Hà Nội sẽ có đột phá trong phát triển không gian đô thị

Hà Nội sẽ đẩy mạnh phát triển giao thông công cộng và phương tiện phi cơ giới, hình thành khu vực hạn chế tốc độ, vùng hạn chế tối đa phương tiện cá nhân. Ảnh: Khánh Huy

Phát triển đô thị dựa trên định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng

Theo đó, TP phía Tây trực thuộc Thủ đô Hà Nội là TP khoa học công nghệ và giáo dục đào tạo với hướng hiện đại, TP phía Bắc (khu vực Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn) nghiên cứu chức năng đô thị dịch vụ, hội nhập quốc tế gắn với Cảng hàng không cửa ngõ quốc tế Nội Bài. Trong nội dung tờ trình của UBND TP Hà Nội, TP sẽ có nhiều nội dung trong định hướng phát triển không gian toàn đô thị với đô thị trung tâm; TP phía Tây và các đô thị vệ tinh, các thị trấn sinh thái; định hướng xây dựng hai TP trực thuộc Thủ đô là TP phía Bắc và TP phía Tây.

Định hướng của TP Hà Nội cũng thể hiện, khu vực nội đô lịch sử sẽ được bảo tồn, tôn tạo, cải tạo, tái thiết, bổ sung hạ tầng xã hội, phát triển mới, đề xuất phát triển một số khu vực theo mô hình đô thị nén, mô hình TOD (Transit Oriented Development) là mô hình phát triển đô thị dựa trên định hướng phát triển của hệ thống giao thông công cộng. Điểm đáng quan tâm là Hà Nội sẽ đẩy mạnh phát triển giao thông công cộng và phương tiện phi cơ giới, hình thành khu vực hạn chế tốc độ, vùng hạn chế tối đa phương tiện cá nhân.

Lãnh đạo Hà Nội mong muốn rằng, khu vực nội đô lịch sử mở rộng sẽ được rà soát, phân bổ lại quy mô dân cư trên địa bàn theo hướng tăng dân số, phù hợp với định hướng “giảm áp lực” cho hạ tầng cơ sở đô thị nội đô lịch sử. Khu vực đô thị phía Đông Vành đai 4 sẽ là khu vực nghiên cứu quy hoạch phát triển mới, đề xuất một số khu vực đô thị nén, mô hình TOD, cao tầng, mật độ xây dựng thấp, tăng quy mô diện tích không gian xanh.

Đối với đô thị Long Biên, Gia Lâm, TP sẽ nghiên cứu mô hình phát triển gắn kết với các đô thị tỉnh, TP lân cận, là cửa ngõ logistics phía Đông kết nối hướng các tỉnh, TP ven biển. Đối với định hướng xây dựng TP phía Tây, phạm vi nghiên cứu bao gồm đô thị Hòa Lạc và đô thị Xuân Mai, nghiên cứu phát triển mở rộng ra đến sông Tích, sông Bùi, là TP khoa học công nghệ và giáo dục đào tạo với hướng hiện đại, sinh thái, cao - thấp tầng. Theo đó, TP có quy mô khoảng 251km2, dân số đến năm 2045 khoảng 1,2 triệu người. Đất xây dựng đô thị khoảng 135km2, dân số khoảng 1,08 triệu người. Khu vực ngoại thị khoảng 116 km2, dân số khoảng 0,12 triệu người. Tính chất là TP khoa học công nghệ và giáo dục đào tạo.

Cần lưu ý, TP định hướng đô thị Hòa Lạc là trung tâm đầu não về khoa học kỹ thuật công nghệ cao, trung tâm đào tạo, giáo dục chất lượng cao, là TP của những trung tâm nghiên cứu, các trường đại học, trung tâm thí nghiệm, nhấn mạnh công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, ứng dụng và chuyển giao công nghệ đi cùng các chính sách hỗ trợ ưu tiên thu hút nhân lực chất lượng cao và DN đến làm việc và sinh sống.

Riêng đô thị Xuân Mai là trung tâm giáo dục, nghiên cứu và các dịch vụ hỗ trợ giáo dục như trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, trung tâm hỗ trợ nghiên cứu, lab cộng đồng, trung tâm dịch vụ… Một phần TP dự kiến phát triển trung tâm nghiên cứu và phát triển công nghệ sinh hóa phẩm phục vụ cho Hà Nội, khu vực vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Trung du và miền núi phía bắc.

