Giải pháp hòa bình cho cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc ngày càng xa vời

Những đòn tấn công thuế quan liên tiếp khiến cho việc đạt được thỏa thuận trong đàm phán thương mại giữa hai nước Mỹ và Trung Quốc ngày càng xa vời

Cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc lại leo lên nấc thang mới khi hai cường quốc kinh tế số một và số hai thế giới đã bắt đầu áp thuế cao với hàng hóa của nhau từ 4h01 ngày 1-9 theo giờ GMT (tức 11h01 cùng ngày theo giờ Việt Nam). Động thái căng thẳng thương mại này diễn ra bất chấp việc Mỹ và Trung Quốc đều đã phát đi tín hiệu sẵn sàng nối lại đàm phán thương mại.

Theo đó, Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bắt đầu tăng thuế từ 10% lên 15% đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trong bản danh sách dài 112 trang với tổng trị giá 125 tỷ USD, trong đó khoảng 110 tỷ USD là các mặt hàng may mặc, giày dép, hàng tạp hóa như loa thông minh, tai nghe hồng ngoại Bluetooth… chịu thuế cao ngay từ ngày 1-9. Các mặt hàng khác như điện thoại, màn hình máy tính, máy tính... được hoãn trong thời gian 1 tháng và sẽ bị đánh thuế 15% từ ngày 1-10 tới.

Bên kia chiến tuyến, Trung Quốc cũng áp các mức thuế bổ sung 5% và 10% đối với 1.717 mặt hàng có tổng trị giá 75 tỷ USD của Mỹ. Đáng chú ý, Trung Quốc đáp trả áp thuế 5% đối với dầu thô của Mỹ và đây là lần đầu tiên mặt hàng dầu của Mỹ trở thành mục tiêu bị áp thuế kể từ khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới bắt đầu cuộc tranh cãi thương mại hơn một năm trước đây.

Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc có thể còn chưa dừng lại khi trong tháng 8 vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố sẽ tăng thêm 5% đối với các mức thuế hiện tại và các mức thuế dự kiến áp với 550 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo dự kiến, mức thuế 15% đối với các mặt hàng còn lại của Trung Quốc như điện thoại di động, máy tính xách tay, đồ chơi và quần áo sẽ có hiệu lực từ ngày 15-12.

Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ ngày 29-8 cho biết sẽ thu thập ý kiến của công chúng cho tới ngày 20-9 về kế hoạch tăng thuế lên 30% đối với 250 tỷ USD hàng hóa vốn đã bị áp mức thuế 25%. Trung Quốc cũng đã đáp trả bằng tuyên bố, kể từ ngày 15-12 tới, Bắc Kinh sẽ áp thuế bổ sung với những mặt hàng còn lại trong danh sách hàng hóa của Mỹ tổng trị giá 75 tỷ USD vốn đã bị áp thuế 5-10% từ ngày 1-9.

Việc Mỹ và Trung Quốc liên tiếp tung ra các đòn tấn công thuế quan nhằm vào nhau đã khiến cho cuộc đàm phán thương mại dù có thể diễn ra trong tháng 9 này, song không mang lại nhiều hy vọng đạt được thỏa thuận. Giới phân tích thậm chí còn bi quan cho rằng, triển vọng đạt được một giải pháp hòa bình cho cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang ngày càng xa vời.

Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung càng leo thang thì thiệt hại mà cuộc chiến “lưỡng bại câu thương” này mang lại cho cả hai bên càng nặng nề, trong đó hãng J.P. Morgan ước tính đòn thuế mới nhất lên hàng hóa Trung Quốc tác động chủ yếu vào người tiêu dùng và sẽ tiêu tốn của mỗi hộ gia đình Mỹ trung bình 1.000 USD mỗi năm. Giới doanh nghiệp và nhà đầu tư ngày càng lo ngại rằng một cuộc chiến thương mại này không chỉ kéo dài mà còn có quy mô lớn nhất từ trước tới nay, dẫn tới nguy cơ suy thoái nghiêm trọng.

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang diễn biến theo hướng gây nguy hiểm cho toàn thế giới, đe dọa phá hoại các quy tắc thương mại quốc tế cũng như trật tự thương mại trên quy mô toàn cầu. Trong diễn biến mới nhất, Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 2-9 cho biết nước này đã khiếu nại Mỹ lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) về việc Mỹ áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của Trung Quốc.

Hoàng Tuấn