Hai bài thơ của nghệ sĩ ưu tú Tân Nhân tặng nhạc sĩ Đỗ Nhuận và nhà thơ Tố Hữu

Nghệ sĩ ưu tú Tân Nhân

Năm 1961, nghệ sĩ Tân Nhân cùng các nghệ sĩ Ngọc Dậu, Khánh Vân, Quốc Hương... là những giọng hát xuất sắc của Đoàn Ca múa nhân dân Trung ương sang tham gia xây dựng Nhà hát Giao hưởng Hợp xướng Nhạc vũ kịch Việt Nam. Cũng những năm tháng này, nhạc sĩ Đỗ Nhuận đi học ở Liên xô về, với một tầm cao mới về nghệ thuật đã sáng tác nên những vở nhạc kịch đầu tiên cho nước nhà như nhạc kịch “Cô Sao”, “Người tạc tượng”... để xây dựng các chương trình biểu diễn cho Nhà hát Giao hưởng Hợp xướng Nhạc vũ kịch Việt Nam.

Những vai chính trong những nhạc kịch của nhạc sĩ Đỗ Nhuận đã do những nghệ sĩ xuất sắc ngày ấy đảm nhiệm, như Ngọc Dậu, Quý Dương, Trần Hiếu, Tân Nhân, Quang Hưng.... Lòng khâm phục, tình thắm thiết giữa nhạc sĩ sáng tác, đạo diễn, nghệ sĩ biểu diễn... trong lao động nghệ thuật vất vả nhưng quang vinh, càng nảy nở thắm thiết và tốt đẹp, nhất là qua những đêm biễu diễn ướt đẫm mồ hôi nhưng thành công ngoài sức tưởng tượng, đã làm họ càng thêm thân thiết và trân trọng, quý mến nhau...

Sau đó, giữa nghệ sĩ Tân Nhân và nhạc sĩ Đỗ Nhuận lại thêm những cơ duyên để cùng cộng tác nghệ thuật, gần gũi và trân quý nhau hơn. Năm 1966, giữa lúc chiến tranh bùng nổ trên cả nước và cả nước bạn Lào, Hội Nhạc sĩ Việt Nam nhận lãnh một nhiệm vụ quốc tế quan trọng, do chính Bác Hồ giao nhiệm vụ là thành lập một đoàn nghệ thuật sang Sầm Nưa nước bạn Lào biểu diễn phục vụ Chủ tịch Xuvanuvông và Neo Lào hắc xạt. Tổng thư ký Hội nhạc sĩ lúc bấy giờ là nhạc sĩ Đỗ Nhuận được giao nhiêm vụ trưởng đoàn, cùng các nhạc sĩ như Nguyễn Văn Tý, Trần Tiến... và các nghệ sĩ biểu diễn như Tân Nhân, Phương Thảo, tốp ca nữ Đoàn Ca múa nhân dân Trung ương...

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận (phải) và con trai - nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân.

Chính trong chuyến đi đó, trên những chặng đường bão táp và đạn bom sang nước bạn Lào biểu diễn, cũng là đi chiến trường, các nghệ sĩ như càng hiểu thêm tài năng cũng như nhiều vẻ đẹp trong tâm hồn của các nghệ sĩ trong đoàn và Đoàn trưởng Đỗ Nhuận, một nhạc sĩ đàn anh đã tôi luyện qua những năm tháng lao tù, cách mạng hào hùng, trên những chiến trường lửa khói như Điện Biên Phủ.

