Elizabeth Holmes: Cuộc đời nữ tỷ phú từ 'trẻ nhất thế giới' đến trắng tay

Ảnh: Mike Blake/Reuters.

Những ngày này, Theranos đang hoàn tất công đoạn cuối cùng để đóng cửa các phòng thí nghiệm và trung tâm thử nghiệm của mình.

Tuy nhiên trở lại năm 2014, Theranos từng được ca ngợi là startup mang lại cuộc cách mạng táo bạo về một phương pháp thử nghiệm máu hoàn toàn mới và được định giá hàng tỷ USD.

Nhà sáng lập kiêm CEO Elizabeth Holmes, khi đó 30 tuổi, cũng được tung hô như một thiên tài, phiên bản nữ của Steve Jobs. Cô cũng nghiễm nhiên trở thành nữ tỷ phú trẻ nhất thế giới với khối tài sản 4,5 tỷ USD.

Nhưng rồi tất cả sụp đổ.

Những sự thiếu sót trong công nghệ của Theranos đã bị vạch trần, cả công ty và người sáng lập bị kiện vì tội gian lận. Theranos phải đóng cửa các phòng thí nghiệm và trung tâm thử nghiệm của mình.

Dù thất bại, cuộc đời của Elizabeth Holmes, cô gái rất trẻ đã bỏ Đại học Stanford để sáng lập startup của riêng mình khi mới 19 tuổi vẫn có nhiều điều thú vị để kể lại.

Elizabeth Holmes sinh ngày 3/2/1984 tại Washington trong một gia đình có cha mẹ cô đều là những công chức làm việc trong các cơ quan Chính phủ Mỹ. Ảnh: Twitter.

Gia đình Elizabeth chuyển từ Washington, DC đến Houston khi cô vẫn còn nhỏ. Ảnh: Orhan Cam/Shutterstock

Khi mới 9 tuổi, Elizabeth nói với cha cô rằng: “Điều mà con thực sự muốn trong đời là khám phá những thứ thực sự mới mẻ, điều mà nhân loại không nghĩ sẽ làm được”. Ảnh: Carlo Allegri/Reuters.

Khi còn học trung học, cô bắt đầu tự kinh doanh bằng cách bán các trình biên dịch C++ cho các trường học Trung Quốc. Ảnh: Tyrone Siu/Reuters.

Elizabeth Holmes muốn trở thành một bác sĩ phẫu thuật giống người ông Christian Holmes. Tuy nhiên sau đó, cô phát hiện ra rằng mình rất sợ kim tiêm. Đây cũng chính là lý do khiến cô muốn tìm ra một cách thử nghiệm máu hoàn toàn khác và sáng lập Theranos. Ảnh: Flickr.

Holmes trúng tuyển vào trường Đại học Stanford, chuyên ngành hóa học. Khi mới chỉ là sinh viên năm nhất, Elizabeth vinh dự nhận được danh hiệu “học giả của Tổng thống”, cùng với khoản trợ cấp 3.000 USD cho một dự án nghiên cứu riêng. Ảnh: Justin Sullivan/Getty.

Holmes trải qua mùa hè sau khi sinh năm nhất đại học tại Viện Genome ở Singapore. Cô ấy nhận được công việc này một phần vì biết nói tiếng Trung đã được học khi còn nhỏ. Ảnh:Wong Maye-E/AP.

Năm thứ hai đại học, Holmes đến gặp một trong những vị giáo sư của mình tại Stanford và nói: “Chúng ta hãy cùng nhau sáng lập một công ty”. Startup Real-Time Cures ra đời, sau này được đổi tên thành Theranos. Ảnh" Getty Images.

Startup của Elizabeth Holmes đăng ký bằng sáng chế cho một thiết bị theo dõi máu và phân phối thuốc. Đây là một thiết bị đeo có thể theo dõi sức khỏe, phân tích máu và thông báo cho người sử dụng biết lượng thuốc phù hợp. Ảnh: Anukool Manoton/Shutterstock.

Vào học kỳ tiếp theo, Elizabeth Holmes chính thức bỏ học tại trường Stanford, làm việc toàn thời gian cho Theranos trong tầng hầm của một ký túc xá. Ảnh: Jeff Chiu/AP.

Theranos đã gây được sự chú ý lớn, nhờ phương pháp thử nghiệm máu chỉ cần lấy một giọt máu ở đầu ngón tay, trong khi vẫn có thể phát hiện các tình trạng sức khỏe, thậm chí cả ung thư và lượng cholesterol cao. Ảnh: Steve Jennings/Getty Images.

Holmes bắt đầu kêu gọi vốn cho Theranos từ các nhà đầu tư mạo hiểm như Draper Fisher Jurvetson và tỷ phú Larry Ellison. Tính đến nay Theranos đã gọi vốn được hơn 700 triệu USD. Ảnh: Justin Sullivan/Getty.

Holmes lấy tiền của nhà đầu tư với điều kiện là cô sẽ không phải tiết lộ công nghệ của Theranos ngay cả đối với các cổ đông của công ty. Ảnh: JP Yim/Getty.

