Đại biểu truy vấn Tổng Thanh tra Chính phủ về thu hồi tài sản do người khác đứng tên

Đại biểu Phạm Nam Tiến - Đắk Nông chất vấn, hiện còn đến 40-50% số tài sản chưa được thu hồi lại trong các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương chỉ đạo, đây là con số không nhỏ, vì một vụ án tham nhũng giá trị có thể lên tới hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng.

Chúng ta chỉ mới kiểm soát tài sản trong hệ thống chính trị, còn tài sản do người thân của các đối tượng phạm tội tham nhũng đang đứng tên, chiếm hoặc sở hữu vẫn là một khoảng trống rất lớn, khó kiểm soát.

Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong thừa nhận, đúng là việc xử lý, thu hồi tài sản tham nhũng luôn rất khó khăn, phức tạp hiện nay và thực trạng đó cũng chưa khắc phục được. Vừa qua trước tình trạng thu hồi tài sản tham nhũng kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị 04 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong những vụ án hình sự về tham nhũng kinh tế. Kết quả 9 tháng thu hồi sau kết quả thanh tra thì 9 tháng đầu năm 2022 đã tăng gần gấp đôi so với năm 2021 và cơ quan thi hành án đã tăng gần 3 lần.

Giải pháp mà Tổng TTCP đưa ra là tiếp tục hoàn thiện cơ chế thu hồi tài sản và tăng cường xử lý sau thanh tra và thi hành án. Trong quá trình điều tra và thanh tra, khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì có thể có biện pháp ngăn chặn ngay, không để đến lúc điều tra, truy tố, xét xử thì mới thi hành án thì các đối tượng này thường tẩu tán, làm thất thoát tài sản đó. Trong việc giải quyết các trường hợp thu hồi tài sản liên quan đến các yếu tố nước ngoài cũng cần phải có sự hợp tác quốc tế và tương trợ tư pháp để thu hồi.

Phát biểu tranh luận sau đó, đại biểu Hà Sỹ Đồng- Quảng Trị đề cập đến việc thu hồi tài sản bất minh do người khác đứng tên là rất khó, chưa có giải pháp hiệu quả để thu hồi.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng- Quảng Trị phát biểu tranh luận tại hội trường.

Nhắc lại việc Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí từng khẳng định vấn đề này có nhiều nguyên nhân và rất khó để thu hồi, đặc biệt trong điều kiện chưa có Luật về đăng ký tài sản thì nên chuyển hướng từ xử lý hình sự sang khởi kiện dân sự sẽ thu hồi được nhiều hơn, đại biểu Đồng đề nghị Tổng TTCP cho biết có tán thành quan điểm này không?

Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong cho biết, ý kiến đại biểu trùng với ý của Thanh tra. Tổng TTCP cũng có trùng với quan điểm là nên tập trung ưu tiên xử lý kinh tế và không nên “hình sự hóa các quan hệ kinh tế”, bởi vì: “không phải chỉ bản thân tôi mà các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng có quan điểm, những gì có thể xử lý được về mặt kinh tế thì xử lý kinh tế và không hình sự hóa”, Tổng TTCP nói.

Theo Tổng TTCP, thực tế trong các kết luận thanh tra vừa qua, Thanh tra Chính phủ đã có quan điểm khi trao đổi những vụ việc dự kiến có những sai phạm và bàn với cơ quan điều tra Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân tôi tối cao, những vụ việc nào phân làm 2 dạng:

Thứ nhất là vụ việc liên quan đến dự án đầu tư, liên quan đến đất đai mà cơ bản mới chỉ thực hiện được một phần nhỏ như là giải phóng mặt bằng và san lấp, chưa triển khai dự án mà có sai phạm không đấu thầu, đấu giá, đã xử lý cán bộ, nhà đầu tư rồi… trong quá trình xử lý sau thanh tra sẽ yêu cầu tiếp tục vẫn thực hiện theo kết luận thanh tra.

Thứ hai là trong quá trình thanh tra, có nhiều trường hợp ở giữa việc vi phạm hình sự hay kinh tế thì theo hướng ưu tiên xử lý kinh tế, xử lý trong một thời hạn nhất định, chứ không để kéo dài. Sau thời hạn cho phép nếu không thực hiện sẽ chuyển CQĐT (nội dung này cũng sẽ ghi rõ trong kết luận thanh tra).

Mai Thoa