Hai kịch bản tăng trưởng năm 2023

Tăng trưởng có dấu hiệu chững lại

Sáng 12.1, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) và Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ) tổ chức hội thảo "Kinh tế Việt Nam năm 2022, triển vọng năm 2023" và công bố báo cáo “Kinh tế Việt Nam năm 2022, triển vọng 2023”.

Báo cáo đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng trong năm nay. Ở kịch bản 1, GDP tăng 6,47%; lạm phát bình quân 4,08%; tăng trưởng xuất khẩu 7,21% và cán cân thương mại là 5,64 tỷ USD. Kịch bản 2 tích cực hơn khi tăng năng suất lao động, tăng trưởng GDP đạt 6,83%; lạm phát 3,69%; tăng trưởng xuất khẩu 8,43% và cán cân thương mại 8,15 tỷ USD.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, tăng trưởng kinh tế năm 2022 đạt kết quả ấn tượng. Bên cạnh GDP tăng 8,02% thì hoạt động thu hút đầu tư nước ngoài và xuất nhập khẩu cũng được đánh giá tích cực. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng có dấu hiệu chững lại từ quý IV.2022. Vấn đề thiếu đơn hàng, dẫn đến thiếu việc làm đã diễn ra tại nhiều doanh nghiệp. Tác động này không chỉ dừng lại ở quý IV.2022 mà có thể kéo dài đến những tháng đầu năm 2023.

Đánh giá của nhóm nghiên cứu CIEM tại báo cáo cũng cho thấy, so với các năm trước, triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm 2023 có thể chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố hơn so với năm 2022. Cụ thể là, khả năng kiểm soát sự lây lan của các biến thể virus và các dịch bệnh mới, qua đó tạo điều kiện cho hoạt động kinh tế. Mức độ thắt chặt tiền tệ ở các nền kinh tế chủ chốt nhằm xử lý áp lực lạm phát. Các nền kinh tế chủ chốt sẽ gia tăng cạnh tranh địa chính trị, xung đột Nga - Ukraine có thể kéo dài, nhưng giữa các nhóm nền kinh tế “cùng chí hướng” có thể sẽ gia tăng hợp tác trên nhiều lĩnh vực.

Triển vọng kinh tế năm nay cũng phụ thuộc vào tiến độ thực hiện Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, nếu duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, Việt Nam có thể tiếp tục cải cách và thúc đẩy các biện pháp tài khóa, tiền tệ giúp phục hồi tăng trưởng kinh tế. Ngoài ra, báo cáo chỉ ra rằng tăng trưởng kinh tế sẽ phụ thuộc đáng kể vào khả năng đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu, gắn với tận dụng cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do và xử lý các rủi ro gắn với đối đầu thương mại - công nghệ giữa các siêu cường, xu hướng giảm giá của các đồng tiền ở khu vực so với USD...

Toàn cảnh hội nghị

Đổi mới, sáng tạo trong xây dựng thể chế

Nhấn mạnh lại thông điệp về việc ưu tiên chính sách, Báo cáo cho rằng cần tiếp tục tập trung vào cải thiện nền tảng kinh tế vi mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng thân thiện hơn với đổi mới sáng tạo và môi trường, gắn với xử lý hiệu quả những rủi ro trong môi trường kinh tế quốc tế đầy biến động.

Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp, CIEM Nguyễn Anh Dương lưu ý tình trạng "doanh nghiệp muốn mô hình kinh tế mới nhưng cơ quan quản lý thì sợ rủi ro". Theo ông, cần phải có cơ chế thử nghiệm (sandbox) ở quy mô nhỏ để thử nghiệm những ý tưởng chính sách mới và trên cơ sở đó có thực tiễn để tổng hợp được. Cách tiếp cận với FinTech (tài chính công nghệ) và kinh tế tuần hoàn cần theo hướng này.

Chuyên gia kinh tế Lê Xuân Bá quan tâm tới yếu tố đẩy mạnh cơ cấu lại kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng trên cơ sở đổi mới, sáng tạo. Trong đó, đổi mới. sáng tạo không chỉ là trong lĩnh vực khoa học - công nghệ, mà phải thể hiện trong mọi ngành và lĩnh vực. Ông cũng nhấn mạnh: "Đổi mới, sáng tạo trong xây dựng thể chế quan trọng hơn nhiều so với đổi mới sáng tạo trong khoa học công nghệ. Nếu chúng ta có thể chế tốt thì chúng ta sẽ có khoa học công nghệ tốt". Đổi mới, sáng tạo ở đây là dám nghĩ, dám làm những cái mới, không theo đường mòn, lối cũ. Như vậy phải có cơ chế khuyến khích đổi mới, sáng tạo, đồng thời phải có cơ chế bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, vì việc chung.

Cố vấn Chương trình cải cách kinh tế vĩ mô, tăng trưởng xanh (GIZ) Dennis Quennet ghi nhận kinh tế Việt Nam năm 2022 tăng trưởng vô cùng ấn tượng. Để tạo đà cho tăng trưởng năm nay, Việt Nam cần đánh giá và nhìn lại những thành quả đạt được, đánh giá lại chất lượng tăng trưởng để có những điều chỉnh phù hợp.

Vũ Quang