Đặc biệt, các đô thị vệ tinh trong khu vực gồm Sơn Tây (đô thị văn hóa lịch sử, du lịch nghỉ dưỡng) và Phú Xuyên (đô thị công nghiệp, đầu mối giao thông và trung chuyển hàng hóa). Đối với TP phía Bắc (khu vực Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn), Hà Nội sẽ nghiên cứu định hướng với chức năng đô thị dịch vụ, hội nhập quốc tế gắn với Cảng hàng không cửa ngõ quốc tế Nội Bài, hành lang kinh tế quốc gia gắn với trục động lực phát triển Nhật Tân - Nội Bài. Tính chất, chức năng chính là đô thị thông minh. Một số khu vực được phép phát triển cao tầng, hiện đại, xanh, kết hợp bảo tồn, phát huy giá trị khu di tích Cổ La, sông Thiếp…

Được biết, tổng diện tích TP khoảng 633 km2, bao gồm toàn bộ địa giới hành chính các huyện Đông Anh, Sóc Sơn và Mê Linh. Quy mô dân số đến năm 2045 khoảng 3,25 triệu người, bao gồm đất xây dựng đô thị khoảng 385km2, dân số khoảng 2,92 triệu người; khu vực ngoại thị khoảng 248km2, dân số khoảng 0,33 triệu người. Tính chất là TP dịch vụ, hội nhập quốc tế, gồm 45 phường và 24 xã. Vị trí đề xuất trung tâm TP, dự kiến tại khu vực phía Nam Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, có vị trí thuận lợi gần các trung tâm lớn như Smart City, TT Hội chợ triển lãm quốc gia, khu di tích Cổ Loa.

Sân bay thứ hai của Thủ đô là sân bay quốc tế

Cùng với đó, Hà Nội đề xuất 2 địa điểm để xây dựng sân bay thứ hai. TP cho biết, có 2 phương án dự kiến đề xuất trong đồ án điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô. Với phương án 1, sân bay có diện tích 1.300ha thuộc địa bàn của 4 xã (Tân Ước, Thanh Vân của huyện Thanh Oai; Tiền Phong, Tân Minh của huyện Thường Tín). Khi xây dựng sẽ giải phóng mặt bằng 2 khu dân cư xã Thanh Vân với hơn 52ha và khoảng 5.000 người ảnh hưởng. Đường điện 500kV cũng phải di chuyển khỏi ranh giới sân bay. Ưu điểm của phương án này là khoảng cách vào trung tâm TP 20 - 30km; gần đường cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, QL1A, QL21B, đường Vành đai 4 - Vùng thủ đô; gần đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và đường sắt đô thị tuyến 2A, tuyến số 1 kéo dài.

Tuy nhiên, nếu chọn phương án này sẽ gặp phải một số nội dung cần giải quyết. Cụ thể là việc có thể phải điều chỉnh hướng tuyến của đường trục kinh tế phía Nam, đồng thời cần nghiên cứu bổ sung tuyến đường sắt đô thị từ ga Hà Đông đi qua sân bay mới để kết nối trung tâm đô thị vệ tinh Phú Xuyên.

Với phương án 2 là khu vực thuộc địa bàn 5 xã: Đồng Tân, Minh Đức, Trầm Lộng, Kim Dường và Hòa Lâm (huyện Ứng Hòa) với diện tích xây dựng sân bay 1.700ha, dân số bị ảnh hưởng khoảng 10.000 người. Ưu điểm của phương án 2 là có trục không gian phía Nam kết nối đô thị trung tâm với khu vực sân bay.

Tuy nhiên, nếu chọn vị trí này sẽ phải bổ sung tuyến đường sắt đô thị nối ga Hà Đông đến sân bay khoảng 32km và di chuyển đường điện 500kV ra khỏi ranh giới sân bay. Đồng thời, quần thể di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Hương Sơn sẽ chịu ảnh hưởng bởi tiếng ồn. Hà Nội vẫn nhấn mạnh mong muốn sân bay thứ hai của Thủ đô là sân bay quốc tế.

Theo đó, nêu tại tờ trình, UBND TP Hà Nội lưu ý cảng hàng không thứ 2 Vùng Thủ đô là cảng hàng không nội địa, nhưng đảm bảo đủ điều kiện để chuyển đổi sang phục vụ cảng hàng không quốc tế khi cần thiết. Công suất sân bay khoảng 30 - 50 triệu hành khách/năm, diện tích 1.300 - 1.500ha, sẽ triển khai sau năm 2030.

Thái Phương