Giảm thuế là cần thiết, nhưng vẫn cần thêm giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp

Ô tô là mặt hàng thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, nên không được giảm thuế giá trị gia tăng. Ảnh: TL

Giảm lãi suất, cải cách thủ tục cùng với việc giảm thuế

Việc tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) 2% nhận được sự quan tâm của nhiều đại biểu Quốc hội, Đại biểu Quốc hội Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, cần giảm thuế GTGT cho doanh nghiệp (DN), vì nhiều DN Việt Nam đang gặp khó khăn trong tình hình nhiều thách thức chung của nền kinh tế. Đại biểu Quốc hội cho rằng, cần có chính sách nuôi dưỡng, hỗ trợ DN trong nước, nhất là trong giai đoạn khó khăn.

Đánh giá cao việc thực hiện các giải pháp về thuế trong thời gian qua, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, việc linh hoạt thực hiện chính sách thuế đã góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, kích cầu tiêu dùng, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước (NSNN). Đại biểu Quốc hội Mai Thị Phương Hoa bày tỏ nhất trí việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, Chính phủ cần cân nhắc thời gian giảm thuế, vì liệu giảm trong nửa cuối năm 2023 có quá ngắn. Có ý kiến đề nghị giảm cả cho năm 2024. Thảo luận về vấn đề này tại tổ trước đó, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị cân nhắc thời gian giảm thuế cho DN, tuy nhiên cần phải đánh giá kỹ những tác động của việc giảm thuế đối với NSNN, tránh tác động tới cân đối ngân sách trong bối cảnh thu ngân sách tại nhiều địa phương cũng còn đang khó khăn.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) bày tỏ đồng tình với sự cần thiết ban hành nghị quyết tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT nhằm giúp DN và người dân tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh, ổn định cuộc sống. Đại biểu Quốc hội đề nghị áp dụng mức thuế suất 8% đối với mặt hàng ô tô, bao gồm cả dòng xe dưới 24 chỗ để thúc đẩy lĩnh vực sản xuất và kinh doanh ô tô trong nước, từ đó đảm bảo nguồn thu NSNN từ lĩnh vực này.

Cho ý kiến cụ thể hơn, có đại biểu Quốc hội đề nghị cần kịp thời hướng dẫn các hồ sơ xem xét xin hoàn thuế GTGT một cách nhanh chóng, hiệu quả cho người dân và DN. Ngoài ra, bên cạnh chính sách giảm thuế, một số ý kiến đề nghị cần nghiên cứu các chính sách vượt tiền lệ như yêu cầu lãi suất cho vay giảm xuống dưới 9%, thay đổi các điều kiện cho vay thông thoáng, khả thi và hợp lý để hỗ trợ cho cộng đồng DN…

Ô tô không thuộc diện được giảm thuế giá trị gia tăng

Trước kiến nghị của đại biểu Quốc hội về việc đưa mặt hàng ô tô vào diện giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) 2%, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, ô tô là mặt hàng thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, nên không được giảm thuế GTGT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15, chỉ những nhóm hàng hóa, dịch vụ thiết yếu mới được đề xuất giảm thuế.

Giảm thuế 6 tháng phù hợp với cân đối ngân sách

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu giải trình một số ý kiến đại biểu Quốc hội nêu. Theo Bộ trưởng, việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã được Chính phủ trình Ủy ban Tài chính Ngân sách và Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội. Bộ trưởng cho rằng, thời gian giảm thuế 6 tháng cuối năm 2023 là phù hợp với cân đối ngân sách, đồng thời kích cầu tiêu dùng, giải quyết những khó khăn tức thời trong tình hình hiện nay.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, việc giảm thuế là cần thiết nhằm hỗ trợ DN trong bối cảnh khó khăn, tuy nhiên vẫn cần phải đồng bộ nhiều giải pháp, nhằm tăng cường năng lực cho DN, thúc đẩy sản xuất kinh doanh hiệu quả bằng cách tháo gỡ những khó khăn về vốn, về thị trường tốt hơn là giảm thuế. Nếu giảm thuế nhưng không thúc đẩy sản xuất kinh doanh thì DN vẫn khó khăn.

Liên quan đến số tồn dư ngân sách hơn 1 triệu tỷ đồng mà một số đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ hiện mức tồn quỹ là 1,043 triệu tỷ đồng, đang gửi tại Ngân hàng Nhà nước (NHNN) 895 nghìn tỷ đồng với lãi suất 0,8%/năm, một phần khác gửi ngắn hạn tại ngân hàng thương mại. Số tồn quỹ này là nguồn nhàn rỗi tạm thời gắn với các nhiệm vụ chi cụ thể đã có trong dự toán được Quốc hội phê chuẩn, hiện tồn đọng do chưa sử dụng hết, chứ không phải nguồn để bố trí cho các nội dung khác. Bộ trưởng cho biết, theo kiến nghị của các đoàn kiểm tra, kiểm toán, Bộ Tài chính gửi vào NHNN là chủ yếu, số còn lại khoảng hơn 10% gửi vào 4 ngân hàng thương mại nhà nước để tránh rủi ro.

