Giữ di sản nghề vàng bạc đất kinh kỳ bằng hoạt động văn hóa

Không gian đình Kim Ngân được trang trí và tận dụng cho việc tổ chức tọa đàm, giới thiệu nghề. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Sáng ngày 25/4 tại đình Kim Ngân (số 42-44 Hàng Bạc, Hà Nội) đã diễn ra tọa đàm "Nghề kim hoàn với di sản văn hóa Thăng Long-Hà Nội" do Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm phối hợp các hiệp hội kim hoàn, nghệ nhân thợ giỏi của thành phố thực hiện.

Trong bối cảnh phát triển công nghiệp hiện đại, sản phẩm công nghiệp có giá thành thấp hơn, ít người trẻ muốn theo nghề do thời gian học nghề dài (5-7 năm), nghệ nhân lớn tuổi muốn truyền nghề nhưng cần "chọn mặt gửi vàng," sản phẩm vàng, bạc thủ công vốn đã đắt đỏ vì nguyên liệu, lại càng có kinh phí cao hơn do còn ít người làm thủ công... Vì vậy, nghề truyền thống nói chung, nghề kim hoàn nói riêng ngày càng mai một.

Tọa đàm đưa ra những giải pháp giúp bảo tồn, phát triển các làng nghề làm vàng, bạc truyền thống. Một trong số các giải pháp là sử dụng đình cổ như đình Kim Ngân để làm nơi tổ chức cho các hoạt động văn hóa nói chung, bảo tồn giá trị nghề nói riêng.

Tọa đàm về nghề kim hoàn được tổ chức bên trong đình Kim Ngân. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Theo bà Trần Thúy Lan - Phó trưởng Ban quản lý Hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội, từ năm 2010, Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm đã trùng tu đình và mở cửa phục vụ khách tham quan, phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của người dân. Sau đó từ năm 2012, Ban quản lý Hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội đã tổ chức hàng loạt hoạt động phát huy các giá trị di sản như triển lãm tranh dân gian, tái hiện-phục dựng lễ hội, biểu diễn văn nghệ... đặc biệt trong các dịp đặc biệt như lễ, Tết.

"Vì vậy, nhờ mô hình bảo tàng nghề, tích hợp không gian văn hóa, sáng tạo mà hàng năm, đình đón hàng chục ngàn lượt khách tới lui để tham quan, nâng cao quảng bá, hỗ trợ phát triển dịch vụ, du lịch và thương mại. Đặc biệt có năm, đình Kim Ngân còn đón chính khách quan trọng như cựu Tổng thống Pháp Fancois Hollande (2016), hơn 30 các ngài đại sứ và các tổ chức các nước đến thăm nhân địp Tết Đinh Dậu (2017)..." bà Thúy Lan nói thêm.

Phố Hàng Bạc được trang hoàng trong dịp tổ chức Lễ hội đình Kim Ngân và Hội nghề kim hoàn năm 2023. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Nghệ nhân Quách Văn Hiển của làng nghề đậu bạc Định Công (quận Hoàng Mai, Hà Nội) có cùng quan điểm. Ông cho biết: "Đình nghề của chúng tôi có khuôn viên rất đẹp, tuy vậy chưa tận dụng được không gian hay những hoạt động như ở tọa đàm hôm nay. Bởi vậy, những gì mà lãnh đạo quận và ban quản lý phố cổ làm được với đình Kim Ngân là rất tốt. Tôi mong quận Hoàng Mai cũng tổ chức được những hoạt động tương tự thế này, bởi nghề của chúng tôi cũng rất quý giá và lâu đời."

Cũng tại tọa đàm, nhiều vấn đề và ý kiến đóng góp để phát triển các làng nghề truyền thống-nghề kim hoàn đã được đưa ra, bao gồm kết nối thợ với các cơ sở đào tạo để phối hợp trong thiết kế-sản xuất, kết hợp giữa các làng nghề-hộ gia đình để chia sẻ kinh nghiệm, tổ chức các lớp học truyền nghề ra sao cho hiệu quả.../.

Kim hoàn là một trong nghề lâu đời, thuộc nhóm nghề đòi hỏi kỹ thuật rất cao, đem lại giá trị kinh tế lớn của Thăng Long-Hà Nội. Ngoài Hàng Bạc, Hà Nội còn có làng Định Công ( thuộc quận Hoàng Mai) là nơi có nghề đậu bạc nổi tiếng.

Ngoài ra, Hà Nội còn nhiều làng nghề kim hoàn, kim khí có giá trị văn hóa khác như: Nghề đúc đồng Ngũ Xã (quận Tây Hồ), nghề dát vàng quỳ Kiêu Kỵ (huyện Gia Lâm)...

Một số sản phẩm thủ công từ các làng nghề truyền thống trưng bày tại đình Kim Ngân:

Một số sản phẩm của làng nghề đậu bạc Định Công (Hoàng Mai, Hà Nội). (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Sản phẩm vòng cổ được làng nghề làm vàng bạc Châm Khê (Hải Dương) thực hiện. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Một số sản phẩm từ làng nghề Đồng Xâm (Thái Bình) được trưng bày tại đình. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Đồ đồng mỹ nghệ của làng nghề Đại Bái (Bắc Ninh). (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Minh Anh (Vietnam+)