Đường sắt muốn 'đại phẫu' hơn 350 đường ngang dân sinh

Mặc dù ngành Đường sắt đã có nhiều giải pháp tổng thể nhằm ngăn chặn, giảm thiểu tối đa các vụ tai nạn giao thông tại các điểm đen. Tuy nhiên, với nguồn vốn phân bổ hạn hẹp, trước mắt, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) sẽ "liệu cơm, gắp mắm" hạng mục nâng cấp, cải tạo, sửa chữa 352 đường ngang dùng biển báo thành cảnh báo tự động có lắp cần chắn tự động và đường ngang có người gác trong năm 2019-2020.

Đường ngang dân sinh giao cắt giữa đường sắt và đường bộ.

Theo Quyết định số 994/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép bổ sung dự án nâng cấp, cải tạo bổ sung 452 đường ngang biển báo thành cảnh báo tự động có lắp cần chắn tự động và đường ngang có người gác, kinh phí dự kiến là 816,2 tỉ đồng. Trong đó, đã cải tạo được 100 đường ngang với số tiền phải chi trả là 170 tỉ đồng. Hiện còn 352 đường ngang chưa được nâng cấp, cải tạo. Kinh phí còn thiếu để tiếp tục thi công là 646,2 tỉ đồng.

Trước tình hình mất an toàn giao thông đường sắt liên tục xảy ra trong thời gian qua, Bộ Giao thông Vận tải đã phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ ưu tiên bố trí nguồn vốn nâng cấp, cải tạo đường ngang. Tuy nhiên, do kinh phí chưa cấp đủ, trong khi thời hạn hoàn thành là trước năm 2020. Vì thế, VNR đề xuất phương án thực hiện gộp từ 3-5 đường ngang thành một công trình (theo địa bàn quản lý tuyến đường sắt địa phương), dự kiến 100 đường ngang lập thành 20 công trình tương ứng với 8,4 tỉ đồng/một công trình.

Vốn ít nên… "thắt lưng, buộc bụng"

Theo thống kê của VNR, hiện trên mạng lưới Đường sắt Việt Nam có 5.719 điểm giao cắt đồng mức, trong đó đường ngang chính tắc có 1.519, còn lại là 4.200 lối đi tự mở (chiếm 73,7% tổng số điểm giao cắt đồng mức đường bộ, đường sắt). Hiện, đường sắt có 654 rào chắn và gác chắn ở các đường ngang, hơn 800 đường ngang chưa có.

Theo Chủ tịch Hội đồng thành viên VNR Vũ Anh Minh, giai đoạn 2017-2020, VNR cần đến 1.700 tỉ đồng để có thể thực hiện dự án nâng cấp, cải tạo, sửa chữa các đường ngang; xây dựng hàng rào cách ly, đường gom để đóng 2.000 lối đi dân sinh và nâng cấp cải tạo 452 đường ngang biển báo thành đường ngang lắp cần chắn tự động.

Ông Vũ Anh Minh cho rằng, Luật Đường sắt có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2018 sẽ xóa bỏ toàn bộ lối đi tự mở (đường ngang dân sinh) qua đường sắt vào năm 2025, đồng thời quy định chi tiết và phân rõ trách nhiệm của địa phương trong việc quản lý hàng nghìn điểm đen đường sắt.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch Chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Khuất Việt Hùng cho rằng nhiều địa phương chưa tổ chức triển khai cảnh giới tại các lối đi tự mở có nguy cơ cao xảy ra tai nạn do không bố trí được nguồn kinh phí; nguồn vốn do Nhà nước cấp hạn hẹp chưa đáp ứng được yêu cầu đầu tư, sửa chữa, nâng cấp đường ngang.

Ông Khuất Việt Hùng cũng thừa nhận công tác triển khai các đường gom, xóa bỏ đường ngang dân sinh, bảo đảm hành lang an toàn giao thông gặp rất nhiều khó khăn. Hiện tại, chưa làm rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc quản lý đường ngang dân sinh. Ngoài ra, các địa phương cũng thiếu cương quyết trong xử lý những hành vi vi phạm hành lang an toàn giao thông đường sắt...

Trước đó, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về đảm bảo an toàn giao thông 6 tháng đầu năm 2018, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, kiêm Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Trương Hòa Bình cho rằng, số lượng lớn đường ngang bất hợp pháp cộng với ý thức của người tham gia giao thông không tốt là nguyên nhân chính gây ra các vụ tai nạn đường sắt.

Phó Thủ tướng yêu cầu các đơn vị liên quan dứt khoát phải xóa sổ đường ngang bất hợp pháp; quyết liệt triển khai các biện pháp phòng ngừa tai nạn đường sắt, đồng thời lưu ý không chỉ sử dụng nguồn Quỹ Bảo trì Đường bộ để xử lý điểm đen, điểm tiềm ẩn tai nạn giao thông mà trong năm 2019 cần tính toán để lại phần lớn tiền xử phạt vi phạm giao thông cho địa phương để xử lý điểm đen và hộ lan cho đường sắt.

Mạnh Đỗ