Dự án kéo dài, người dân lãnh đủ

Sau 22 năm, dự án Trung tâm đô thị Chí Linh do DIC Corp làm chủ đầu tư vẫn ngổn ngang nhiều hạng mục chưa hoàn thành.

Khổ vì dự án "xuyên thế kỷ"

Năm 1996, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 907/QÐ-TTg thu hồi và giao hơn 997.000 m2 đất thuộc các phường 8, 9,10 của TP Vũng Tàu, giao cho Tổng công ty cổ phần Ðầu tư phát triển xây dựng (trước đây là Công ty Ðầu tư xây dựng và Dịch vụ du lịch) để thực hiện dự án Trung tâm đô thị Chí Linh. Sau nhiều lần chia tách về địa giới hành chính, hiện dự án nằm chủ yếu trên địa bàn các phường 10, Nguyễn An Ninh, Thắng Nhất,… thuộc TP Vũng Tàu. 22 năm đã trôi qua, nhưng nhiều hộ dân trong vùng dự án vẫn phải chịu cảnh sống tạm bợ ngay trên chính mảnh đất của mình. Ông Trương Văn Dũng, ở 709C đường Bình Giã, cho biết: Suốt 22 năm qua, chúng tôi sống trên đất của mình mà chẳng khác nào đi ở nhờ, ở thuê trên đất của người khác. Ðất của hàng trăm hộ dân trong khu vực sử dụng hợp pháp hàng chục năm nay, đã được đăng ký, kê khai nhưng lấy lý do "đất trong vùng quy hoạch" nên không ai được cấp giấy tờ nhà, đất". Không chỉ bị hạn chế các quyền lợi hợp pháp về nhà đất, người dân còn phải chịu thiệt thòi về các quyền dân sinh khác như đăng ký thường trú, hộ khẩu, thừa kế... Ông Lê Văn Tích, ở 675 đường Bình Giã, bức xúc: "Nhà cửa dột nát chúng tôi không được sửa. Con cái trưởng thành muốn cho đất ra ở riêng cũng không được. Gia đình có người ốm đau cần tiền chữa bệnh, muốn bán đất cũng bị "cấm"…, đành phải bán "chui" bằng giấy viết tay".

Qua thống kê, đến nay có khoảng 200 hộ dân của phường 10 và phường Thắng Nhất đang nằm trong vùng quy hoạch "treo" của dự án suốt 22 năm qua, điều kiện sinh hoạt rất tạm bợ và đều sinh sống trong cảnh thấp thỏm, không biết đến khi nào sẽ bị di dời. Chia sẻ những khó khăn của người dân, chính quyền TP Vũng Tàu nhiều lần có văn bản gửi Công ty DIC Corp "nhắc nhở" về việc thực hiện đúng nội dung của các quyết định và quy định pháp luật về bồi thường giá trị tài sản để bảo đảm quyền lợi cho người dân bị thu hồi đất…

Không chỉ "thất tín" với người dân, DIC Corp còn vi phạm hàng loạt quy định về đầu tư xây dựng khi triển khai các dự án thành phần. Ðiển hình như tại dự án Vũng Tàu Gateway (thuộc dự án Trung tâm đô thị Chí Linh). Theo đó, vị trí lô B13 (lô đất xây dựng dự án Vũng Tàu Gateway), sau các lần điều chỉnh quy hoạch sau này (từ lần thứ tư đến lần thứ bảy), đều chỉ thể hiện được điều chỉnh từ dịch vụ thương mại, bể bơi cao hai tầng thành quy hoạch tổ hợp chung cư cao 18 tầng trên diện tích đất hơn 18.000 m2. Về pháp lý, dự án thành phần tổ hợp chung cư Vũng Tàu Gateway được xây dựng trên lô đất ký hiệu B13 với chiều cao công trình 18 tầng. Thế nhưng, theo hồ sơ thiết kế dự án Vũng Tàu Gateway nằm trên lô đất ký hiệu B13 do DIC Corp cung cấp, diện tích lô đất đã tăng lên hơn 22.000 m2, chiều cao công trình tăng lên 30 tầng. Ðiều đáng nói, trong khi chưa điều chỉnh quy hoạch, lập các thủ tục về đầu tư xây dựng, DIC Corp vẫn rầm rộ khởi công công trình. Dù cơ quan chức năng đã tiến hành xử phạt hành chính, nhiều lần yêu cầu dừng thi công nhưng công trình này vẫn tiếp tục "vươn cao", thách thức dư luận.

