Đường dây đưa người qua Trung Quốc bán thận

Đầu năm 2011, thông tin từ một bệnh viện trên địa bàn TP Cần Thơ cho biết có một số người đến bệnh viện khám sức khỏe với nhiều yêu cầu xét nghiệm đáng nghi vấn. Từ thông tin trên, lực lượng CSĐT Công an TP Cần Thơ vào cuộc và đã lần ra một đường dây đưa người sang TQ để bán thận. Nạn nhân của đường dây trên là những thanh niên tuổi đời từ 18 - 35, sức khỏe tốt nhưng khó khăn về kinh tế, ở hầu hết các tỉnh, thành từ Ninh Thuận trở vào.

Phòng CSĐT tội phạm về TTXH (PC45) Công an TP Cần Thơ cho biết đã ra quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 nghi phạm liên quan gồm: La Thị Thịnh (SN 1971, ngụ thôn Chào, xã An Lập, H.Sơn Động, Bắc Giang), Võ Đình Văn (SN 1986, ngụ số 26/456, đường Thống Nhất, P.15, Q.Gò Vấp, TP.HCM), Quảng Đại Vàng (SN 1987, ngụ thôn Như Bình, xã Phước Thái, H.Ninh Phước, Ninh Thuận), Lê Sơn Truyền (SN 1984, ngụ ấp Phước Lễ, xã Phước Ninh, H.Dương Minh Châu, Tây Ninh).

Dẫn giải La Thị Thịnh từ Hà Nội vào Cần Thơ phục vụ công tác điều tra - Ảnh do Cơ quan điều tra cung cấp

Từ nạn nhân thành đồng phạm

Theo khai nhận của Võ Đình Văn và Lê Sơn Truyền, cả 2 từng sang TQ bán thận theo đường dây do Vương (thường gọi là Vương mập), Nghĩa và A.Trang (cả 3 là người TQ, không rõ họ và địa chỉ) cầm đầu. Sau khi bán thận xong, Vương và A.Trang nói Văn và Truyền về VN tìm những thanh niên khỏe mạnh đưa qua TQ bán thận với giá từ 40 - 50 triệu đồng/quả thận, mọi chi phí ăn, ở, đi lại và chi phí dẫn người trốn sang TQ sẽ có người lo hết. Cứ một người mà Văn hoặc Truyền đưa qua TQ giao cho Vương và A.Trang dẫn đi bán thận thành công thì sẽ được trả công là 10 triệu đồng. Sau đó, Vương dẫn Văn và Truyền giới thiệu với La Thị Thịnh, chuyên tổ chức đưa người vượt biên trái phép qua TQ từ địa bàn huyện Móng Cái (Quảng Ninh).

Để tạo thành đường dây khép kín, Vương, A.Trang, Văn, Truyền thỏa thuận khi nào bên TQ có người cần mua thận thì Vương hoặc A.Trang sẽ liên lạc với Văn và Truyền tìm người cần bán thận tại VN có nhóm máu thích hợp đưa đi khám tổng quát, rồi điện thoại thông báo cho Vương và A.Trang.

Sau khi người bán đồng ý về giá cả, Văn và Truyền mua vé máy bay hoặc tàu hỏa để đưa các nạn nhân ra Hà Nội, sau đó đưa đến Móng Cái, liên lạc với Thịnh để tổ chức trốn sang TQ. Khi qua biên giới TQ, Thịnh đặt xe cho các nạn nhân đến Quảng Châu. Tại đây, Vương và A.Trang đón và dẫn đến bệnh viện để bán thận.

Theo khai nhận của Thịnh, cứ dẫn mỗi người vượt biên sang TQ, Văn hoặc Truyền phải trả cho Thịnh 300 nhân dân tệ (khoảng 900 ngàn đồng VN). Bước đầu, các nghi phạm khai nhận trong khoảng thời gian từ năm 2008 đến tháng 2.2011 đã đưa 19 người ở các tỉnh Đồng Nai, Ninh Thuận, Bình Dương, TP.HCM, Tiền Giang, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Hậu Giang... sang TQ bán thận.

