Dùng súng nhựa cướp ngân hàng, thiếu niên 15 tuổi bị xử lý ra sao?

Cướp ngân hàng vì thiếu tiền tiêu

VKSND TP.Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) vừa ra quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với Cao Xuân Thắng (15 tuổi, quê Quảng Bình, ngụ phường 10, TP.Vũng Tàu) về hành vi cướp tài sản. Theo khai nhận, do cần tiền tiêu xài nên Thắng nảy sinh ý định cướp ngân hàng.

Chiều 6/8, Thắng thuê xe ôm chạy đến PVcombank trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Thắng Tam TP.Vũng Tàu để thực hiện ý đồ. Thắng mang theo dao, súng nhựa bắn đạn bi, ba lô, mũ nón, khăn bịt mặt và quần áo... Tới nơi, Thắng bịt mặt, dùng súng và dao uy hiếp, khống chế nhân viên ngân hàng yêu cầu bỏ tiền vào ba lô.

Phát hiện sự việc, bảo vệ ngân hàng nhanh chóng khống chế Thắng. Tuy nhiên, nhân lúc mọi người đang hoảng loạn, Thắng đã bỏ trốn cùng tang vật gây án, sau đó thuê xe máy đến khu vực biển Chí Linh, cách hiện trường khoảng 5km để phi tang vật chứng. Tại đây, Thắng đã bị các trinh sát phát hiện và bắt giữ.

Vẫn cấu thành tội Cướp tài sản

Ở đây, Cao Xuân Thắng chỉ dùng súng nhựa để uy hiếp nhân viên, khách ở ngân hàng. Vậy hành vi của Thắng có cấu thành tội Cướp tài sản?

Trao đổi với PV báo Người Đưa Tin, luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng hãng luật Gia Đình, đoàn Luật sư TP.HCM cho hay: “Cao Xuân Thắng thực hiện tội phạm với lỗi cố ý trực tiếp. Hành vi dùng súng và dao uy hiếp, khống chế nhân viên ngân hàng yêu cầu bỏ tiền vào balo nhằm đe dọa dùng vũ lực, làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự nhằm chiếm đoạt tài sản. Bị can 15 tuổi nên có năng lực trách nhiệm hình sự, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu tài sản của ngân hàng. Do vậy, dù Thắng sử dụng súng nhựa – không phải là hung khí nguy hiểm nhưng với những dấu hiệu trên, Cao Xuân Thắng vẫn cấu thành tội Cướp tài sản”.

Đồng quan điểm với luật sư Hùng, luật sư Nguyễn Hồng Thái – Giám đốc công ty luật TNHH quốc tế Hồng Thái và đồng nghiệp, đoàn Luật sư TP.Hà Nội phân tích thêm: Về mặt khách quan, hành vi được cho là cướp tài sản khi có một trong các dấu hiệu dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản. Thắng chỉ dùng súng nhựa để uy hiếp nhân viên, khách ở ngân hàng. Đây không được coi là hung khí nguy hiểm và thực tế nếu xảy ra thì cũng không gây nguy hiểm cho nạn nhân.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái.

Tuy nhiên, việc Thắng dùng dao cùng súng để đe dọa vẫn có tác dụng làm tê liệt ý chí kháng cự của những nhân viên ngân hàng - Người bị tấn công. Hành vi này được coi là đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thỏa mãn về mặt khách quan của tội phạm.

“Nếu Thắng có năng lực trách nhiệm hình sự - Thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản khi không đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình và thực hiện với lỗi cố ý thì hành vi của Thắng có thể cấu thành tội Cướp tài sản theo Điều 168, Bộ luật Hình sự”, luật sư Hồng Thái cho hay.

Được áp dụng hình phạt nhẹ hơn người đã thành niên

Về việc áp dụng hình phạt với bị can 15 tuổi, luật sư Trần Minh Hùng viện dẫn quy định tại điểm b, khoản 2, Điều 91, Bộ luật Hình sự 2015 về nguyên tắc xử lý với người dưới 18 tuổi phạm tội.

Luật sư Trần Minh Hùng.

Theo đó, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại khoản 2, Điều 12 của Bộ luật này, trừ trường hợp quy định tại Điều 123 (tội Giết người); Điều 134, các khoản 4, 5 và khoản 6 (tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác); Điều 141 (tội Hiếp dâm), Điều 142 (tội Hiếp dâm người dưới 16 tuổi); Điều 144 (tội Cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi); Điều 150 (tội Mua bán người); Điều 151 (tội Mua bán người dưới 16 tuổi); Điều 168 (tội Cướp tài sản); Điều 171 (tội Cướp giật tài sản); Điều 248 (tội Sản xuất trái phép chất ma túy); Điều 249 (tội Tàng trữ trái phép chất ma túy); Điều 250 (tội Vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251 (tội Mua bán trái phép chất ma túy); Điều 252 (tội Chiếm đoạt chất ma túy) của Bộ luật này.

Bên cạnh đó, khoản 2, Điều 101, Bộ luật Hình sự 2015 về hình phạt tù có thời hạn nêu rõ: “Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định”.

“Như vậy, đối với trường hợp của Cao Xuân Thắng được áp dụng hình phạt theo quy định tại khoản 2, Điều 101, Bộ luật Hình sự 2015, là nhẹ hơn so với người thành niên”, luật sư Trần Minh Hùng đánh giá.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái nhấn mạnh thêm, nghi phạm Thắng mới 15 tuổi, chưa đủ tuổi thành niên nên nếu được xác định là phạm tội thì sẽ được áp dụng mức hình phạt nhẹ hơn so với người thành niên. Nếu Thắng có nhiều tình tiết giảm nhẹ (nhân thân tốt, phạm tội lần đầu,...) hoặc tự nguyện khắc phục hậu quả thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được áp dụng các biện pháp quy định trong mục 2, Chương XII, Bộ luật Hình sự năm 2015 về “Những quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội” như giáo dục tại xã, phường thị trấn; giáo dục tại trường giáo dưỡng…

Việt Hương