Giảm sức ép cho hạ tầng

Tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, lượng phương tiện giao thông đã đến mức báo động. Hà Nội hiện có khoảng sáu triệu xe máy, hơn 500 nghìn ô-tô, chưa tính khoảng 1,2 triệu phương tiện của các địa phương khác thường xuyên tham gia giao thông trên địa bàn. Nhiều năm nay, Hà Nội luôn đối mặt nạn ùn tắc giao thông, nhất là khi trời mưa to đúng giờ cao điểm.

Tính trung bình, mỗi ngày, Hà Nội có khoảng 630 xe máy và 230 ô-tô được đăng ký mới. Dự báo đến năm 2020, Hà Nội có gần một triệu ô-tô và khoảng tám triệu xe máy. Trong khi đó, theo số liệu của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội công bố, thời gian gần đây, lượng khí nhà kính phát sinh từ hoạt động sử dụng các nguồn năng lượng trên địa bàn tăng cao. Dự tính đến năm 2020, các hoạt động sử dụng nguồn năng lượng, nhiên liệu sẽ tạo ra 18,2 triệu tấn CO2 và đến năm 2030 tăng lên đến 42,7 triệu tấn CO2, gấp ba lần so với năm 2015. PGS, TS Lưu Ðức Hải, Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và phát triển hạ tầng Việt Nam nhận định: "Sự quá tải về hạ tầng giao thông và các hạ tầng kỹ thuật trong quá trình đô thị hóa đã dẫn đến nguy cơ về tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường. Vì vậy, những người làm công tác quy hoạch đô thị cần phải quan tâm, chú trọng việc quy hoạch đường cho người đi xe đạp và đi bộ".

Nhiều chuyên gia môi trường khuyến cáo, các thành phố lớn cần đặc biệt quan tâm hơn nữa đến việc giảm phương tiện sử dụng nhiên liệu chất đốt, tăng cường các phương tiện sử dụng năng lượng điện, năng lượng sinh học. "Cần quy hoạch một không gian cho người đi xe đạp và đi bộ, để giảm nguồn khí thải do chất đốt ra môi trường giúp cho đô thị phát triển bền vững", ông Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường đề xuất. Nhiều nước trên thế giới đã thực hiện quy hoạch đường cho người đi bộ, xe đạp và họ đã rất thành công, điển hình là Thủ đô Cô-pen-ha-gen của Ðan Mạch.

Tại Việt Nam, gần đây đã bắt đầu quan tâm đến việc quy hoạch đô thị cho người đi bộ tại các đô thị lớn, nhưng vẫn chưa thật sự mang lại hiệu quả cao. Với Hà Nội, hiện mới có tuyến phố đi bộ quanh Hồ Gươm, khu phố cổ, song chỉ dành cho các ngày cuối tuần. Cho nên, để tiến trình xây dựng một thành phố xanh thuận lợi, nhanh hơn, chính quyền Thủ đô nên sớm có những giải pháp tốt, tạo nên nhiều hơn nữa các tuyến phố chỉ dành riêng cho người đi bộ và đi xe đạp. Ông Lưu Ðức Hải nhìn nhận, nếu quy hoạch được hệ thống đường dành cho người đi bộ và đi xe đạp kết nối các phương tiện giao thông công cộng sẽ giảm được rất nhiều áp lực lên hạ tầng giao thông và môi trường tại các đô thị lớn.

Từ vấn đề này, một số chuyên gia quy hoạch cho rằng, Hà Nội cũng cần đẩy mạnh việc triển khai quy hoạch không gian ngầm. Chuyên gia giao thông Ðinh Quốc Thái nhận định: "Không gian ngầm được xem là "mỏ vàng" của kinh tế "đất" vẫn chưa được khai thác. Phát triển không gian ngầm sẽ góp phần quan trọng làm tăng diện tích cho giao thông và giải quyết vấn đề quá tải, ùn tắc. Giao thông ngầm cũng kết nối được nhiều tiện ích khác như không gian dành cho người đi bộ, thương mại, dịch vụ… Và đây được coi là một trong những giải pháp chiến lược cho quá trình phát triển đô thị bền vững.

Nguyên Ðào