Về hoàn thiện chính sách pháp luật, theo người đứng đầu ngành Tài chính, Chính phủ đã hết sức nỗ lực cho công tác này. Theo thống kê, năm 2022 Chính phủ đã ban hành 103 nghị định, trong đó, Bộ Tài chính trình Chính phủ ký ban 34 nghị định, chiếm 33% và ban hành 77 thông tư, chiếm 26% thông tư của cả nước.

“Dùng 1 luật sửa nhiều luật, 1 nghị định sửa nhiều nghị định để hóa giải những nút thắt, cùng với triển khai đồng bộ các giải pháp, sẽ là thời cơ để chúng ta sáng tạo, bứt phá, phát triển đất nước” - người đứng đầu ngành Tài chính nhấn mạnh.

Giải quyết triệt để 12 dự án “đắp chiếu”

Cho ý kiến vào báo cáo thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP), đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) bày tỏ nhất trí với báo cáo của Chính phủ. Tuy nhiên, đại biểu Quốc hội cho rằng, vấn đề lao động là 1 trong 3 trụ cột, nhưng hiện nay nguồn lực, trong đó nguồn nhân lực của chúng ta khá lãng phí.

“Các báo cáo của Chính phủ tại kỳ họp Quốc hội đều nêu, chỉ tiêu “năng suất lao động” không đạt so với mục tiêu đề ra. Tôi đề nghị phải tìm rõ nguyên nhân, có phải do người lao động không chịu làm việc, hay do quản lý. Đây là nguồn lực cực kỳ lớn mà chúng ta bỏ qua” - đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thân thẳng thắn nói.

Đại biểu Quốc hội đề nghị, đối với cả cán bộ công chức và người lao động trong khu vực công và và khu vực tư, cần phải có cơ chế để tăng lương. Tăng lương chính là đầu tư. Tại sao chúng ta đầu tư cho cơ sở hạ tầng hàng triệu tỷ đồng, mà không đầu tư vào con người. Cũng theo đại biểu Quốc hội, hiện nay có nhiều quỹ như Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ Khoa học công nghệ của doanh nghiệp…, chưa phát huy hết hiệu quả là cực kỳ lãng phí.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thân cũng đề cập đến 12 dự án “đắp chiếu” gây lãng phí và đề nghị Chính phủ cần báo cáo rõ, nếu dự án nào chưa hoạt động thì phải giải quyết dứt điểm ngay, tránh đọng lại hàng trăm nghìn tỷ đồng, là rất lãng phí.

Đại biểu Quốc hội Mai Thị Phương Hoa cũng đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong THTK, CLP, Chính phủ đã tích cực thực hiện và đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, đại biểu Quốc hội cho rằng hiện nay vẫn còn tình trạng lãng phí trong xây dựng pháp luật.

Đại biểu Quốc hội Mai Thị Phương Hoa nêu thực trạng: Hiện nay một số văn bản có đời sống khá ngắn, phải sửa đổi sau thời gian ban hành, có quy định gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. Việc chậm ban hành quy định chi tiết hướng dẫn luật, có văn bản chậm đến 8 năm. Nhiều văn bản không nêu rõ nguồn tiền ở đâu để thực hiện, dẫn đến ngân sách nhà nước phải chi ra gây lãng phí cho ngân sách.

Đại biểu Quốc hội Đào Hồng Vận (Hưng Yên) đồng tình với nhiều ý kiến trước đó khi cho rằng, cùng với chống tham nhũng, Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều chủ trương, giải pháp trong công tác THTK, CLP và đã đạt được nhiều kết quả khách quan, tiến bộ. Tuy nhiên, đại biểu Quốc hội cho rằng, những khó khăn, chậm trễ trong việc triển khai đầu tư dự án cũng gây lãng phí.

Đại biểu Quốc hội bày tỏ quan điểm “ở đây không chỉ lo lắng về lãng phí mang tính vật chất và tiền bạc mà nguy hiểm hơn là lãng phí về niềm tin, ví dụ như các dự án điện tái tạo và một số dự án khác”. Do đó, đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ cần đánh giá kỹ về những vấn đề này và từ đó có giải pháp khắc phục trong thời gian tới./.

Minh Anh