Đưa Mỹ vào 'thế hiểm', Thổ Nhĩ Kỳ vẫn quyết 'nghiền nát' người Kurd ở Syria?

Mỹ quan ngại trước tuyên bố "nghiền nát" người Kurd của Thổ Nhĩ Kỳ.

Mỹ lo ngại rủi ro từ hoạt động của Thổ Nhĩ Kỳ

Mỹ đã bày tỏ “mối quan tâm lớn” đối với việc Thổ Nhĩ Kỳ đang đe dọa các chiến binh người Kurd do Mỹ hậu thuẫn ở khu vực phía Bắc Syria. Một cuộc tấn công tiềm năng của Ankara tại đây sẽ tạo thêm căng thẳng mới cho mối quan hệ vốn đã nhiều sóng gió giữa hai đồng minh NATO.

"Một cuộc tấn công quân sự đơn phương vào tây bắc Syria bởi bất kỳ bên nào, trong khi có quân nhân Mỹ ở các vùng lân cận, là mối quan tâm lớn đối với chúng tôi", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Robert Palladino phát biểu tại Washington hôm 31/10.

Mỹ đã liên lạc với Thổ Nhĩ Kỳ và Các lực lượng Dân chủ Syria (SDF) - với nòng cốt là Các đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) - để nhấn mạnh sự cần thiết phải “giảm leo thang tình hình”, ông nói.

Cách đây vài ngày, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan bất ngờ ra tuyên bố sẽ "nghiền nát" các chiến binh người Kurd hoạt động tại Syria dọc theo biên giới quốc gia này.

Từ trước đến nay, người Kurd luôn là thành phần không thể thiếu của Mỹ trong việc tiến hành các hoạt động ở Syria. Tuy nhiên, về phần mình, Thổ Nhĩ Kỳ coi họ là một phần mở rộng của đảng Công nhân người Kurd (PKK), tổ chức được coi là khủng bố ở trong nước.

Erdogan đã bác bỏ mối lo ngại của Lầu Năm Góc về việc chiến dịch của mình có thể làm tổn hại đến cuộc chiến chống IS ở miền Đông Syria, nơi lực lượng người Kurd là nòng cốt chủ yếu.

Trong một dấu hiệu cho thấy các bên đang cẩn trọng trong việc tránh tình hình leo thang, lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã bắt đầu tuần tra chung tại các khu vực nông thôn của thị trấn Manbij ở phía tây bắc Syria. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn muốn người Kurd ở Manbij phải rút khỏi thị trấn.

Quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ đã rất căng thẳng trước sự ủng hộ của Washington đối với các chiến binh người Kurd. Mặc dù một cuộc đối đầu trực tiếp giữa lực lượng hai nước là điều khó có thể xảy ra, Thổ Nhĩ Kỳ cam kết sẽ xóa bỏ lực lượng người Kurd khỏi các khu vực mà quân đội Mỹ đóng quân.

Bình luận về tuyên bố của Tổng thống Erdogan, Giám đốc công ty dự báo Verisk Maplecroft, ông Anthony Skinner cho rằng đây là một động thái “nâng cao tinh thần chủ nghĩa dân tộc nhằm giành được càng nhiều sự ủng hộ càng tốt trước cuộc bầu cử vào tháng 3 tới đây”.

"Ông Erdogan có rất nhiều người theo chủ nghĩa dân tộc ủng hộ mình" và những tuyên bố mạnh mẽ, đi kèm với một số hoạt động quân sự nhỏ có thể sẽ không dẫn đến một cuộc đối đầu giữa hai đồng minh”, Skinner nói trong một cuộc phỏng vấn ở Ankara.

"Vấn đề là ở chỗ, một vài tính toán sai lầm" có thể leo thang căng thẳng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, ông nêu quan điểm.

Lựa chọn của Thổ Nhĩ Kỳ

Thổ Nhĩ Kỳ có thể bất chấp tấn công người Kurd, dù rủi ro với Mỹ là rất lớn.

Trước đó, hoạt động bắn phá vào các mục tiêu của YPG của Thổ Nhĩ Kỳ ở phía Đông Euphrates hôm 29/10 - mặc dù bị hạn chế về phạm vi – nhưng đã minh họa rõ nét cho sự biến động của tình hình trong lúc ông Erdogan liên tục đưa ra những cảnh báo mạnh mẽ.

Việc bắn phá các vị trí của YPG được thực hiện chỉ một ngày sau hội nghị thượng đỉnh bốn bên về Syria ở Istanbul, do Tổng thống Erdogan chủ trì và có sự tham dự của Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã sử dụng dịp này để một lần nữa nhấn mạnh quyết tâm của Ankara trong việc xóa bỏ YPG ra khỏi miền Bắc Syria.

Nói với Al-Monitor, một nhà ngoại giao phương Tây giấu tên khẳng định, ông Erdogan không đủ khả năng đối đầu quân sự với Mỹ, bất chấp những cảnh báo nghiêm trọng của nhà lãnh đạo này về diễn biến ở Bắc Syria.

"Ông ấy chỉ đang tôn thêm sự nghiêm trọng cho tuyên bố của mình ", nhà ngoại giao này nêu quan điểm.

Bình luận về cục diện hiện tại, Naim Baburoglu – một vị tướng đã nghỉ hưu của Thổ Nhĩ Kỳ - lập luận rằng Ankara có hai lựa chọn ở miền bắc Syria. Lựa chọn đầu tiên nhưng ít khả năng nhất là chính quyền Erdogan hợp tác với Mỹ để loại bỏ các mối đe dọa đến từ YPG.

“Thứ hai là cho lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ, cùng với các đồng minh trong Quân đội Syria tự do (FSA), tiến hành một chiến dịch ở phía Đông của Euphrates”, Baburoglu viết trên cổng thông tin Gercek Gundem .

"Thổ Nhĩ Kỳ có thể không còn lựa chọn nào khác ngoài việc khởi động chiến dịch này bất chấp người Mỹ", ông đánh giá.