Gò Quao - vùng sản xuất hồ tiêu mới nổi

Huyện Gò Quao đang nổi lên là vùng trồng hồ tiêu mới của tỉnh Kiên Giang, với sản phẩm tiêu hữu cơ đã được các thị trường khó tính nhất thế giới cấp chứng nhận.

Vùng đất mới của hồ tiêu

Nói đến hồ tiêu Kiên Giang, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vùng đất giàu truyền thống như: huyện đảo Phú Quốc, Kiên Hải hay TP Hà Tiên. Khí hậu đặc thù của những vùng đất này, sườn đồi dốc thoai thoải, đất đỏ bazan xen lẫn những hốc đá vôi, cộng với quy trình chăm sóc đã cho ra thứ gia vị hồ tiêu rất thơm ngon. Tuy nhiên, quá trình phát triển du lịch, tốc độ đô thị hóa, đã khiến cho những nơi này trở thành “tấc đất, tấc vàng”. Đất dành cho nông nghiệp ngày càng chật hẹp, diện tích cây hồ tiêu giảm dần. Ở Phú Quốc, những vườn hồ tiêu còn trụ lại được chủ yếu là để cho khách du lịch đến tham quan.

Trồng tiêu hữu cơ theo chuỗi giá trị giảm được sâu bệnh, nông dân được đầu tư và yên tâm về đầu ra vì được bao tiêu với giá cao.

Trồng tiêu hữu cơ theo chuỗi giá trị giảm được sâu bệnh, nông dân được đầu tư và yên tâm về đầu ra vì được bao tiêu với giá cao.

Những nông dân gắn bó với cây hồ tiêu phải tìm đến vùng đất thích hợp khác xây dựng vùng trồng mới. Ông Lê Hữu Toàn, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Gò Quao, cho biết: “Cây hồ tiêu thật ra đã bén rễ trên vùng đất Gò Quao hơn 20 năm nay. Từ một vài hộ tiên phong trồng thử nghiệm ban đầu đã chuyển sang trồng thương mại khi đạt hiệu quả khá. Hiện nay, huyện đã phát triển diện tích hồ tiêu lên 261ha, tập trung ở 2 xã cặp theo sông Cái là Vĩnh Hòa Hưng Bắc và Vĩnh Hòa Hưng Nam. Thấy được hiệu quả kinh tế từ cây hồ tiêu, huyện Gò Quao đã xây dựng đề án đầu tư phát triển, với diện tích quy hoạch 300ha”.

Người dân Gò Quao đã có sáng kiến là dùng cây tràm sống, thứ có sẵn tại địa phương để làm trụ cho tiêu leo. Cây tràm nước vốn là cây bản địa có khả năng hóa giải đất phèn, thân thẳng đứng, ít cành lá nên rất thích hợp làm trụ trồng hồ tiêu.

Hướng đến sản xuất hữu cơ

Chúng tôi tìm đến kênh Bửng Đế, thuộc ấp 3, xã Vĩnh Hòa Hưng Bắc, nơi có phong trào phát triển cây hồ tiêu sớm ở địa phương. Bà Võ Thị Kim Liên, một trong những hộ tiên phong trồng hồ tiêu ở đây, cho biết: “Sử dụng cây tràm sống làm trụ trồng tiêu rất lý tưởng và là sáng kiến của nông dân nơi đây”.

Bà Võ Thị Kim Liên lý giải, ở đây là đất ruộng nên muốn trồng được cây tiêu phải đào mương lên liếp. Cây tràm được trồng ở mé mương liếp, bộ rễ ăn sâu nên ít cạnh tranh dinh dưỡng với cây tiêu. Cây tràm có sức sống tốt, ít bị đổ ngã, thân thẳng thích hợp cho việc tạo tán, điều chỉnh lượng ánh sáng trong vườn tiêu. Thân cây có lớp vỏ dày, nhám, thuận lợi cho tiêu leo bám, phát triển.