''Việc nạn nhân sang TQ bán thận chỉ vài ba ngày sau mổ phải trở về VN là cực kỳ nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe sau này. Đây là một hành vi vô nhân đạo, xem thường tính mạng con người...'' - Bác sĩ Lê Quang Dũng, Trưởng khoa Tiết niệu BV đa khoa Trung ương Cần Thơ

Ở một nhánh khác, vào đầu năm 2009, Quảng Đại Vàng và Trần Hoàng Mỹ (SN 1993) quen biết với một người tên Nguyễn Thanh Vũ (thường gọi là Vũ nhỏ, không rõ địa chỉ) khi đến tìm việc làm tại Trung tâm giới thiệu việc làm Khang Phú Hưng (Q.11, TP.HCM). Sau đó, Vũ dụ Vàng và Mỹ qua TQ bán thận để có tiền giải quyết khó khăn. Sau khi Vàng và Mỹ đồng ý, Vũ đưa cả hai đến giao cho Truyền mua vé máy bay đưa ra Hà Nội, sau đó đón xe đi Móng Cái rồi tổ chức vượt biên qua TQ.

Trong thời gian đi bán thận, Văn và Truyền cho Vàng số điện thoại cá nhân, sau đó nói Vàng tiếp tục tìm người có nhu cầu bán thận. Cứ mỗi người giới thiệu và bán thận thành công thì sẽ trả tiền công cho Vàng 3 triệu đồng, mọi chi phí ăn, ở và đi lại Văn, Truyền sẽ lo hết.

Khoảng tháng 6.2009, Vàng đến Trung tâm giới thiệu việc làm Khang Phú Hưng làm quen, dẫn dụ và tổ chức đưa Phạm Đình Nhựt Trường (SN 1991, ngụ ấp Mỹ Quới, xã Hậu Mỹ Phú, H.Cái Bè, Tiền Giang) sang TQ bán thận. Đến tháng 2.2010, Vàng tiếp tục tổ chức đưa Phạm Văn Điệp (SN 1994, ngụ xóm Điền Hạ, xã Điền Hạ, H.Bá Thước, Thanh Hóa) đi... Đến nay, cơ quan điều tra làm rõ trong khoảng thời gian từ năm 2009 đến tháng 2.2011, Vàng giới thiệu cho Văn và Truyền 8 nạn nhân đưa sang TQ bán thận…

Bị ăn chặn đủ đường

Quá trình điều tra, cơ quan CSĐT nắm được các đối tượng tên Hà, Dương, Hưng, Hiếu, Nguyễn Thanh Vũ (Vũ nhỏ), Sơn (không rõ họ, địa chỉ) còn giới thiệu hàng chục nạn nhân khác để Văn giao Thịnh tổ chức trốn sang TQ bán thận. Điều đáng nói là tại cơ quan điều tra, các nạn nhân đều khai mặc dù số tiền đã thỏa thuận bán một quả thận giá 50 triệu đồng, nhưng sau khi sang TQ bán xong về VN họ chỉ nhận được 30-35 triệu đồng do bị trừ các chi phí vé máy bay, tiền ăn, ở đi lại... Đáng nói hơn, theo tường trình của hầu hết nạn nhân thì sau khi mổ lấy thận xong, chỉ 2-3 ngày là bọn chúng buộc họ phải quay trở về VN vì sợ nằm lâu tại bệnh viện sẽ tốn nhiều tiền. Do vậy, hầu hết nạn nhân trở về VN khi đến các cơ sở y tế để cắt chỉ thì phát hiện các vết mổ bị nhiễm trùng...

Trong số các nạn nhân cơ quan CSĐT xác định được, tiến hành trưng cầu giám định tỷ lệ thương tích của 3 nạn nhân: Võ Văn Cảnh, Tô Văn Hiếu và Trần Văn Đô, cho thấy mỗi nạn nhân bị tổn hại sức khỏe 41%.

Hiện vụ án đang được điều tra mở rộng, truy bắt các nghi can còn lại.

Thị trường nội tạng chợ đen Trung Quốc

Chỉ cần lên mạng gõ dòng chữ “cần tìm nguồn gan, thận” bằng tiếng Hoa là lập tức xuất hiện hàng chục ngàn kết quả, cung cấp tên người, địa chỉ liên lạc. Có cả công ty công khai quảng cáo trên internet tìm nguồn cung gan và thận người. Các tay cò thường yêu cầu người bán là nam giới, dưới 30 tuổi, cao 1m70 trở lên, nặng trung bình 57 kg; ngoài ra phải đảm bảo các xét nghiệm về máu, chức năng gan… Hầu hết các cò đều cam đoan chịu toàn bộ chi phí ăn ở, đi lại, tiền xét nghiệm cho người bán.