Thành công của chuyến đi biểu diễn này được các đồng chí lãnh đạo và các bạn Lào hết sức khen ngợi và đánh giá cao. Cảm xúc về một nghệ sĩ đàn anh tài năng âm nhạc rất lớn, từng có nhiều sáng tác âm nhạc rất hữu ích trên con đường cách mạng của đất nước, động viên và thôi thúc con người chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc và vươn tới những đỉnh cao, nghệ sĩ Tân Nhân đã viết tặng ông một bài thơ đầy xúc cảm, vô cùng yêu thương, khâm phục và thắm thiết:

Hát nữa đi anh

(Tặng Nhạc sĩ Đỗ Nhuận)

Cỏ nội mây ngàn

Tâm hồn anh quyện tâm hồn đất nước

Nhạc lòng anh dào dạt sóng Biển Đông

Qua sông Thao nghe bát ngát những dòng sông

Hành quân xa những bước chân rầm rập

Tôi ngợi ca Anh - Người nhạc sĩ nhân dân

Đã đứng lên từ những ngày sóng gió

Thuở tay không

Giữa quân thù anh không biết sợ

Trong tù đày lao khổ

Tiếng hát anh vút nở những mùa xuân

Hát nữa đi anh

Đất nước lắng nghe

Hát nữa đi

Cho niềm tin ngập tràn sóng nước

Hát nữa đi

Tình thủy chung ấm ngọt giữa tim người

Cho những “A Sao” tươi thắm nụ cười

Cho bền chặt tình hai miền xuôi ngược.

Hát nữa đi anh

Tôi lắng nghe hồn đất nước

Hát lên đi cùng theo anh tiếp bước

Hát lên đi, vang mãi khúc mùa xuân...

*

Nhắc đến bài thơ “Hát nữa đi anh” của nghệ sĩ ưu tú Tân Nhân tặng nhạc sĩ Đỗ Nhuận, thiết tưởng cũng không thể quên một bài thơ khác nghệ sĩ viết tặng nhà thơ Tố Hữu. Giữa nghệ sĩ Tân Nhân và nhà thơ Tố Hữu cũng rất nhiều duyên nợ, dù nhà thơ Tố Hữu là một nhà lãnh đạo, còn nghệ sĩ Tân Nhân chỉ là một nghệ sĩ, một chiến sĩ trên mặt trận văn hóa - văn nghệ.

Nhà thơ Tố Hữu

Chồng của nghệ sĩ Tân Nhân - nhà báo Lê Khánh Căn vốn là thư ký của nhà thơ Tố Hữu những ngày ở Việt Bắc. Khi hòa bình, cũng chính nhà thơ Tố Hữu là chủ hôn tổ chức đám cưới cho lính của mình là nhà báo Lê Khánh Căn và nghệ sĩ Tân Nhân khi ông Lê Khánh Căn ngày tết dẫn người yêu ra mắt thủ trưởng. Và sau này, đúng là duyên kỳ ngộ khi con trai của nhà báo Lê Khánh Căn và nghệ sĩ Tân Nhân là Lê Khánh Châu kết hôn với con gái nhà thơ Tố Hữu là Nguyễn Thanh Hoa...

Với bao nhiêu ân tình ấy, ngày nhà thơ Tố Hữu đi xa, Nghệ sĩ Tân Nhân đã viết bài thơ tặng ông, được nhiều người yêu con người và thơ Tố Hữu đánh giá cao...

Nhớ về Anh

Xin lắng nghe biển sóng rập rờn

Ngàn cánh võng đong đưa nhè nhẹ

Bao trái tim yêu thương anh thế

Bao tấm lòng êm dịu vỗ về anh...

Xin thư thái sau một đời gian khổ đấu tranh

Ngắm nhìn Tổ quốc ngày thêm giàu mạnh

Mừng nhân dân cuộc sống bình yên

Độc lập - công bằng- hạnh phúc vươn lên

Xin lắng nghe trên cao chiền chiện

Cùng bao chim ríu rít liệng vòng

Trời quê hương xanh trong thắm biếc

Những nẻo đường râm mát thong dong.

Xin lắng nghe hơi thở mùa xuân

Tết lại đến, giao thừa rạo rực

Cả trời đất, lòng người náo nức

Thấm từng lời, từng điệu tiếng thơ anh.

Đại bàng ơi

Tung cánh lao nhanh

Từ tầm cao kiêu hãnh tung hoành

Nắng cát quê ta điệp trùng nóng bỏng

Thêm chói chang sự tích một anh hùng...

4/12/2002.

Châu La Việt