Gắn di sản văn hóa với phát triển du lịch bền vững

Trong khuôn khổ Giỗ tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng 2023, với sự bảo trợ của Bộ VHTT&DL, UBND tỉnh Phú Thọ phối hợp với Tổ chức khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu – AVSE Global tổ chức Diễn đàn bền vững Việt Nam 2023 với chủ đề “Phát huy vai trò của di sản và văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững”.

Trình diễn di sản văn hóa phi vật thể hát Xoan tại Lễ hội Đền Hùng.

Hình mẫu về bảo tồn, phát huy giá trị di sản

Việt Nam hiện có hơn 40.000 di tích, trong đó có hơn 10.000 di tích cấp tỉnh, 3.614 di tích quốc gia, 128 di tích quốc gia đặc biệt, 8 di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới; khoảng 70.000 di sản văn hóa phi vật thể được kiểm kê, 483 di sản được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 15 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh; 9 di sản tư liệu được UNESCO ghi danh và 265 bảo vật quốc gia.

Các di sản văn hóa, di tích, danh lam thắng cảnh sau khi được xếp hạng, ghi danh và được bảo tồn, tu bổ, tôn tạo đã trở thành địa chỉ quan trọng trong việc thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế tới tham quan, nghiên cứu.

Cụ thể, trước thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, chỉ tính riêng tại 8 di sản thế giới ở Việt Nam năm 2016 đón hơn 14 triệu lượt khách. Năm 2019 tăng lên khoảng hơn 18 triệu lượt khách đến tham quan; doanh thu đạt hàng nghìn tỷ đồng. Đây là minh chứng sống động cho việc phát huy giá trị của di sản, khẳng định sự đóng góp tích cực, hiệu quả của các di sản trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội, tạo sinh kế cho người dân.

Trong chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam tháng 3 vừa qua, Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới UNESCO Lazare Eloundou Assomo nói Việt Nam là hình mẫu về quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Bà mong muốn kinh nghiệm của Việt Nam được chia sẻ với các quốc gia thành viên khác.

Theo đó, một trong những hoạt động cơ bản của Việt Nam trong bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa thời gian qua là việc nhận diện giá trị, kiểm kê, lập hồ sơ xếp hạng, ghi danh ở trong nước và quốc tế, đặt chúng dưới sự bảo hộ của pháp luật; chú trọng bảo tồn, tu bổ, tôn tạo, đưa di sản văn hóa trở thành địa chỉ đỏ trong việc thu hút du khách trong nước và quốc tế.

Phát triển thương hiệu của ngành Du lịch

Theo GS Aaron Ahuvia - chuyên gia hàng đầu thế giới về tình yêu thương hiệu (Đại học Michigan, Mỹ): Du lịch Việt Nam đã có những phát triển vượt bậc những năm qua, tuy nhiên sau đại dịch Covid-19, nền du lịch đã gặp nhiều khó khăn và thách thức. Tiếp tục củng cố để du lịch trở thành ngành mũi nhọn, Việt Nam cần đưa ra các biện pháp phù hợp trong bối cảnh hiện tại.

GS. Aaron Ahuvia, Đại học Michigan chia sẻ trực tuyến tại diễn đàn.

GS Aaron Ahuvia chỉ ra cách có thể biến những khách du lịch đến một lần thành những người yêu quý Việt Nam, quay lại nhiều hơn và lan tỏa niềm yêu thích về văn hóa và con người Việt Nam. GS Aaron Ahuvia nhấn mạnh: "Cần chú trọng tăng thêm lượng khách du lịch từ phương Tây để có thể cạnh tranh được với các nước lân cận. Trên hết, để làm được tất cả những điều trên cần thực hiện một cách bền vững".

Giáo sư cũng giải thích lý do tại sao việc nuôi dưỡng tình yêu thương hiệu của du khách đối với Việt Nam có thể giúp đáp ứng tất cả những thách thức chiến lược này, đưa Việt Nam đi trên con đường bền vững.

“Khi xây dựng được thương hiệu, cần khai thác tốt tiềm năng, lợi thế vốn có, nhất là lợi thế của các di sản. Đồng thời, cần đẩy mạnh quảng bá du lịch và có thêm nhiều dịch vụ trải nghiệm để thu hút khách tham quan” - GS. Aaron Ahuvia chia sẻ.

Khẳng định không có sự xung đột giữa bảo tồn và phát triển, Phó Chủ tịch Hội đồng di sản văn hóa quốc gia Đặng Văn Bài nhấn mạnh, phát huy di sản văn hóa là nhiệm vụ then chốt trong chiến lược phát triển văn hóa, trong đó mô hình hợp tác công - tư được coi là điển hình tốt về phát triển bền vững, hiệu quả trong bảo tồn và lan tỏa giá trị của di sản văn hóa.

“Với mô hình này, các cơ quan quản lý nhà nước thể hiện vai trò trong xây dựng cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu quả quản lý, bảo đảm cách tiếp cận cân bằng giữa phát triển du lịch với quản lý di sản; tuyên truyền, đồng hành với DN và người dân trong các vấn đề liên quan tới bảo tồn, phát triển đa dạng sản phẩm du lịch… Từ đó, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân cũng như cơ hội biết hơn về văn hóa, di sản, ứng phó tốt hơn với những thay đổi sinh kế, để có thể khai thác hiệu quả, hợp lý các giá trị di sản thành hàng hóa, các sản phẩm chất lượng” - ông Đặng Văn Bài chia sẻ.

Minh An