Giả mạo chữ ký của cố họa sĩ Vũ Giáng Hương: Trắng trợn đến mức... đưa ra đấu giá!

Bức sơn dầu họa sĩ Nguyễn Đông vẽ bé Bảo Khánh, tháng 1.2018

Giật mình và hài hước hơn khi bức tranh giả mạo đó lại được “thổi” mức giá khởi điểm lên tới 3.000 USD.

Chuyện thật như đùa

Theo họa sĩ trẻ Nguyễn Đông, cách đây khoảng 8 tháng, anh được chị Phạm Quỳnh ở Hà Nội thuê vẽ bức chân dung bằng sơn dầu cho con gái của chị là Bảo Khánh. Bức tranh hoàn thành, người thuê trả đầy đủ phí thuê vẽ tranh. Ba tháng sau (4.2018), họa sĩ Nguyễn Đông đồng ý cho một người bạn cùng quê có tên Hằng (nick facebook là Surry Hằng) chuyển thể bức tranh sang chất liệu lụa để làm bài chuyên khoa ở Trường Yết Kiêu (Đại học Mỹ thuật Việt Nam- P.V).

Tuy nhiên, cách đây khoảng hơn một tháng, họa sĩ Nguyễn Đông lại bắt gặp trên trang của Nhà đấu giá Chọn có đưa hình ảnh bức tranh lụa của Hằng, lạ lùng là bức tranh này lại được ký tên cố họa sĩ Vũ Giáng Hương. Bức tranh được Nhà đấu giá đề giá khởi điểm là 3.000 USD, thuộc bộ sưu tập của ông Phạm Việt Phương.

“Sau đó dư luận bắt đầu bàn tán, người thì nói ai đó chép tranh của tôi, kẻ lại cho rằng tôi chép tranh của cố họa sĩ. Từ đó đến giờ bên Nhà đấu giá Chọn cũng không có một đối thoại chính thức nào với tôi về vụ việc này. Nay tôi chia sẻ chuyện này để khẳng định bức tranh sơn dầu vẽ bé Bảo Khánh là do tôi vẽ, bức lụa được chuyển thể lại là do bạn Hằng thực hiện, được sự cho phép của tôi. Còn chuyện ai đó ký tên và mang đấu giá như là một bức tranh của họa sĩ Vũ Giáng Hương, tôi không có ý kiến gì, vì tôi chỉ quan tâm đến lương tâm nghề nghiệp của bản thân mình. Tôi có đầy đủ các chứng cớ về việc được thuê vẽ cũng như cho phép bạn Hằng chuyển thể sang lụa...”, Nguyễn Đông chia sẻ trên trang facebook (nick facebook Nguyễn Đông Đông).

Tìm hiểu thêm được biết, thông tin được Nhà đấu giá Chọn ghi trên tờ đấu giá cho hay, đây là bức tranh được vẽ năm 1995, chất liệu thuốc nước trên lụa và nằm trong bộ sưu tập của nhà sưu tập Phạm Việt Phương. Nhưng với mức giá khởi điểm khá cao, bức tranh đã không được đấu giá thành công.

Cũng tại phiên đấu giá này, chỉ ít phút sau khi lên sàn, bức tranh đã được những nhà sưu tầm, họa sĩ giàu kinh nghiệm phát hiện là giả, nhái chữ ký của cố họa sĩ Vũ Giáng Hương.

Một câu hỏi được đặt ra là, nếu như không bị các họa sĩ phát hiện, và bản thân tác giả bức tranh gốc là Nguyễn Đông không lên tiếng thì Nhà đấu giá Chọn, địa chỉ đấu giá vẫn thường tự xưng là cầu nối tin cậy giữa các nhà sưu tập, người yêu tranh với những tác phẩm mỹ thuật của các danh họa, các họa sĩ nổi tiếng đương đại... có tự biết là mình đã trắng trợn lừa công chúng hay không? Hoặc chí ít, Chọn có tự nhận ra là khả năng thẩm định tranh thật- giả trước khi đưa lên sàn đấu giá của mình quá... có vấn đề hay không?

Nhiều ý kiến khác cho rằng, giả như bức tranh được đấu giá thành công thì vụ việc giả mạo này sẽ bị xử lý ra sao? Trắng trợn giả mạo tên của một trong những họa sĩ vẽ tranh lụa hàng đầu Việt Nam bằng bức tranh chép một tác phẩm mới ra đời không chỉ là sự giả dối, xúc phạm đối với cả cố họa sĩ Vũ Giáng Hương và tác giả Nguyễn Đông mà hơn thế, còn là giọt nước làm tràn ly, khiến cho niềm tin của công chúng đối với nền mỹ thuật Việt ngày càng thêm sự tổn thương trầm trọng.

Chuyện thật như đùa. Và sự hài hước thì đúng là không thể nhiều hơn. Nhiều bình luận trên trang facebook của Nguyễn Đông cho rằng, không có lý do gì mà ngại ngần việc phơi bày sự thật này ra ánh sáng.

Bức lụa của bạn Hằng đang trong quá trình vẽ

Cần làm rõ trắng - đen

Không phải lần đầu tiên, nhưng đã là “lần thứ n” công chúng yêu mỹ thuật và người trong giới khao khát những vụ việc lẫn lộn thật- giả này được làm rõ trắng đen.