"Lá bùa"... xin gia hạn

Ðẩy cuộc sống của hàng trăm hộ dân vào cảnh khốn khổ, tạm bợ ngay trên chính mảnh đất của mình nhưng DIC Corp vẫn "bình chân như vại" bởi doanh nghiệp này được chống lưng bằng "lá bùa" xin gia hạn dự án khiến người dân rất bức xúc. Cụ thể, theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, dự án triển khai thực hiện trong mười năm và phải hoàn thành trong năm 2005. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, cứ mỗi khi thời hiệu thực hiện dự án sắp kết thúc thì Bộ Xây dựng lại có văn bản gia hạn cho doanh nghiệp này. Ðiển hình, tháng 11-2004, Bộ Xây dựng đã gia hạn cho DIC Corp hoàn thành dự án đến năm 2009. Do không thực hiện được dự án đúng tiến độ, đến tháng 11-2009, Bộ Xây dựng lại tiếp tục ban hành quyết định gia hạn cho DIC Corp đến hết năm 2013. Ðược biết, cứ mỗi lần DIC có văn bản xin gia hạn, nhiều hộ dân nằm trong vùng quy hoạch dự án lại có đơn, thư gửi cơ quan chức năng, đề nghị xem xét lại việc gia hạn cho doanh nghiệp. Bởi nếu cứ được tiếp tục kéo dài, không chịu đẩy nhanh tiến độ thì không biết dự án bao giờ mới hoàn thành. Dù vậy, Dự án Trung tâm đô thị Chí Linh vẫn tiếp tục được Bộ Xây dựng gia hạn đến các mốc thời gian 2020, rồi 2023. Việc gia hạn thường xuyên và liên tục cho doanh nghiệp này không chỉ khiến người dân mà ngay cả chính quyền địa phương trong vùng dự án cũng cảm thấy bức xúc. Nhiều văn bản đã được gửi lên cấp có thẩm quyền kiến nghị "xem lại các thời hạn gia hạn của Bộ Xây dựng đối với DIC, nếu DIC không đủ năng lực tiếp tục thực hiện dự án thì cần thu hồi lại dự án để giao cho nhà đầu tư khác, không nên để dự án kéo dài, ảnh hưởng lợi ích hợp pháp của người dân. Trước mắt, kiến nghị cho phép các hộ dân được sửa chữa nhà cửa đã có từ trước, đã bị xuống cấp, hư hỏng để bảo đảm cuộc sống và phòng tránh thiên tai…".

Tại cuộc đối thoại với gần 200 hộ dân nằm trong vùng dự án thuộc hai phường 10 và Thắng Nhất (vào ngày 17-10) vừa qua, hầu hết các hộ dân đều cho rằng, việc kéo dài dự án hàng chục năm qua, lỗi chủ yếu là do chủ đầu tư và chính quyền sở tại. Cách làm với người dân của chủ đầu tư khiến người dân không còn niềm tin để hợp tác với DIC Corp nữa. Dự án kéo dài, người dân muốn hợp thức hóa giấy tờ nhiều năm nay nhưng chính quyền không cho, nay đền bù lại yêu cầu phải có giấy tờ chứng minh thì rõ ràng đã đẩy phần thiệt thòi, bất lợi về phía người dân. Ðó là chưa kể việc tính toán vị trí, loại đường để thu hồi cũng như bố trí tái định cư chưa thống nhất khiến người dân chưa thật sự yên tâm giao đất cho doanh nghiệp. Người dân nằm trong vùng dự án, sau hơn 20 năm bị quy hoạch treo, không biết đến bao giờ mới thoát khỏi cảnh sống tạm bợ ngay trên chính mảnh đất của mình.

Ðó là chưa kể, dù Dự án Trung tâm đô thị Chí Linh do DIC Corp làm chủ đầu tư kéo dài 22 năm, với gần mười lần xin gia hạn, nhưng đến nay vẫn chưa thể hoàn thành và trong quá trình triển khai dự án, doanh nghiệp nhiều lần vi phạm các quy định về đầu tư xây dựng, nhưng không hiểu sao vẫn được chính quyền các cấp tiếp tục "ưu ái" giao cho nhiều dự án quan trọng. Mới đây nhất, DIC Corp tiếp tục được giao cho dự án Khu công viên văn hóa - đô thị mới Bàu Trũng, một dự án cũng từng "ngủ quên" gần 20 năm qua trên địa bàn TP Vũng Tàu. Với năng lực thực tế chủ đầu tư thể hiện thời gian qua, rất nhiều người dân nghi ngờ dự án quy mô lớn và phức tạp như Khu công viên văn hóa - đô thị mới Bàu Trũng nhiều khả năng sẽ rơi vào tình trạng "vết xe cũ".

Bài và ảnh: Trường Xuân