Giải mã sóng ngầm Israel – Lebanon tại Trung Đông: Căng thẳng về Iran

Tuy nhiên, theo Liên hợp quốc (LHQ), các cuộc đàm phán ngoại giao để giải quyết những căng thẳng giữa họ đang diễn ra hầu như mỗi ngày.

Andrea Tenenti, phát ngôn viên Lực lượng Tạm thời của LHQ tại Lebanon (UNIFIL), cho biết, các hoạt động liên lạc đang diễn ra mạnh mẽ giữa Jerusalem và Beirut. "Có sự tham gia đầy đủ của tất cả các bên và đã có những cuộc họp gần như trên cơ sở hàng ngày", Tenenti nói. "Cuộc đối thoại là mở và không ai bước ra khỏi cuộc họp này".

Các cuộc đàm phán đã được tăng cường khi mối quan hệ mong manh giữa hai nước Trung Đông này bắt đầu đi xuống. Ông Tenenti nói rằng các cuộc đàm phán 3 chiều, có sự tham dự của UNIFIL đã diễn ra ít nhất từ vài tuần một lần tới hầu như hàng ngày.

Tenenti nói: "Luôn có sự thống nhất để duy trì cuộc đối thoại này mở ... Tôi nghĩ rằng, bên cạnh những lời lẽ cứng rắn được nêu lên, trên thực tế là khác nhau và không có sự xu hướng về bất ổn hay chiến tranh.

Tâm điểm Hezbollah và sức mạnh Iran?

Điểm mấu chốt khiến hai bên căng thẳng là Hezbollah – một lực lượng quân sự và chính trị theo dòng Hồi giáo Shiite đáng kể tại Lebanon. Hezbollah được Iran tài trợ và thường bị Israel cáo buộc là lực lượng thân cận chống lại Israel tại nước ngoài.

Hezbollah và Iran hiện cũng có hiện diện trong cuộc xung đột Syria. Israel đã cáo buộc Iran sử dụng cuộc chiến chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) như một cái cớ để xây dựng lực lượng dọc biên giới với nước này. Để đáp trả, Israel đã tiến hành một loạt cuộc không kích vào các vị trí của Hezbollah tại Syria và đe dọa sẽ làm như vậy với Lebanon. Hezbollah đã liên kết với các lực lượng quân đội Ả Rập Syria để tìm cách đánh bật IS ra khỏi thiên đường trú ẩn của nhóm này tại Lebanon và đẩy IS ra khỏi tây nam Syria.

Quân đội Lebanon đã tuyên bố họ sẵn sàng bảo vệ lãnh thổ nếu cần. Tướng Joseph Aoun, chỉ huy lực lượng vũ trang Lebanon, nói: "Quân đội có quyền quyết định mạnh mẽ bảo vệ các quyền lợi của Lebanon thông qua tất cả các phương tiện và khả năng sẵn có, bất chấp những mối đe dọa và sự khiêu khích của kẻ thù có thể leo thang như thế nào".

Vấn đề biên giới và tài nguyên

Một chủ đề chính khác của cuộc thảo luận Israel – Lebanon là bức tường biên giới mà Israel đang trong quá trình xây dựng để phân tách hai quốc gia này. Beirut đã phàn nàn rằng một số phần của bức tường đã vượt qua Lằn ranh xanh – đường biên giới Israel – Lebanon do LHQ đưa ra. Tổng thống Michel Aoun (không liên quan gì tới tướng) nói với tờ The Daily Star của Lebanon rằng bức tường này là "một hành động công kích vào chủ quyền Lebanon ."

Israel xây dựng bức tường biên giới với Lebanon. (Nguồn: Reuters)

Các nhà lãnh đạo Israel đã bác bỏ thông tin trên, nói rằng bức tường thành hoàn toàn nằm bên đường biên giới của họ.

Hai quốc gia này cũng có tranh chấp về một khu vực giàu khí tự nhiên tại Địa Trung Hải – nơi được Israel phát hiện năm 2010. Cả hai nước đều tuyên bố rằng khu vực này là một phần của vùng đặc quyền kinh tế của họ.

Quan hệ giữa Israel và Lebanon rất căng thẳng vào những năm 1980 và 90 sau khi Lực lượng Phòng vệ của Israel tấn công Lebanon vào năm 1982 nhằm “nhổ tận gốc” lực lượng PLO – trước đó được cho là đã phóng hỏa tiễn nhằm vào Iseael. Các lực lượng Israel đã chiếm đóng miền Nam Lebanon cho đến năm 2000.

Theo Sputnik, một vấn đề nữa là trong khoảng thời gian đó, IDF đã cho phép một bên trong cuộc nội chiến Lebanon, một nhóm phát xít gọi là Phalange, giết chết từ 762 - 3.500 người Palestine tại các trại tị nạn Sabra và Shatila vào tháng 9/ 1982 – nơi IDF tin là nơi trú ẩn của PLO.

Năm 2006, Israel đã xâm chiếm Lebanon một lần nữa để trả thù cho một cuộc đột kích của Hezbollah khiến cho ba lính Israel thiệt mạng. Hơn 1.500 người đã thiệt mạng trong 34 ngày xung đột, phần lớn là dân thường Lebanon. Bạo lực chỉ kết thúc khi UNIFIL làm trung gian cho một cuộc ngừng bắn.

Cả hai bên sau đó vẫn liên tục vi phạm lệnh ngừng bắn, các máy bay chiến đấu của Israel liên tục vi phạm không phận Lebanon, trong khi Hezbollah từ chối giải giáp. Các cuộc đụng độ biên giới giữa Israel và Hezbollah hiện tại vẫn thường diễn ra.

Tuy nhiên, Tenenti bày tỏ sự lạc quan về tương lai của quan hệ song phương. "12 năm qua đã là thời kỳ yên ả nhất mà phía Nam Lebanon từng chứng kiến trong hơn 30 năm qua", bà nói.

An Bình