FDI vào Việt Nam có thể tăng tốc mạnh hơn

Trong một doanh nghiệp sản xuất có vốn FDI tại Việt Nam. Ảnh: Quốc Hùng

Nổi bật vốn FDI từ Trung Quốc

Theo báo cáo mới đây của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) năm tháng đầu năm 2019 cho thấy mức tăng trưởng cao về vốn đăng ký mới và bổ sung. Cụ thể, tổng số vốn đăng ký mới và bổ sung đạt 9,08 tỉ đô la Mỹ, tăng 27,1% so với cùng kỳ và là mức tăng cao nhất trong ba năm gần đây. Việc vốn đăng ký tăng cao sẽ mang đến cơ hội để vốn FDI thực hiện của Việt Nam tăng tốc mạnh hơn trong thời gian tới.

Đối với hình thức góp vốn, mua cổ phần, trong năm tháng qua có 3.160 lượt góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài với tổng giá trị góp vốn là 7,65 tỉ đô la, gấp 2,8 lần so với cùng kỳ năm 2018. Trong số này, đáng chú ý có thương vụ chuyển vốn vay thành vốn cổ phần tại Sabeco với giá trị 3,85 tỉ đô la. Nếu loại trừ thương vụ mang tính đột biến này thì lượng góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài trong năm tháng qua còn 3,8 tỉ đô la, vẫn tăng rất cao (138%) so với cùng kỳ năm 2018.

Thêm vào đó, trong bảy dự án có vốn đầu tư đăng ký trên 200 triệu đô la Mỹ, nhà đầu tư đến từ Trung Quốc và Hồng Kông chiếm năm dự án, trong đó có những dự án lắp ráp đồ điện tử rất đáng chú ý, thể hiện sự dịch chuyển sản xuất từ các nhà máy ra khỏi Trung Quốc như dự án của GoerTek (hãng sản xuất tai nghe iPhone cho Apple) hay của Meiko (chuyên sản xuất bản vi mạch điện tử). Thêm vào đó, Trung Quốc cũng vươn lên vị trí số 1 (cùng kỳ năm ngoái đứng số 4), trở thành nhà đầu tư có vốn đăng ký FDI mới lớn nhất vào Việt Nam trong năm tháng qua.

Kỳ vọng vốn FDI tăng tốc mạnh hơn

Trong trường hợp Mỹ và Trung Quốc không đạt được thỏa thuận nào trong tháng 6-2019 này, vốn FDI đăng ký và giải ngân vào Việt Nam được kỳ vọng sẽ có mức tăng trưởng nhanh và mạnh hơn nữa. Trên thực tế, trong chiến lược “Trung Quốc +1” nhằm đa dạng hóa rủi ro của giới đầu tư trong hơn 10 năm qua, Việt Nam đã trở thành một điểm đến được quan tâm và chiến tranh thương mại Mỹ - Trung sẽ giúp thúc đẩy quá trình này nhanh và mạnh hơn nữa.

Việt Nam hiện có nhiều lợi thế rõ ràng trong việc nổi lên là một địa chỉ thay thế hấp dẫn trước xu hướng dịch chuyển các nhà máy ra khỏi Trung Quốc như: vị trí chiến lược thuận lợi, cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện, chính sách ưu đãi thuế và thuê đất hấp dẫn cho nhà đầu tư nước ngoài, nguồn lao động rẻ, dồi dào với tiền lương tối thiểu còn ở mức thấp, mức độ hội nhập sâu rộng vào thương mại quốc tế với nhiều hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương (FTA).

Nguồn vốn FDI vào Việt Nam trong thời gian tới có thể sẽ chủ yếu đến từ các đối tác: Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông. Với Hàn Quốc, chiến lược “hướng Nam” của nước này cùng những cam kết đầu tư lớn của các doanh nghiệp thuộc ngành điện tử như Samsung (vốn đầu tư lũy kế đến nay đạt 18 tỉ đô la Mỹ), LG... cho thấy Việt Nam vẫn là một địa chỉ hấp dẫn trong con mắt của giới đầu tư Hàn Quốc. Hiệp định Tự do thương mại song phương Việt Nam - Hàn Quốc (VKFTA) có hiệu lực từ cuối năm 2015 càng tạo thêm thuận lợi cho giao thương giữa hai nước.

Riêng với Samsung, hiện Việt Nam đã chiếm khoảng 50% tổng lượng điện thoại di động của Samsung sản xuất trên toàn cầu. Mặc dù không kỳ vọng trong ngắn hạn Samsung sẽ mở thêm một nhà máy lắp ráp điện thoại mới ở Việt Nam, nhưng chỉ cần các doanh nghiệp vệ tinh trong chuỗi cung ứng của Samsung hay LG đi theo hoặc có kế hoạch gia tăng sản xuất ở Việt Nam thì Việt Nam cũng đã hưởng lợi không nhỏ trong việc thu hút FDI.

Với Trung Quốc, Đài Loan, các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực sản xuất, thâm dụng nhiều lao động như dệt may, da giày, sản xuất đồ chơi... được kỳ vọng sẽ tăng tốc đầu tư vào Việt Nam. Trong chuỗi cung ứng liên quan đến sản phẩm iPhone đang lắp ráp tại Trung Quốc, một vài nhà cung ứng có thể thiết lập các nhà máy mới ở Việt Nam.

Hiện đã có dự án GoerTek (sản xuất tai nghe không dây cho Apple) trị giá 260 triệu đô la đăng ký đầu tư vào Bắc Ninh. Trong thời gian tới, một số doanh nghiệp khác như AAC Techonology (sản xuất các loại mô tơ), Lux share (sản xuất loa và các thiết bị kết nối), FIT (sản xuất cáp), Largan (sản xuất các loại lens)... có thể sẽ “nối gót” GoerTek.

Riêng với khả năng Foxconn dịch chuyển dây chuyền lắp ráp ra khỏi Trung Quốc, Việt Nam sẽ phải cạnh tranh nhiều với Ấn Độ - một quốc gia đang có tham vọng thiết lập cơ sở sản xuất điện thoại di động lớn của toàn cầu với chiến lược “Make in India” và có sức hút của thị trường nội địa hơn 1 tỉ dân.

Linh Trang