Gậy ông đập lưng ông!

Ở giai đoạn đầu tiên, Hạ viện Mỹ âm thầm tiến hành các thủ tục được cho là nực cười khi Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam B. Schiff vừa đóng vai trò là thẩm phán và công tố viên, giới hạn các quyền của bị cáo và của các nghị sĩ đảng Cộng hòa thiểu số. Trong suốt giai đoạn này, đảng Dân chủ chỉ tiết lộ những thông tin đã được chọn lọc. Tuy nhiên, những bản lời khai của các nhân chứng cuối cùng cũng được công bố sau một khoảng thời gian đủ dài để đảng Dân chủ và các cơ quan truyền thông ủng hộ đảng này định hình câu chuyện mà họ muốn mang tới cho công chúng.

Cuộc chiến giữa đảng Dân chủ đại diện là bà Pelosi (trái) với Tổng thống Trump đang ngày càng quyết liệt. Ảnh tư liệu

Bất chấp những thông tin điều trần xuất hiện dày đặc trên các phương tiện truyền thông với những ngôn ngữ “kích động” trong suốt hai tuần điều trần công khai, sự quan tâm của dân chúng ngày càng suy giảm và điều này khiến đảng Dân chủ vô cùng thất vọng bởi họ chờ đợi giai đoạn này sẽ thu hút sự quan tâm đặc biệt của công chúng Mỹ và làm thay đổi quan điểm của họ. Ngược lại mong đợi của đảng Dân chủ, các cử tri độc lập ngày càng phản đối luận tội. Tại bang chiến địa Wisconsin, một cuộc thăm dò cho thấy tỉ lệ người dân phản đối điều tra luận tội lên tới 53%, trong khi tỉ lệ ủng hộ chỉ có 40%.

Như vậy, theo báo Washington Times, đảng Dân chủ có thể đã chọn sai đường. Thay vì nhanh chóng tiến hành luận tội, họ có thể ra một nghị quyết chỉ trích Tổng thống Trump và điều này có thể sẽ nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng. Đó sẽ là một cách tiếp cận hợp lý hơn so với việc tiến hành điều tra luận tội khắc nghiệt. Bởi việc tiến hành điều tra luận tội mang tính chất đảng phái và chỉ làm đảng Cộng hòa trở nên đoàn kết và khó có thể khiến Tổng thống Trump phải rời nhiệm sở.

Donald Trump là tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ phải đối mặt với điều tra hàng ngày trong nhiệm kỳ tổng thống của mình. Chưa có tổng thống nào phải đối phó với các cuộc tấn công liên tục như ông đang phải đối mặt. Quả đúng như vậy, đảng Dân chủ đã cam kết luận tội ông thậm chí ngay cả trước khi ông nhậm chức. Trong khi đảng Dân chủ đang nỗ lực tập trung vào cuộc chiến pháp lý vì mục đích chính trị này thì cũng đến lúc họ phải tập trung vào một vấn đề khác. Đó là, ngày 9-12, Tổng Thanh tra thuộc Bộ Tư pháp Michael Horowitz sẽ công bố một báo cáo được chờ đợi từ lâu về nguồn gốc cuộc điều tra của cựu Công tố viên Mueller và những sai phạm bị cáo buộc đối với các lệnh bắt giữ để theo dõi các nhân vật trong chiến dịch tranh cử của ông Trump. Tổng thanh tra Horowitz sẽ điều trần trước Ủy ban Tư pháp Thượng viện vào ngày 11-12 tới.

Đảng Dân chủ và các đồng minh truyền thông đang chạy đua để xác định được báo cáo trước khi nó được công bố, tiết lộ các khía cạnh của báo cáo nhằm giảm bớt tác động của “cú đánh” này. Tuy nhiên, câu chuyện này trong 3 tuần nữa sẽ rất khác so với thời điểm hiện nay.

Khi quá trình luận tội được chuyển từ Hạ viện sang Thượng viện, đảng Dân chủ sẽ không còn quyền để tiếp tục kiểm soát câu chuyện này nữa. Lúc đó, đảng Cộng hòa sẽ kiểm soát và họ có thể muốn biết câu trả lời cho những câu hỏi về sự tương tác và ảnh hưởng lẫn nhau giữa ông Schiff với người tố giác - người đầu tiên tiết lộ cuộc gọi điện thoại định mệnh của Tổng thống Trump với Tổng thống Ukraine và về vị trí "béo bở" của Hunter Biden - con trai của cựu Phó tổng thống Joseph R. Biden tại Cty khí đốt ở Ukraine.

Trong hơn 2 năm, đảng Dân chủ đã giám sát cuộc điều tra với cáo buộc ban tranh cử của ông Trump đã thông đồng với Nga trong cuộc bầu cử năm 2016, giúp ông Trump thắng cử. Khi cựu công tố viên đặc biệt Mueller thông báo không tìm thấy bằng chứng của sự thông đồng trên và tuyên bố chấm dứt cuộc điều tra, đảng Dân chủ lập tức chuyển sự tập trung vào những thông tin về cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine và tiến hành điều tra luận tội. Như vậy, liệu có phải mong muốn cấp thiết điều tra luận tội Tổng thống Trump liên quan tới Nga của đảng Dân chủ không còn nữa? Tại sao Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi từ bỏ cam kết của mình rằng việc theo đuổi luận tội sẽ cần có sự ủng hộ của lưỡng đảng?

Giống như cuộc điều tra Nga kết thúc mà không có kết quả gì, cuộc điều tra luận tội liên quan đến Ukraine cũng sẽ có kết quả tương tự. Sẽ không thể có tội lỗi nếu như không có nạn nhân bởi cho tới nay cả Tổng thống Ukraine và Ngoại trưởng nước này đều tuyên bố họ không bị gây áp lực. Hơn thế nữa, tại các cuộc điều trần công khai, mặc dù trong phần mở đầu lời khai, các từ ngữ được sử dụng mạnh mẽ nhằm buộc tội Tổng thống Trump, song hầu như các nhân chứng đều thừa nhận họ không có bằng chứng nào về sự mặc cả đổi chác và chắc chắn không có bằng chứng hối lộ hoặc tống tiền. Như vậy, thay vì theo đuổi các cuộc điều tra một cách công bằng và lưỡng đảng, đảng Dân chủ đã lao vào luận tội tổng thống mà không có chiến lược rút lui và không có chỗ để thể hiện.

Theo Washington Times, luận tội sẽ không quyết định cuộc bầu cử năm 2020 và nó sẽ bị chìm dần. Nhưng đảng Dân chủ sẽ bị buộc phải giải thích lý do tại sao họ theo đuổi luận tội theo cách thức mang tính đảng phái trong khi đa số người dân phản thì phản đối.

Hồng Phúc