Trả lời báo chí, con gái của cố họa sĩ Vũ Giáng Hương, chị Phương Nga chia sẻ sự bức xúc khi được biết tên tuổi mẹ mình đã bị giả mạo để đưa lên sàn đấu giá. Nhìn cách vẽ và chữ ký đề trên bức tranh, con gái họa sĩ khẳng định đây là tranh giả .

Còn theo Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, họa sĩ Trần Khánh Chương, vụ việc này là cơ hội để đưa vấn nạn làm tranh giả ra trước pháp luật. Nếu như nhiều vụ việc trước đây đều mập mờ thì đây lại là vụ dễ làm rõ chân tướng sự việc nhất.

Nhiều chuyên gia trong giới mỹ thuật cũng bày tỏ bức xúc bởi từ trước đến nay, những vụ việc tranh giả bị phát giác không ít nhưng chưa bao giờ có vụ nào được xử lý điểm, mang tính nêu gương. Nhiều họa sĩ lên tiếng đầy bức xúc, thậm chí chỉ rõ người chép tranh của mình, thế nhưng lại chẳng có ai theo đuổi đến tận cùng để xử lý dứt điểm bằng pháp luật.

Liên quan đến vụ việc, cuối giờ chiều qua 4.9, chúng tôi nhận được thư mời điện tử kèm theo thông cáo chính thức của Nhà đấu giá Chọn. Trong thông cáo này, Nhà đấu giá Chọn đã tóm tắt nội dung vụ việc và cho biết: Đầu tháng 7.2018, nhà sưu tập Phạm Việt Phương (Tây Hồ, Hà Nội) gửi đến Nhà đấu giá Chọn một bức tranh lụa chân dung bé gái, kích thước tranh 50 x 40cm, tác giả Vũ Giáng Hương, sáng tác năm 1995, chữ kí “g Huong 95” góc dưới phải, mức giá đề xuất 3.000 USD. Biên bản giao nhận tác phẩm với các nội dung do nhà sưu tập Phạm Việt Phương cung cấp như trên có đầy đủ chữ ký của nhà sưu tập và nhân viên Nhà đấu giá. Sau khâu thẩm định sơ bộ, tác phẩm đã được trưng bày công khai trước công chúng tại Nhà đấu giá Chọn số 17 Trần Quốc Toản (Hà Nội) từ ngày 23.7 đến ngày 28.7.2018.

Sau khi đấu giá không thành công, bức tranh đã được trả lại cho nhà sưu tập Phạm Việt Phương. Ngày 3.9, họa sĩ Nguyễn Văn Đông (tài khoản facebook Nguyễn Đông Đông) đã tăng tải lên facebook cá nhân nội dung khẳng định bức tranh lụa được đấu giá ở lot 21 phiên đấu giá số 15 tại Nhà đấu giá Chọn không phải tranh của cố họa sĩ Vũ Giáng Hương, mà là một bức tranh chép lại từ tác phẩm của anh.

Ban điều hành Nhà đấu giá Nghệ thuật Chọn thừa nhận: “Đây là sự việc liên quan trực tiếp đến Nhà đấu giá Chọn và tác phẩm đã được Nhà đấu giá Chọn đưa ra trưng bày, đấu giá. Để xảy ra sự việc tranh cãi này, Nhà đấu giá Chọn không thể chối bỏ trách nhiệm và mong muốn cùng các bên liên quan xác minh thông tin một cách rõ ràng, trung thực”.

Chọn cho biết, họ sẵn sàng tổ chức đối thoại trực tiếp giữa nhà sưu tập Phạm Việt Phương, gia đình cố họa sĩ Vũ Giáng Hương, họa sĩ Nguyễn Văn Đông (tài khoản facebook Nguyễn Đông Đông), bạn Bùi Thị Hằng (tài khoản facebook Surry Hằng) và gia đình bé Bảo Khánh (nguyên mẫu của bức tranh).

“Chúng tôi xin thành thật cáo lỗi tới các họa sĩ, nhà sưu tầm, công chúng yêu nghệ thuật về sự cố này và cam kết sẽ tăng cường và củng cố hơn nữa về quy trình, đội ngũ chuyên gia trong công tác thẩm định, chuẩn bị nội dung và giới thiệu tác phẩm đến với các nhà sưu tập, công chúng yêu nghệ thuật...”, lời xin lỗi của Chọn.

Nhà đấu giá Chọn cũng gửi lời mời các cơ quan báo chí tham dự buổi gặp gỡ, trao đổi liên quan đến các tranh cãi nói trên vào chiều hôm nay 5.9.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến độc giả diễn biến tiếp theo của vụ việc.

Trả lời báo chí, con gái của cố họa sĩ Vũ Giáng Hương, chị Phương Nga chia sẻ sự bức xúc khi được biết tên tuổi mẹ mình đã bị giả mạo để đưa lên sàn đấu giá. Nhìn cách vẽ và chữ ký đề trên bức tranh, con gái họa sĩ khẳng định đây là tranh giả .

Còn theo Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, họa sĩ Trần Khánh Chương, vụ việc này là cơ hội để đưa vấn nạn làm tranh giả ra trước pháp luật. Nếu như nhiều vụ việc trước đây đều mập mờ thì đây lại là vụ dễ làm rõ chân tướng sự việc nhất.

HOÀNG VY