn nữa. Chi cho phòng, chống bệnh lây nhiễm còn bị hạn chế. Vì vậy, đề nghị Chính phủ tăng chi ngân sách Nhà nước cho y tế.

Đề nghị tăng cường chất lượng giường bệnh, để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.

Hiện, địa phương khó khăn khi bộ ngành chưa có hướng dẫn định mức như ô tô cho bệnh viện, trang thiết bị y tế, nên các bệnh viện triển khai khó khăn, không kịp thời phục vụ cho công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe.

Cân nhắc giảm kế hoạch đầu tư công

8h10: ĐBQH Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông)

ĐBQH Nguyễn Trường Giang.

Trên cơ sở báo cáo của Chính Phủ đánh giá giữa kỳ về đầu tư công trung hạn 2016-2020, ĐBQH tán thành ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính ngân sách nhất là về nội dung đầu tư công trung hạn cho các dự án đường ven biển…

ĐBQH Nguyễn Trường Giang cho rằng việc cân đối bố trí ngân sách còn hết sức khó khăn…

Đề nghị Chính phủ phải đánh giá thật kỹ lưỡng, báo cáo cụ thể về khả năng cân đối nguồn vốn, kể cả nguồn vốn mới phát sinh thì mới bảo đảm nguồn vốn, tổng mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn cho cả giai đoạn 2016-2020 không vượt mức 2 triệu tỷ đồng.

Từ đó ĐBQH Nguyễn Trường Giang cho hay cần cân đối bố trí vốn các công trình từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ; phân bổ vốn dự phòng chung giai đoạn 2016 - 2020 cần tính đến dự phòng để xử lý những vấn đề cấp bách phát sinh; việc sử dụng vốn nước ngoài đầu tư xây dựng đường cao tốc cần thực hiện đúng các Nghị quyết của Quốc hội và Bộ Chính trị….

Như vậy, những công trình sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ khả năng thiếu vốn là rất lớn. Do vậy, phải đánh giá kỹ lưỡng về khả năng nguồn thu, nếu có nguồn thu đảm bảo thì mới bố trí được các dự án, nếu không thì nên giảm kế hoạch đầu tư công.

Tăng đầu tư cho bảo vệ môi trường

8h00: ĐBQH Nguyễn Tuấn Anh (Long An)

ĐBQH Nguyễn Tuấn Anh.

Cử tri cả nước, đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long vui mừng khi Thủ tướng đã có những cuộc khảo sát thực tế tại khu vực, sau đó, Chính phủ có nghị quyết phát triển bền vững khu vực. Tuy nhiên, cử tri cho rằng, việc thực hiện nghị quyết của Chính phủ hiện còn chậm. Phân bổ, giao vốn thực hiện các chương trình mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh cũng chậm.

Từ khi có chủ trương đến giao vốn là 3 năm, chỉ còn 2 năm liệu chương trình có hoàn thành và đảm bảo tiến độ với tình hình triển khai chậm như vậy.

ĐBQH kiến nghị sớm chỉ đạo xây dựng hệ thống tiêu chí phân loại về các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu và dần hình thành tiêu chí riêng cho hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu trong mục lục ngân sách sự nghiệp. Vì những năm tới, Việt Nam sẽ chịu tác động nặng nề về biến đổi khí hậu nên việc đầu tư kinh phí một cách có kế hoạch cho hoạt động này là hết sức cần thiết.

Hiện, tình trạng bãi rác ở các địa phương còn nhiều, Quốc hội, Chính phủ cần đầu tư vốn để phát triển hợp lý hơn cho các hoạt động xây dựng cơ sở xử lý chất thải để xử lý ô nhiễm môi trường.

Vừa qua, Nhà nước đã quyết định tăng thuế bảo vệ môi trường, tôi đề nghị cần xem xét tăng cường vốn đầu tư phát triển cho bảo vệ môi trường và biến đổi khí hậu trong tổng chi ngân sách Nhà nước.

8h00: Ngay đầu giờ sáng, bảng điện tử của Quốc hội đã có 32 đại biểu đăng ký phát biểu.

Thu - Bích - Hường