Cây hồ tiêu “ôm” cây tràm không chỉ trụ vững trên đất phèn mà còn cho hiệu quả kinh tế khá cao. “Trồng hồ tiêu chỉ nặng chi phí đầu tư ban đầu, từ năm thứ hai trở đi là có thu hoạch và kéo dài 10-15 năm mới phải đầu tư trồng lại. Nếu chăm sóc tốt, mỗi
héc-ta cho thu hoạch từ 3-4 tấn tiêu thương phẩm/năm, doanh thu vài trăm triệu đồng. Bà con nơi đây có cuộc sống khá giả đều nhờ cây tiêu” - bà Võ Thị Kim Liên phấn khởi chia sẻ.

Thời đỉnh điểm, giá mỗi ký tiêu chín bán hơn 200.000 đồng. Nông dân trồng hồ tiêu sống khỏe, “đút túi” đều đều vài trăm triệu mỗi năm. Nhưng rồi, giá tiêu lao dốc không phanh do nhiều nơi phát triển nóng, dẫn đến cung vượt cầu. Thông tin giá cả thị trường hồ tiêu liên tục thay đổi, giảm 1/2, rồi 2/3 và chạm đáy.

Rất may cho nông dân Gò Quao là trong cơn bĩ cực ấy, họ đã kịp bắt tay với doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi, chuyển hướng trồng tiêu hữu cơ. Công ty TNHH Sinh học Tự nhiên Phú Quốc (Phú Quốc Biona) đã ký thỏa thuận hợp tác với UBND huyện Gò Quao để phát triển vùng trồng hồ tiêu hữu cơ với quy mô ban đầu là 200ha và diện tích sẽ được tăng thêm khi nhu cầu tăng lên.

Ông Võ Đức Huy, Giám đốc Phú Quốc Biona, cho biết: “Đơn vị sẽ tập huấn quy trình kỹ thuật cho nông dân, hỗ trợ chi phí chứng nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ của Mỹ (USDA), châu Âu (EU), Nhật Bản (JAS) và duy trì chứng nhận. Đồng thời cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm, với giá năm đầu tiên cao hơn trung bình thị trường 30.000 đồng/kg, nếu sản phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Nếu không đạt vẫn mua cho bà con cao hơn giá thị trường. Các năm tiếp theo tùy theo chất lượng, sẽ bổ sung thêm phần cộng thưởng cho bà con nông dân”.

Tham gia trồng tiêu hữu cơ, nông dân được Phú Quốc Biona đầu tư 100% phân bón theo quy trình, nông dân bỏ ra phần đối ứng và thanh toán sau khi bán sản phẩm. Nhờ không phải tự bỏ vốn đầu tư nhiều, an tâm về đầu ra của sản phẩm vì được bao tiêu với giá cao nên các hộ nông dân tham gia sản xuất theo chuỗi đều rất phấn khởi.

Ông Phan Văn Khang, một nông dân xã Vĩnh Hòa Hưng Nam, tham gia mô hình và có sản phẩm đạt tiêu chuẩn, phấn khởi cho biết: “Trồng hồ tiêu theo quy trình hữu cơ cây ít bị bệnh, phát triển xanh tốt. Với năng suất đạt 3,5 tấn/ha, sản lượng tiêu vụ này gia đình tôi thu được 7 tấn, bán được hơn 520 triệu đồng. Trong đó, riêng phần giá bán được tăng thêm là khoảng hơn 200 triệu đồng so với giá ngoài thị trường nên mừng lắm. Chứ giá thấp như bây giờ mà trồng tự do theo kiểu truyền thống là lỗ vốn”.

Chủ tịch UBND huyện Gò Quao Võ Văn Trà cho biết: Đảng bộ huyện đưa cây hồ tiêu vào nghị quyết để quy hoạch phát triển. Thông qua đề án quy hoạch, giúp huyện mở rộng diện tích và phát triển cây hồ tiêu bền vững. Trong đó, chú trọng đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, quản lý tốt sâu bệnh, dựa trên các biện pháp canh tác và quản lý dinh dưỡng hợp lý, kết hợp sử dụng phân hữu cơ và phòng trừ dịch hại bằng biện pháp sinh học. Hợp tác với các doanh nghiệp để giúp nông dân liên kết phát triển sản xuất hàng hóa lớn, theo chuỗi giá trị để, tăng thu nhập cho bà con nông dân.

Bài, ảnh: ĐÀO CHÁNH

Nguồn Cần Thơ: https://baocantho.com.vn/go-quao-vung-san-xuat-ho-tieu-moi-noi-a115862.html