Gánh nặng của nghiệp siêu anh hùng trong 'Hawkeye'

Mini-series Hawkeye của Marvel Studios đã đi được 2/3 chặng đường với tập thứ 4 lên sóng trong tuần này. Thông qua trận chiến nhằm triệt phá băng đảng Tracksuitmafia trước thềm lễ Giáng sinh của Clint Barton/Hawkeye (Jeremy Renner) cùng cô học trò Kate Bishop (Hailee Steinfeld), Hawkeye đã hé lộ những gánh nặng tâm lý trên vai một siêu anh hùng.

Mặt tối trong cuộc đời một siêu anh hùng

Trong hơn một thập kỷ qua, Vũ trụ Điện ảnh Marvel đều khai thác những giá trị tích cực, đơn thuần mà các siêu anh hùng mang lại. Điều này ít nhiều tách biệt với góc nhìn bi quan đang dần trở thành chủ lưu của tác phẩm khai thác chủ đề siêu anh hùng nói chung. Trong đó, người ta tin các siêu anh hùng đang gây nhiều thiệt hại cho xã hội tương đương số chiến công hiển hách.

Còn nhớ, trong tập thứ hai của series với nhan đề Hide and Seek, Kate Bishop và Clint Barton đang dạo phố New York thì đột ngột nảy sinh tranh luận khi một fan của biệt đội Avengers không hề nhận ra mình vừa lướt qua Hawkeye. Cảnh phim tạo cảm giác hài hước khi cô bé Bishop không ngừng châm chọc Barton chuyện danh tiếng siêu anh hùng của Hawkeye quá thảm. Barton, ngược lại, cho rằng đó là tất yếu và hài lòng với sự vô danh của mình.

Trong tập 4 của Hawkeye, quan hệ giữa Kate và Clint trở nên khăng khít, đối lập với những mâu thuẫn leo thang giữa cô với mẹ cùng cha dượng.

Ở tầm vĩ mô, thắc mắc của Kate Bishop về sự hy sinh chưa được ghi nhận xứng đáng của Hawkeye có thể coi như cánh cửa mở ra một góc khuất nhiều cay đắng trong cuộc đời Clint cùng những người đồng đội siêu anh hùng. Nó như hai mặt của một đồng xu. Sau 13 năm đứng ở mặt phải tươi sáng, tắm trong lý tưởng của chủ nghĩa anh hùng, Marvel Stuidos đang từng bước chuẩn bị tâm thế cho khán giả tiến sang nửa gai góc hơn.

Ở tập mới nhất, Partners, Am I Right?, Clint và Kate tiếp tục nhìn vào khía cạnh ít tươi đẹp của nghiệp siêu anh hùng, đặt cho chính mình và khán giả những câu hỏi khó trả lời. Trong một cảnh phim, Clint ngậm ngùi nói với Kate: “Sau cùng, việc của chú luôn luôn là làm tổn thương người khác”.

Đây chắc chắn không phải tổng kết mà một cô gái hừng hực quyết tâm theo đuổi sự nghiệp làm anh hùng cứu thế giới muốn nghe, nhất là khi nó thốt ra từ miệng người đã truyền cho cô nguồn cảm hứng lớn nhất. Nhưng ở chiều hướng khác, nó phản ánh những tổn thương mà Clint Barton phải gánh chịu sau chừng ấy thời gian.

Nói cách khác, đó là những gì Marvel không, hay chí ít cho tới lúc này là chưa, nói với bạn về việc trở thành một siêu anh hùng. Có thể từ nay về sau, ta sẽ được biết nhiều hơn về cái giá mỗi siêu anh hùng đứng mũi chịu sào đã trả cho cuộc đấu tranh bảo vệ nhân loại.

Nỗi ăn năn không dứt

Thiếu vắng những gã phản diện cổ quái với siêu năng lực hủy diệt vũ trụ hay thao túng tâm trí con người, Hawkeye - tương tự The Falcon and the Winter Soldier - giữ chân khán giả nhờ tương tác ăn ý giữa hai nhân vật chính. Trên màn ảnh, cặp chú cháu/thầy trò Clint và Kate mang đến cùng lúc cả sự đối lập lẫn nét tương đồng.

Clint là tay cung thủ chưa quá già nhưng đã mệt mỏi về thể xác và rệu rã về tinh thần. Tình trạng của anh đối lập với một Kate Bishop trẻ trung, đầy sức sống. Một thừa kinh nghiệm nhưng vơi cạn đam mê, một không có gì trong tay ngoài sức trẻ, họ mang đến cho Hawkeye sức sống, sự lôi cuốn và cả không khí ấm áp của gia đình.

