Góp phần khai thác và phát huy giá trị hồ Hoàn Kiếm

Nghiên cứu cẩn trọng, kỹ lưỡng

Ngày 16-8-2018, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng (VHGDTNTN và NĐ) của Quốc hội đã có Công văn số 1479/UBVHGDTTN14 gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, cho rằng vị trí ga ngầm C9 đặt gần đền Ngọc Sơn, đền Bà Kiệu không chỉ vi phạm Luật Di sản văn hóa, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng không thể khắc phục đối với di sản, không gian văn hóa của trung tâm Thủ đô.

Trong văn bản báo cáo Thủ tướng và giải trình với Ủy ban VHGDTNTN và NĐ mới đây, UBND thành phố Hà Nội khẳng định, việc nghiên cứu quy hoạch vị trí và thiết kế tổng mặt bằng ga C9 đã được thực hiện công phu, kỹ lưỡng suốt từ năm 2004 đến nay. Quá trình nghiên cứu, thiết kế lập quy hoạch hướng tuyến, vị trí nhà ga, lập quy hoạch tổng mặt bằng và thiết kế ga ngầm C9 bảo đảm tuân thủ pháp luật về di sản văn hóa, bảo tồn văn hiến Thủ đô, bảo đảm hài hòa giữa phát triển đô thị, kinh tế, xã hội và bảo tồn, phát huy di sản văn hóa, tuân thủ các yêu cầu và thẩm định khắt khe của nhà tài trợ JICA theo chuẩn mực quốc tế và các quy định pháp luật.

Trong giai đoạn triển khai quy hoạch chi tiết, đơn vị tư vấn và các cơ quan liên quan đã nghiên cứu, xem xét bảy phương án đối với ga ngầm C9. Sau khi nghiên cứu, so sánh, đánh giá ưu, nhược điểm về kỹ thuật, kinh tế, mức độ ảnh hưởng các di tích lịch sử, khoảng cách giữa các ga C8, C9, C10; ảnh hưởng trong quá trình thi công đối với các công trình, tòa nhà có móng cọc trong khu vực, tác động tới môi trường, cảnh quan, thì phương án vị trí ga C9 đặt ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng và vườn hoa Bờ Hồ phía trước Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội là phương án có nhiều ưu điểm hơn các phương án khác.

Các kết quả nghiên cứu này đều được xin ý kiến các bộ, ngành, cơ quan, các cấp chính quyền, cộng đồng dân cư liên quan; tổ chức nhiều hội thảo xin ý kiến rộng rãi các chuyên gia, nhà khoa học, đồng thời đã tổ chức trưng bày, xin ý kiến rộng rãi người dân trong tháng 3-2018. Kết quả đã tiếp nhận 1.718 phiếu đóng góp ý kiến, trong đó, 90,3% ý kiến ủng hộ, đồng ý với quy hoạch; 7,2% ý kiến phản đối và 2,5% không có ý kiến.

Hài hòa giữa bảo tồn và phát triển

Theo UBND thành phố Hà Nội, thiết kế tổng mặt bằng ga ngầm C9 và tuyến hầm có phần nằm trong khu vực bảo vệ 2, nhưng hoàn toàn nằm ngoài và không xâm phạm khu vực bảo vệ 1 là vùng có các yếu tố gốc cấu thành di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn. Tuyến hầm đi qua bên dưới gian trước của đền Bà Kiệu, cách gò đá chân Tháp Bút 1 m nhưng là đi ngầm, đỉnh hầm cách mặt đất 12,3 m, đáy hầm cách mặt đất 18,8 m, hoàn toàn không xâm phạm vùng bảo vệ 1, tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật về di sản văn hóa, bảo tồn văn hiến Thủ đô. “Việc xây dựng ga ngầm C9 và tuyến hầm tại khu vực không phá hỏng cảnh quan môi trường khu di tích. Loại hình giao thông công cộng văn minh, hiện đại này sẽ góp phần giảm ách tắc, tai nạn giao thông, cải thiện môi trường, cảnh quan, góp phần khai thác và phát huy giá trị của di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm”, UBND thành phố Hà Nội khẳng định.

Bên cạnh đó, thiết kế và phương pháp thi công ga ngầm và tuyến hầm là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay, kết quả khảo sát địa hình, địa chất được thực hiện và thẩm định bởi các cơ quan chuyên môn đủ năng lực và thẩm quyền, đã được nghiên cứu đánh giá tác động môi trường, xã hội, tính toán kỹ lưỡng, đầy đủ, đề ra các biện pháp phòng ngừa các nguy cơ tiềm ẩn. Kiểm soát chặt chẽ các tác động tiêu cực đến cảnh quan, môi trường và các công trình di tích trong quá trình thi công, bảo đảm giữ gìn nguyên vẹn, an toàn các công trình di tích lịch sử; bảo toàn giá trị vật thể, cảnh quan, môi trường của phố cổ, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn.

Thiết kế ga ngầm C9 và các cửa lên xuống giúp người dân, du khách thuận lợi trong việc tiếp cận khu phố cổ, di tích hồ Hoàn Kiếm, góp phần tổ chức lại giao thông, giảm ách tắc, tai nạn, ô nhiễm, cải thiện môi trường, cảnh quan, góp phần khai thác và phát huy giá trị của di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm.

UBND thành phố Hà Nội cho biết, dự án tuyến đường sắt đô thị số 2 đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo có chiều dài 11,5 km, trong đó 2,6 km đi trên cao và 8,9 km đi ngầm, có ba ga trên cao (từ ga C1 đến ga C3) và bảy ga ngầm (từ ga C4 đến ga C10). Hiện các hạng mục hướng tuyến, đề-pô và các ga đã được phê duyệt tổng mặt bằng, riêng ga ngầm C9 đặt tại khu vực hồ Hoàn Kiếm chưa được phê duyệt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thực hiện dự án và có nguy cơ tiếp tục làm tăng tổng mức đầu tư dự án. Trường hợp tiến độ tiếp tục bị đẩy lùi, chi phí dự án sẽ tăng lên do các yếu tố trượt giá, nhân công, vật liệu thay đổi.

Do đó, UBND thành phố Hà Nội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, xem xét lại các ý kiến của Ủy ban VHGDTNTN và NĐ, chấp thuận và chỉ đạo Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục xem xét có văn bản đồng ý với quy hoạch tổng mặt bằng ga ngầm C9 và tuyến hầm liên quan tại khu vực hồ Hoàn Kiếm để dự án được tiếp tục triển khai theo cam kết giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Nhật Bản.