Gặp mặt nhân chứng lịch sử 'Phi công Mỹ ở Việt Nam'

Sự kiện được tổ chức nhân kỷ niệm 24 năm ngày bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ (12/7/1995 - 12/7/2019) và kỷ niệm tròn 75 năm lịch sử quan hệ Việt - Mỹ do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng; nhằm tri ân và tôn vinh những người lính đã ngã xuống, bị thương tật suốt đời, hoặc hi sinh cả tuổi thanh xuân ngoài chiến trường, ở cả hai phía, trong những cuộc chiến kéo dài 20 năm của thế kỷ trước.

Chủ trì buổi họp mặt có: Tiến sĩ Đồng Xuân Thụ - Tổng biên tập Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam; bà Trần Hồng Dung - Phó Chủ tịch Thường trực Quỹ “Mãi mãi tuổi 20”; Tiến sĩ Trần Đoàn Lâm - Giám đốc kiêm Tổng biên tập Nhà xuất bản Thế giới; bà Trần Việt Hoa - Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III; đại diện Nhóm CCB “Trái tim Người lính” và Đại tá, Nhà văn Đặng Vương Hưng - Tác giả cuốn sách.

Ban tổ chức tặng hoa cho các nhân chứng

Tham dự chương trình có các nhân chứng tiêu biểu: Một số tướng lĩnh, Anh hùng Lực lượng vũ trang đã trực tiếp chiến đấu với lính Mỹ trên chiến trường, cựu Trại trưởng, cựu Quản giáo Tù binh Mỹ tại Hỏa Lò, một số cựu Phi công MIG 21 đã trực tiếp không chiến với Phi công Mỹ trên bầu trời miền Bắc; một số cựu cán bộ Ngoại giao…

Vào đúng ngày này cách đây 24 năm, ngày 12/7/1995 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Bill Clinton đã trang trọng tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ…

Sau ngày 30/4/1975, cùng với việc xây dựng đất nước trong hòa bình, với truyền thống nhân đạo, Chính phủ và Nhân dân Việt Nam đã tích cực hợp tác với phía Hoa Kỳ để tổ chức các cuộc tìm kiếm những người Mỹ mất tích trong chiến tranh Việt Nam.

Kể từ năm 1985 tới nay, Văn phòng Tìm kiếm Người mất tích Việt Nam cùng Cơ quan Tìm kiếm Tù binh và Người mất tích thuộc Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ (DPAA) đã tìm được 727 bộ hài cốt của quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh tại Việt Nam. Thông tin trên được Đại sứ quán Hoa Kỳ đưa ra trong một thông báo vào sáng 25/6/2019. Chính phủ Mỹ và một số tổ chức nhân đạo cũng đã tích cực hỗ trợ Việt Nam xử lý vấn đề ô nhiễm bom mìn và chất độc hóa học…

Bà Trần Hồng Dung - Phó Chủ tịch Thường trực Quỹ “Mãi mãi tuổi 20” phát biểu tại buổi lễ

“Phi công Mỹ ở Việt Nam” là công trình được tác giả dày công sưu tầm tư liệu thực hiện trong 16 năm (1997 - 2013). Bản tiếng Việt được ấn hành thử nghiệm lần đầu tiên vào năm 2010, với 320 trang khổ nhỏ. Năm 2013, cuốn sách được chỉnh sửa, bổ sung thêm tư liệu, nâng độ dày lên 424 trang khổ lớn, in chính thức và được tái bản nhiều lần, là một trong những tác phẩm được tìm đọc nhiều nhất của nhà văn Đặng Vương Hưng.

Đại tá, Nhà văn Đặng Vương Hưng, tác giả của cuốn sách này từng là một Nhà báo chuyên viết phóng sự và tư liệu về đề tài chiến tranh. Do yêu cầu công việc, tác giả đã có điều kiện tiếp xúc trực tiếp với nhiều nhân chứng, tài liệu “tuyệt mật” một thời của cả phía Việt Nam và phía Mỹ.

Với mong muốn cung cấp cho bạn đọc một số thông tin “hậu trường chính trị” nhưng lại mang tính “bên lề sân cỏ”, góp phần “giải mã” cho những bí mật nêu trên, Nhà văn Đặng Vương Hưng đã dành tâm huyết nhiều năm để hoàn thành cuốn sách này, với những chi tiết đời thường thú vị, nhưng mang tính nhân đạo và nhân văn sâu sắc.

Phiên bản tiếng Anh của “Phi công Mỹ ở Việt Nam” được thực hiện chuyển ngữ và hiệu đính từ năm 2018. Do hướng tới đối tượng bạn đọc chủ yếu là người nước ngoài sang Việt Nam du lịch và làm việc, nên cuốn sách đã được tác giả chủ trương trình bày và ấn hành gọn nhẹ nhất trong điều kiện cho phép. Sách dày 300 trang, khổ 12,5 x 20 cm, được in trên loại giấy xốp nhẹ.

Một điều đặc biệt, là cả ngàn bản in đầu tiên của “American Pilots in Vietnam” đều có chữ ký bằng mực tươi, do chính tác giả nhà văn Đặng Vương Hưng lưu bút. Sách được phát hành bởi Art Book (53 Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội). Cuốn sách cũng sẽ được giới thiệu tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam; Bảo tàng Phòng không - Không quân, Bảo tàng Chiến thắng B-52 Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam,…

Với mong muốn góp phần giải mã lịch sử, khép lại quá khứ, hướng tới tương lai tốt đẹp hơn, “American Pilots in Vietnam” không chỉ là cuốn sách mang thông điệp nhân văn, ra mắt đúng dịp kỷ niệm 75 năm Lịch sử quan hệ Việt - Mỹ, 24 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao hai nước, mà còn mang ý nghĩa tri ân và tôn vinh những người lính đã ngã xuống, bị thương tật suốt đời, hoặc hi sinh tuổi thanh xuân ngoài chiến trường, ở cả hai phía, trong “một cuộc chiến tranh tồi tệ, lẽ ra nước Mỹ không nên tham gia”, như ý Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump từng nói.

Nhân kỷ niệm 75 năm lịch sử quan hệ Việt – Mỹ (1944 – 2019) và tiến tới kỷ niệm 45 năm ngày kết thúc chiến tranh Việt Nam (1975 – 2020), theo sự khởi xướng đề xuất của Nhà văn CCB Đặng Vương Hưng, để chung tay làm lành những vết thương chiến tranh, vì cuộc sống tốt đẹp hơn cho những người vẫn còn mang chịu nỗi đau chiến tranh giữa thời bình; Trung tâm Lưu trữ quốc gia III - Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, Tạp chí điện tử Môi trường và Đô thị Việt Nam, Quỹ Mãi mãi tuổi 20, Trung tâm Phim tài liệu và Phóng sự - Đài Truyền hình Việt Nam và Nhóm “Trái tim người lính” phối hợp phát động cuộc vận động sưu tầm và hiến tặng Kỷ vật, Di vật và Tư liệu liên quan đến những cựu binh Mỹ và Việt Nam.

Kết thúc đợt I của cuộc vận động, các kỷ vật, di vật và tư liệu này sẽ được tổng hợp, trưng bày trong chuỗi các triển lãm do các cơ quan Lưu trữ của Việt Nam và Hoa Kỳ phối hợp thực hiện tại hai nước, hướng tới kỷ niệm 45 năm ngày kết thúc cuộc chiến tranh Việt Nam (30/4/1975 - 30/4/2020).

Bài và ảnh: Cẩm Tú