Nhu cầu ghép gan, thận ngày càng tăng ở Trung Quốc khiến nguồn cung hợp pháp không thể đáp ứng. Vì vậy, nhiều bệnh nhân sẵn sàng chịu bỏ ra số tiền trung bình khoảng 180.000 nhân dân tệ (gần 580 triệu đồng) để có ngay nguồn cung, chưa kể cò cam kết kèm sẵn một số dịch vụ “khuyến mãi” như: bao chi phí xét nghiệm, tiền phong bao cho bác sĩ, cho lựa chọn từ 4-5 người bán, thậm chí bao cả lịch phẫu thuật. Tất nhiên, tất cả các đường dây buôn bán nội tạng đều liên kết chặt chẽ với các bệnh viện.

Vụ buôn bán nội tạng người đầu tiên bị phát giác tại Bắc Kinh hồi tháng 5.2010 là ví dụ rõ nhất về lợi nhuận kếch sù từ thị trường nội tạng chợ đen. Để mua được 60% lá gan của một người tên Dương Niệm, gia đình bệnh nhân Tạ Hữu Sinh bị ung thư gan giai đoạn cuối phải bỏ ra 150.000 nhân dân tệ. Tuy nhiên tay cò Dương Thế Hải chỉ trả cho Dương Niệm 25.000 nhân dân tệ, theo website China.cn. Tên này chỉ tốn 2.800 nhân dân tệ/năm tiền thuê nhà và tiền ăn ngày 3 bữa nuôi mười mấy người bán trong một căn hộ ba phòng. Những người này do quá nghèo phải tự tìm đường bán thận, gan hoặc bị “sang tay” giữa những tay cò.

Sau khi tìm được đầu ra, cò có sẵn một đường dây phù phép giấy tờ để biến người bán thành họ hàng của người mua trong vòng 3 đời theo đúng quy định hoặc cho người bán trở thành người hiến tặng hợp pháp và tình nguyện. Tất cả giấy chứng sinh, hộ khẩu... đều làm giả và cò sẽ trừ khoảng 10.000 nhân dân tệ vào tiền trả cho người bán. Không ít người bán bị lừa đảo, đánh đập, quỵt tiền sau khi xong phẫu thuật. Nguồn lợi quá lớn nên các băng nhóm bất chấp thủ đoạn để tìm kiếm nguồn cung như vụ sát hại người ăn xin để lấy nội tạng năm 2006 ở huyện Hành Đường, tỉnh Hà Bắc hoặc lập đường dây mua nội tạng từ nước ngoài qua đường du lịch.

Trung Quốc đã ban hành pháp lệnh về ghép nội tạng người, trong đó nghiêm cấm buôn bán nội tạng dưới mọi hình thức nhưng tới nay vẫn không mấy hiệu quả.

Nguyễn Lệ Chi

Hậu quả lâu dài

Theo bác sĩ chuyên khoa II Lê Quang Dũng, Trưởng khoa Tiết niệu BV đa khoa Trung ương Cần Thơ, mỗi người có 2 quả thận để lọc và thải ra những chất độc hại trong cơ thể, tạo hồng cầu và điều hòa huyết áp (10% người bị cao huyết áp là do bệnh thận). Người mất đi 1 quả thận thì sẽ mất ít nhất 50% khả năng lao động và 41% sức khỏe, dễ bị suy thận. Khi ghép thận người ta thường chọn người cho là những thanh niên còn trẻ, khỏe để quả thận dễ thích nghi và ít bị đào thải hơn những quả thận của những người lớn tuổi…

“Về mặt hậu phẫu, với một ca mổ để lấy, ghép thận thì bệnh nhân phải được nghỉ ngơi, an dưỡng ít nhất là 3 tháng để sinh lý trở lại tương đối bình thường và phải mất 6 tháng thì sinh lý mới trở lại bình thường. Vì vậy, việc nạn nhân sang TQ bán thận chỉ vài ba ngày sau mổ phải trở về VN là cực kỳ nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe sau này. Đây là một hành vi vô nhân đạo, xem thường tính mạng con người…”, bác sĩ Dũng nói.

Đại tá Lê Việt Hùng, Phó giám đốc Công an TP Cần Thơ, cho rằng Bộ luật Hình sự hiện hành được sửa đổi bổ sung năm 2009 không có quy định xử lý về tội danh mua bán nội tạng. Do vậy, đối với vụ án đưa người sang TQ bán thận nói trên, cơ quan CSĐT chỉ có thể khởi tố các bị can về hành vi tổ chức người khác trốn đi nước ngoài. Ông Hùng kiến nghị Quốc hội cần bổ sung vào Bộ luật Hình sự tội danh mua bán nội tạng trái phép để xử lý nghiêm những hành vi tương tự về sau.

Mai Trâm