Tất cả các hoạt động của Theranos, từ nghiên cứu cho đến thử nghiệm đều được giữ bí mật tuyệt đối. Thậm chí Elizabeth đã kiện 3 nhân viên cấp cao của mình ra tòa, với cáo buộc làm tiết lộ công nghệ bí mật của công ty. Ảnh: Kimberly White/Getty.

Thái độ và cách giữ kín bí mật của Holmes làm nhiều người liên tưởng đến huyền thoại Steve Jobs. Cô bắt đầu mặc những chiếc áo len màu đen, trang trí văn phòng giống hệt cựu CEO Apple. Ảnh: Justin Sullivan/Getty Images.

Lúc đó, cô gái này trở thành một biểu tượng mới của Thung lũng Silicon, nơi mà nam giới gần như làm chủ. Ảnh: Taylor Hill/Getty Images.

Khi 20 tuổi, Elizabeth hẹn hò với Chủ tịch kiêm COO của Theranos là Sunny Balwani. Sau khi cặp đôi này chia tay năm 2016, Sunny Balwani bị đuổi khỏi công ty.

Năm 2014 là thời kỳ huy hoàng nhất của Elizabeth và Theranos. Cô được lên bìa của Fortune và Forbes, xuất hiện trong cuộc đàm thoại với cựu Tổng thống Bill Clinton và tỷ phú Jack Ma, được lên bìa tạp chí Fortune và Forbes. Ảnh: Andrew Burton/Getty Images.

Capital Blue Cross và Cleveland Clinic đã ký hợp đồng hợp tác với Theranos, để sử dụng phương pháp thử nghiệm máu mới cho bệnh nhân của mình. Startup này cũng đạt được thỏa thuận hợp tác trị giá 350 triệu USD với Safeway. Ảnh: Melia Robinson/Tech Insider.

Elizabeth Holmes trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ tuổi nhất thế giới, khi mới 20 tuổi nhưng đã sở hữu khối tài sản trị giá 4,5 tỷ USD. Ảnh: Kimberly White/Getty Images.

Khoảng thời gian đó, công nghệ của Theranos bị đặt ra nhiều câu hỏi. Ian Gibbons - nhà khoa học trưởng tại Theranos và một trong những công ty thuê đầu tiên của công ty - cảnh báo Holmes rằng các thử nghiệm chưa sẵn sàng và có những điểm không chính xác trong công nghệ. Các nhà khoa học bên ngoài cũng bắt đầu bày tỏ sự quan tâm của họ về Theranos. Ảnh:Melia Robinson/Tech Insider.

Năm 2015, các vấn đề xung quanh công nghệ của Theranos bắt đầu lộ diện. Các nhà khoa học đặt nghi vấn đối với công nghệ thử nghiệm máu mới này. Ảnh: Mike Segar/Reuters

Tháng 8, FDA tiến hành điều tra Theranos. Các nhà quản lý phát hiện công nghệ thử nghiệm máu mới này còn thiếu chính xác và có nhiều sai sót. Ảnh: Shutterstock

Tháng 10, phóng viên tờ Wall Street Journal là John Carreyrou đã công bố cuộc điều tra của mình. Bài điều tra của John Carreyrou châm ngòi cho sự sụp đổ của đế chế Theranos. Ảnh: Carlos Osorio/AP

Carreyrou phát hiện ra rằng, máy thử nghiệm máu Edison của Theranos không đưa ra các kết quả chính xác. Các kết quả mà công ty đưa ra được lấy từ những máy thử nghiệm máu truyền thống mà các bệnh viện đều sử dụng. Ảnh: CNBC/YouTube.

Elizabeth xuất hiện trên sóng truyền hình CNBC và bảo vệ bản thân, cũng như công ty Theranos: “Đây là những gì xảy ra khi bạn cố gắng làm việc để thay đổi những thứ cố hữu. Họ nghĩ rằng bạn bị điên, sau đó là chống lại bạn”. Ảnh: Getty.

Tháng 7/2016, Elizabeth bị cấm làm việc trong 2 năm. Tháng 10 sau đó, Theranos phải đóng cửa các phòng thí nghiệm của mình. Ảnh:Mike Blake/Reuters

Tháng 3/2018, Elizabeth Holmes và Theranos bị buộc tội gian lận, lừa đảo các nhà đầu tư với công nghệ chưa hoàn thiện. Elizabeth bị phạt 500.000 USD và phải trả lại tất cả 18,9 triệu cổ phiếu của công ty. Ảnh: Jeff Chiu/AP

Bất chấp những sự phản đối, Elizabeth vẫn tiếp tục được phép làm CEO của Theranos. Cô viết tâm thư cho các nhà đầu tư và kêu gọi nhiều tiền hơn để cứu công ty. Trong khi đó, FDA và SEC đều đang tiến hành điều tra Theranos để kết tội. Ảnh: Kimberly White/Getty Images/Fortune

HOÀNG HÀ