Hà Giang hướng tới nông dân giàu có, nông thôn văn minh
Hà Giang là tỉnh vùng cao biên giới phía Bắc Tổ quốc, việc triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an sinh, giảm nghèo bền vững, hướng đến xây dựng các vùng nông thôn văn minh, hiện đại. Để đạt được mục tiêu đề ra, việc triển khai các chương trình còn nhiều 'rào cản' cần tháo gỡ.
Tạo đồng thuận trong nhân dân
Hà Giang là tỉnh biên giới có tỷ lệ đồng bào người dân tộc thiểu số chiếm 88% dân số, chủ yếu sinh sống ở vùng đặc biệt khó khăn, vùng núi cao, địa hình bị chia cắt, độ dốc lớn, núi đá, thường xảy ra lũ quét sạt lở đất, điều kiện giao thông đi lại khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, thiếu đất sản xuất, nước sinh hoạt. Điều này dẫn đến việc triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia gặp không ít khó khăn, thách thức. Bằng tư duy trách nhiệm và hành động cụ thể, tỉnh Hà Giang đã chủ động triển khai quán triệt sâu rộng các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh và huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc.
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), tỉnh Hà Giang đặt mục tiêu đến năm 2025: có 3 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM chiếm 46,9% (tương đương 82 xã đạt chuẩn NTM); tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM nâng cao là 8,5% (7 xã); tỷ lệ xã đạt NTM kiểu mẫu là 2,4% (2 xã). Đối với 2 Chương trình mục tiêu quốc gia còn lại, tỉnh đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo 4%/năm; đến năm 2025, toàn tỉnh có 63 xã và 41 thôn ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn (ĐBKK).
Khu dân cư kiểu mẫu thôn Séo Lủng B, xã Sảng Tủng, huyện Đồng Văn. Ảnh: My Ly
Để hiện thực mục tiêu chiến lược trên, tỉnh đã huy động gần 6.300 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Trung ương và địa phương. Ước giải ngân kế hoạch vốn năm 2023 của 3 chương trình đạt gần 4.500 tỷ đồng trên tổng số gần 4.800 tỷ đồng. Trong đó, kết quả giải ngân vốn đầu tư đạt 96%, vốn sự nghiệp đạt 90,4% kế hoạch. Năm 2023, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo cấp tỉnh thực hiện 2 đợt kiểm tra, giám sát toàn diện tại 11 huyện, thành phố và 58 xã, thị trấn về tiến độ thực hiện các chương trình. Qua đó, đã kịp thời phát hiện, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho cơ sở; đồng thời, có những điều chỉnh cụ thể, cách làm phù hợp, sát với yêu cầu thực tiễn nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện hiệu quả 3 chương trình.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Thị Minh Hạnh chia sẻ, việc triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia đã được thực hiện tại 193 xã, phường, thị trấn và 2.071 thôn, tổ dân phố. Nội dung hỗ trợ, đầu tư của dự án/tiểu dự án thành phần trải rộng nhiều lĩnh vực, sát thực với đời sống của nhân dân, như chính sách hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, hỗ trợ phát triển sản xuất, đào tạo nghề, chăm sóc sức khỏe… Qua đó đã tạo được sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân trong suốt quá trình triển khai thực hiện.
“Năm 2023, tỷ lệ nghèo đa chiều của tỉnh giảm 7,21%, tương đương với giảm 13.024 hộ nghèo, cận nghèo; đối với chương trình xây dựng NTM, toàn tỉnh có 1/11 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; 48/175 xã đạt chuẩn NTM; trong đó, 1 xã đạt chuẩn NTM nâng cao”, bà Hà Thị Minh Hạnh vui mừng cho biết.
Tháo gỡ những “rào cản”
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Thị Minh Hạnh, việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia đã kế thừa, phát huy giá trị, thành tựu xây dựng NTM, giảm nghèo và các chính sách đối với đồng bào DTTS của giai đoạn trước. Qua đó, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, giúp người dân nâng cao mức thụ hưởng, giải quyết được khó khăn thiết yếu nhất trong đời sống. Tuy nhiên, quá trình tổ chức triển khai thực hiện còn gặp nhiều khó khăn, nhất là việc lồng ghép nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, bởi điều kiện nguồn lực của tỉnh hạn chế.
Trong khi đó, lực lượng cán bộ chuyên môn ít, năng lực không cao nên quá trình triển khai còn lúng túng, chậm tiến độ. Hàng năm, khi giao kế hoạch vốn sự nghiệp các chương trình mục tiêu quốc gia, Trung ương đều giao chi tiết đến từng dự án của mỗi chương trình, đồng thời giao chi tiết về nguồn vốn theo các sự nghiệp thực hiện từng dự án. Tuy nhiên, thực tế nhu cầu triển khai các dự án trong mỗi năm của từng địa phương khác nhau. Có nhiều dự án địa phương cần nguồn vốn lớn để triển khai nhưng dự toán thuộc lĩnh vực, dự án được giao thấp, dẫn đến khó khăn trong thực hiện.
Để phát huy hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia, hướng tới mục tiêu nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh, hiện đại, tỉnh Hà Giang kiến nghị Quốc hội cho phép HĐND tỉnh quyết định việc điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 - 2025 giữa các Chương trình mục tiêu quốc gia từ các nội dung, dự án thành phần không còn đối tượng hỗ trợ hoặc chưa giải ngân được vốn để bổ sung vốn thực hiện các nội dung, dự án thành phần khác, bảo đảm hoàn thành mục tiêu của từng chương trình đã được cấp có thẩm quyền giao. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sớm thông qua nghị quyết về cơ chế đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, giai đoạn 2021 - 2025; bổ sung nguồn lực cho tỉnh để hoàn thành các mục tiêu xây dựng nông thôn mới được giao.
