Dự án gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2: Lo gần chưa qua, lo xa lại tới

Đã qua mốc ấn định chạy thử 3 năm nhưng nhiều hạng mục

của Dự án TISCO2 vẫn còn dang dở

Công trình của… những đội giá

Nhằm nâng cao năng lực sản xuất phôi và cán thép lên 1 triệu tấn/năm, Dự án TISCO2 đã tiến hành đầu tư xây dựng vào năm 2007. Với tổng vốn đầu tư gần 4.000 tỷ đồng. Theo kế hoạch, Dự án này sẽ được nghiệm thu và chạy thử nghiệm vào năm 2011. Nhưng đến nay, dẫu thời gian đã trôi qua đến gần 3 năm nhưng "đại công trường” được coi là ưu ái về nguồn vốn này vẫn đang ngổn ngang với những hạng mục xây dựng dang dở, không biết đến bao giờ mới nghiệm thu được.

Dự án được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư tại Văn bản số 342/TTg-CN ngày 1/4/2005. Trên cơ sở này, ngày 5/10/2005 Hội đồng Quản trị Tổng công ty Thép Việt Nam đã có Quyết định phê duyệt Hồ sơ mang số 684/QĐ-ĐT phê duyệt Báo cáo đầu tư Dự án. Theo đó, Dự án có tổng mức đầu tư là 3.8843 tỷ Việt Nam đồng (tương đương với 242.503.000USD). Cơ cấu nguồn vốn để đầu tư Dự án bao gồm: Vốn tự có 375 tỷ (chiếm 10%), vốn vay từ nguồn tín dụng ưu đãi Nhà nước 1.605 tỷ (chiếm 42%), vốn vay thương mại 1.863 tỷ (chiếm 48%).

Tuy nhiên, đến thời gian này, mốc chạy thử đã qua gần 3 năm và sau 7 năm xây dựng nhưng mới có trên 80% tiểu hạng mục được thi công. Những tiểu hạng mục này được coi là làm đấy nhưng hầu như mọi thứ đều dang dở. Đáng chú ý nhất phải kể đến các tiểu hạng mục hết sức quan trọng như: bãi liệu, thiêu kết, luyện gang, luyện thép và oxy… đều chưa hoàn thiện.

Trước những nỗi lo như chậm tiến độ, không nắm bắt được cơ hội và làm "đầu tàu” của sự điều tiết thị trường gang thép trong nước thì TISCO2 còn đang được coi là dự án có sự "đội giá” xây dựng. Từ gần 4000 tỷ phê duyệt ban đầu, đến nay Dự án này đã phải nâng mức tổng đầu tư lên… 8.104 tỉ đồng (tăng thêm 4.261 tỉ đồng). Tuy nhiên, tiền vẫn không đi liền với… tiến độ.

Vì đội giá, phải tăng mức đầu tư, chậm tiến độ nên hiện nay TISCO2 đang rơi vào tình trạng "dở khóc dở cười” vì lo nợ. Hiện nay, tuy chưa có sản phẩm để "tung” ra thị trường nhưng TISCO2 đã phải trả lãi cho chuyện đi vay. Tính đến thời điểm 30/6/2014 Cty gang thép Thái Nguyên đã phải chi trên 1.410 tỉ đồng từ nguồn vốn ngắn hạn để trả nợ gốc lẫn lãi.

Vì thế TISCO2 đã không nhận được sự hợp tác của các ngân hàng trước đây vốn coi họ là bạn hàng có uy tín. Các ngân hàng chưa tỏ rõ một thái độ nào về sự đồng ý là có quyết định việc tiếp tục cho TISCO2 vay mở rộng nguồn vốn để đầu tư hay không.

Khi chủ đầu tư bị đảo lộn vị trí

Trong Dự án TISCO2 này, Công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên đã lựa chọn Tổng thầu là Tập đoàn xây lắp Luyện kim Trung Quốc (gọi tắt là MCC). Tuy nhiên, với những gì đang diễn ra thì TISCO2 đang bị MCC đưa ra khỏi vị trí của mình. Ngoài một số những nguyên nhân chủ quan và khách quan để dẫn tới những chậm chễ và đội giá thì TISCO2 còn mất rất nhiều thời gian để bàn bạc với tổng thầu nếu có một vướng mắc xảy ra. Không chỉ những vướng mắc lớn, ngay cả những vướng mắc nhỏ, theo tìm hiểu được biết, nhiều khi quá trình bàn bạc để thống nhất văn bản với các nhà thầu phụ thi công cũng phải mất từ 20 ngày đến 1 tháng.

Về việc hoán đổi vị trí của chủ đầu tư này phải kể đến việc kí kết các phụ lục hợp đồng của tổng thầu MCC, nhiều lúc thời gian phải tính theo quý, theo năm. Có những nội dung không cần phải gặp, giảm chi phí cho đi lại, đại diện TISCO2 đã chuyển ý kiến cho tổng thầu MCC qua thư điện tử. Nhưng nhiều khi, để nhận sự trả lời qua mail này thì TISCO2 phải chờ đến cả… 2 tháng trời.

Hiện nay, vấn đề đáng quan tâm nhất của dự án TISCO2 này là đang quá lệ thuộc vào nhà thầu. Vì thế, không biết khi nào dự án mới có thể kết thúc.

ĐƠN THƯƠNG