Những hành động của Clint thời còn là Ronin đã đẩy một cô gái vào con đường phạm tội vì lòng thù hận.

Trong vai trò nam chính, Clint Barton ít bóng bẩy hơn những người đồng nghiệp Iron Man, Captain America, Thor… Anh hài lòng với cuộc đời bình lặng, vô danh và đặt mục tiêu cao nhất là hoàn thành công việc. Trong tập 4, Clint cuối cùng cũng mở lòng với Kate về quãng thời gian chém giết điên cuồng dưới mật danh Ronin sau khi cái búng tay của Thanos cướp mất của anh cả gia đình.

Clint chưa bao giờ quên những tháng ngày thống khổ ấy, cũng như không thể rũ bỏ nỗi ân hận về những cuộc đời đã bị mình cướp mất. Nhất là khi Clint đã khiến Maya Lopez/Echo (Alaqua Cox) mất cha, và giờ cô gái trẻ ráo riết tìm anh để báo thù. Dù Kate cố khuyên nhủ, thuyết phục anh trút bỏ mặc cảm tội lỗi, Clint Barton vẫn một mực nhận trách nhiệm về mình.

Nỗi ám ảnh khiến Barton quyết tâm né giữ Bishop tránh mình - cũng là tránh xa những nguy hiểm chết người mà sự nghiệp anh hùng có thể gây ra. Tuy nhiên, sớm muộn, anh sẽ buộc phải thừa nhận cách tốt nhất để bảo vệ Kate không phải giữ cô tránh xa hiểm nguy, mà là dạy nữ anh hùng tương lai cách đương đầu với nó. Còn nỗi ám ảnh của anh, tiếc thay đã trở thành căn bệnh mạn tính.

"Mũi tên chưa từng bắn ra"

“Chết không phải là hết”. Với thể loại siêu anh hùng, điều này đồng nghĩa những ai đã chết sẽ được hồi sinh, hoặc ký ức về họ tiếp tục ám ảnh tâm trí đồng đội còn sống sót. Tony Stark (Robert Downey Jr.) bị ám ảnh với cái chết của Spider-Man (Tom Holland) còn Clint Barton không thể rửa trôi ký ức về khoảnh khắc Natasha Romanoff (Scarlett Johansson) rơi khỏi vách đá.

Nếu diễn biến trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel trùng khớp với truyện tranh, Kate Bishop sẽ sớm trở thành người lãnh đạo biệt đội Young Avengers.

Khoảnh khắc bi thương ấy một lần nữa được nhắc lại trong Partners, Am I Right? cùng với sự tái xuất của Yelena Belova (Florence Pugh) - cô em gái đang hừng hực quyết tâm trả thù cho chị. Mối quan hệ giữa Clint và Romanoff được nhắc lại trong Hawkeye càng tô đậm sự hy sinh lớn lao gắn liền với trọng trách siêu anh hùng. Khác biệt ở chỗ lần này bi kịch tái hiện qua góc nhìn của Kate - cô gái với tấm lòng giấy mới, đang háo hức khám phá con đường trở thành một siêu anh hùng.

Giữa cuộc trò chuyện, Kate và Clint thêm gắn bó khi chia sẻ niềm đam mê dành cho môn bắn cung. Nhưng câu chuyện một lần nữa trùng xuống khi chủ đề trách nhiệm đi kèm với món vũ khí trong tay được khơi lại. Kate đề nghị Clint kể về lần bắn tâm đắc nhất, anh trả lời: “Chính là mũi tên chưa bao giờ rời khỏi cung”.

Đối lập với nhân cách Ronin giết người không gớm tay khán giả từng thấy trong Avengers: Endgame (2019), Clint Barton/Hawkeye thường lựa chọn chiến thuật ít thương vong nhất khi lâm trận. Anh luôn bình tĩnh cân nhắc tình hình trước khi đưa ra quyết định. Nhờ vậy, trong Thor (2011), Thần Sấm vẫn toàn mạng khi tìm cách đoạt lại Mjolnir trước mắt Clint.

Hawkeye một lần nữa đề cập đến sự đối lập giữa Ronin và Hawkeye, tô đậm giá trị nhân văn được vị siêu anh hùng lấy làm la bàn đạo đức khi đi qua những thời khắc đen tối nhất. Điều này càng giúp Clint trở thành hình mẫu lý tưởng để Kate noi theo. Trưởng thành nhờ việc học tập từ sai lầm của người đi trước, thế hệ siêu anh hùng tiếp theo trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel hứa hẹn một sự đột phá mạnh mẽ và nhiều bất ngờ.

Anh Phan

Ảnh: Disney+