Gameshow dung tục, táo bạo: 'Đầu độc' giới trẻ Việt!

Một số gameshow đang bị lên án mạnh mẽ vì sự không phù hợp.

TS Tâm lý Trần Thành Nam (Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội) đã có những trao đổi với Báo Lao Động Cuối tuần về vấn đề này.

Thưa TS Trần Thành Nam. Nhiều gameshow táo bạo kiểu vừa gặp đã hôn, có cảnh tình dục, khiêu dâm đang gây nên những tranh cãi trong dư luận. Những gameshow này có tác hại như thế nào đối với giới trẻ?

- Hiện tại Việt Nam vẫn chưa có nghiên cứu nào cụ thể để chỉ ra các tác hại của các gameshow, đặc biệt là đối với giới trẻ. Tuy nhiên, nghiên cứu của các quốc gia khác cũng từng chỉ ra rằng, nếu cho trẻ em tiếp cận với các yếu tố bạo lực hoặc tình dục ở trên tivi, sách, báo, mạng internet nhiều sẽ dẫn đến làm mẫu cho các hành vi của các em, tức là các em cũng sẽ có một số hành vi bạo lực hay tình dục. Chính vì vậy, phim ảnh bao giờ cũng cấm với một số lứa tuổi nhất định.

Thực tế, các gameshow, ấn phẩm vẫn luôn có mác cấm hay dòng chữ cấm với một số độ tuổi nào đó, nhưng dường như nó chưa thực sự hiệu quả, thưa ông?

- Đối với Việt Nam, mọi người sẽ thấy rằng chúng ta nhiều khi không quan tâm lắm đến những vấn đề đó. Thậm chí, kể cả trong chương trình có những nội dung không phù hợp với một lứa tuổi nào đó nhưng phụ huynh vẫn không để ý và rất vô tư cho con xem hoặc trẻ em tự tiếp cận được.

Có rất nhiều những trò chơi mang yếu tố liên quan tới tình dục được chính các bạn trẻ tổ chức với mục tiêu là gây ấn tượng, thể hiện bản thân mình và đặc biệt là tìm kiếm sự chú ý những người khác vào những trò chơi đó. Nó có thể bắt nguồn từ việc tiếp xúc với các yếu tố liên quan đến tình dục và bạo lực, cùng với đó là việc phụ huynh, những người hướng dẫn không có những biện pháp khuyên nhủ hay ngăn cấm nên làm cho mọi người có xu hướng bình thường hóa những việc này và cho rằng nó có thể chấp nhận được.

Hiện nay, trong hoạt động đoàn thể, xu hướng của nhiều người là chọn những trò chơi càng sốc, càng mang tính cấm kỵ, càng liên quan đến những thứ mà ngày thường không làm được thì lại càng thấy hấp dẫn, chú ý. Sự việc trò chơi "chuyền thẻ bằng mặt" được tổ chức tại trường THPT mới đây là một bài học. Những đối tượng tham gia trò chơi là những bạn trẻ thường không được trang bị những kỹ năng về mặt giới tính. Cùng với đó là việc phụ huynh, những người hướng dẫn không có những bài học, có biện pháp khuyên nhủ hay ngăn cấm.

Còn trên truyền hình cũng như vậy, những nhà sản xuất sẽ nghĩ ra những trò để thu hút người xem, thậm chí càng gây tranh cãi, càng phản ứng thì càng thu hút lượt rating (rating là đơn vị dùng để đánh giá sự quan tâm theo dõi của khán giả - PV). Tất cả những điều đó đều là một cái chiêu trò.

Những gamshow không phù hợp, có tính chất tình dục có lẽ cũng chính là một trong những lý do làm cho các bạn ấy hiểu nhầm những hành vi tình dục như vậy là chấp nhận được. Một số người cũng không quan tâm đến phản ứng của người khác nữa. Chính vì thế, họ có những hành vi thân mật hoặc là thái quá như "mây mưa", hôn nhau ở quán cà phê, rạp chiếu phim gần đây.

Ở nước ngoài, các gameshow có tổ chức hình thức như trên hay không, thưa ông? Tính chất khác như thế nào tại Việt Nam?

- Ở một số quốc gia như Mỹ, họ cũng có các gameshow hẹn hò khỏa thân, hay như Nhật Bản cho phép nền công nghiệp khiêu dâm... Các chương trình này cũng có rất nhiều những phản ứng trái chiều nhưng nhà sản xuất cho đó là quan điểm cá nhân. Các nhà sản xuất cho rằng việc sử dụng những yếu tố có liên quan tới tình dục để tạo ra sự hấp dẫn, kích thích người khác vào xem nhiều hơn. Đương nhiên, tất cả những chương trình ấy bao giờ cũng nghiêm cấm trẻ em.

Chúng ta cần phải soi chiếu vào mục đích, thuần phong mỹ tục, quan điểm sống tại mỗi quốc gia. Một số chương trình được thực hiện với mục đích nhất định. Ở Thụy Điển hay một số nước có dân số già hóa quá nên các chương trình có yếu tố tình dục muốn khuyến khích tỉ lệ sinh đẻ để cân bằng lại số lượng người trẻ cung cấp nguồn lực lao động cho xã hội.

Ở nước ta, chúng ta không thể “bắt chước”, mua bản quyền sản xuất một cách tùy tiện, sử dụng nguyên xi những hình thức của những trò chơi đó về Việt Nam để tổ chức nhưng không hề phù hợp.

Trước các vấn đề bất cập như vậy, theo ông, biện pháp nào để hạn chế tác dụng xấu từ các gameshow tới giới trẻ?

- Một khi các gameshow đã lên kênh truyền thông, tôi mong rằng các đơn vị sản xuất trước khi nghĩ tới các yếu tố kinh doanh cần phải quan tâm về mặt văn hóa, giáo dục.

Còn về mạng xã hội, mặc dù không thể ngăn cấm được nhưng chúng ta cần có những quy tắc ứng xử. Những dữ liệu, tài liệu nào không phù hợp với văn hóa, mang tính chất là kích động, khiêu dâm, củng cố bạo lực, phân biệt giới tính, phân biệt đối xử... thì mọi người phải bày tỏ thái độ không ủng hộ.

Cùng với đó, phụ huynh, nhà trường, các tổ chức đoàn thể cần quan tâm, chú ý hơn nữa tới các hoạt động của giới trẻ, hướng các em xem, tham gia vào các chương trình lành mạnh, phù hợp với lứa tuổi.

Xin cám ơn ông!

HUYÊN NGUYỄN (thực hiện)