Hải quan Bắc Ninh: Thu ngân sách giảm theo hoạt động của DN

Hoạt động Hải quan tại Chi cục Hải quan Yên Phong, Cục Hải quan Bắc Ninh. Ảnh: T.Trang.

Số thu giao tăng nhưng tăng trưởng kinh tế trên địa bàn giảm

Tổng kim ngạch XNK trong 6 tháng đầu năm 2019 của Cục Hải quan Bắc Ninh là 78.978 triệu USD, bằng 101% so với cùng kỳ. Trong đó, XK là 41.133 triệu USD, bằng 98% so với cùng kỳ năm trước. NK là 37.845 triệu USD bằng 104% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, trong tổng kim ngạch XNK thì kim ngạch có thuế chỉ là 2.424 triệu USD, chiếm 3% trong tổng số kim ngạch XNK, tăng 112% so với cùng kỳ năm 2018.

Với tình hình XNK trên, số thu NSNN 6 tháng đầu năm 2019 của Cục Hải quan Bắc Ninh đạt 5.034,9 tỷ đồng bằng 46,1% chỉ tiêu được giao, đến ngày 6/8 số thu này cũng mới chỉ đạt 5.679 tỷ đồng, đạt 55,59% chỉ tiêu được giao.

Phân tích những nguyên nhân tác động đến số thu, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh Nguyễn Bắc Hải cho biết, chỉ tiêu thu NSNN giao cho Cục Hải quan Bắc Ninh năm 2019 là 6.250 tỷ đồng, tăng 5,9% (tương đương 350 tỷ đồng), trong khi đó chỉ số tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm 2019 tại địa bàn lại giảm (theo báo cáo tình hình kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm của tỉnh Bắc Ninh thì tổng sản phẩm trên địa bàn GRDP đạt 43% kế hoạch năm, giảm 4,29% so với cùng kỳ năm 2018).

Cục Hải quan Bắc Ninh quản lý chủ yếu loại hình gia công, sản xuất XK và chế xuất. Nguồn thu của Cục tập trung vào một số DN NK nguyên liệu để sản xuất, lắp ráp hàng hóa bán nội địa. Trong khi đó các DN NK máy móc thiết bị trong khu công nghiệp đã đi vào hoạt động sản xuất ổn định, chỉ còn một số doanh nghiệp nhập khẩu máy móc thiết bị mở rộng nhà máy nên số thu thuế sẽ không có biến động lớn mà giữ ở mức ổn định.

Trong bối cảnh chỉ tiêu thu ngân sách hàng năm được giao tăng, chính sách cắt giảm thuế quan theo lộ trình gia nhập các hiệp định thương mại quốc tế ngày càng sâu rộng, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài trên địa bàn chủ yếu loại hình DN chế xuất thuộc đối tượng không chịu thuế nên ít nhiều ảnh hưởng đến kết quả thu ngân sách của Cục.

Phân tích cụ thể, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh cho biết, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh với 3 chi cục: Chi cục Hải quan Bắc Ninh, Chi cục Hải quan ICD Tiên Sơn, Chi cục Hải quan Yên Phong quản lý hải quan có tổng kim ngạch XNK địa bàn tỉnh Bắc Ninh đạt 42 tỷ USD bằng 92% so với năm 2018, kim ngạch NK đạt 21,6 tỷ USD, kim ngạch XK đạt 20,4 tỷ USD. Tuy nhiên, kim ngạch có thuế đạt 1,6 tỷ USD chiếm 4% trong tổng kim ngạch XNK, các mặt hàng chính gồm có linh kiện điện tử, nguyên liệu sản xuất, hàng may mặc, sắt thép…

Thu phụ thuộc vào một số doanh nghiệp lớn

Nhìn vào số thu của một số DN lớn trên địa bàn cho thấy, trường hợp của Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam, số thu 6 tháng đầu năm 2019 là 86,5 tỷ đồng, tăng 135,3% so với cùng kì năm 2018 là 36,76 tỷ đồng, dự kiến 6 tháng cuối năm thu được 190,3 tỷ đồng, chiếm 25% tổng số thu toàn đơn vị. Có được kết quả tăng như thế này, phần lớn là do Công ty Samsung Electronics Việt Nam (là DN chế xuất được hưởng ưu đãi về thuế) trong năm 2019 đã phát triển mạnh các hoạt động kinh doanh theo quyền của DN có vốn đầu tư nước ngoài, đây là hoạt động không được hưởng các chế độ ưu đãi về thuế của doanh nghiệp chế xuất. Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên - Chi nhánh TP Hồ Chí Minh, số thu 6 tháng đầu năm 2019 là 54,1 tỷ đồng, tăng đến 912% so với cùng kì năm ngoái là 5,3 tỷ đồng, dự kiến cả năm 2019 thu được 119 tỷ đồng. Tuy tăng trưởng như vậy nhưng số thuế XNK của Công ty TNHH Samsung chỉ chiếm 4% trên tổng số thu toàn địa bàn quản lý của Cục Hải quan Bắc Ninh nên cũng không đóng góp nhiều vào số thu NSNN của Cục Hải quan Bắc Ninh.

Hay đơn cử như Chi cục Hải quan Cảng nội địa Tiên Sơn là đơn vị có số thu chiếm 47,6% toàn địa bàn, hiện trong năm 2019 cũng gặp không ít khó khăn trong công tác thu. Các DN đóng góp số thuế lớn tại Chi cục Hải quan ICD Tiên Sơn trong năm 2018, 2019 có thể thấy tổng số thuế phải thu 6 tháng đầu năm 2019 giảm 14,8% so với 6 tháng cuối năm 2018 và giảm 8,8% so với cùng kỳ, trong đó 14 DN 6 tháng đầu năm giảm thu và 5 DN không còn thực hiện thủ tục hải quan tại Chi cục từ cuối năm 2018. Tổng số thu các doanh nghiệp này trong 6 tháng đầu năm là 715,0 tỷ đồng giảm 37,3% so với 6 tháng cuối năm 2018 (448 tỷ đồng) và giảm 41,1% so với cùng kỳ (769,16 tỷ đồng).

Bên cạnh đó chủ trương đầu tư tại địa bàn tỉnh Bắc Ninh là chọn lọc nhà đầu tư chứ không thu hút như thời kỳ đầu, vì các khu công nghiệp tại địa bàn đã lấp đầy các dự án của các doanh nghiệp và đi vào hoạt động sản xuất. Chính vì vậy nhập khẩu máy móc thiết bị và các dự án mới, các dự án mở rộng trên địa bàn tỉnh không phát sinh nhiều mà đây là các nguồn thu giúp số thu tăng biến động hơn so với sản xuất xuất khẩu.

Với Chi cục Hải quan Thái Nguyên đóng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, trong khi tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trên địa bàn tỉnh đạt 29,3 tỷ USD, bằng 115% so với cùng kỳ năm trước thì số thu NSNN của chi cục chỉ đạt 1.476 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước, đạt 44,1% chỉ tiêu Bộ Tài chính giao, tuy nhiên so với kế hoạch đặt ra của dự toán thu 6 tháng đầu năm 2019 (1.675 tỷ đồng) chỉ đạt 88,1%.

Trong 6 tháng đầu năm 2019, tại Chi cục Hải quan Thái Nguyên có tổng số 138 doanh nghiệp nộp thuế với tổng số thuế thu được là 1.476 tỷ đồng. Trong đó có 13 DN có số thu trên 10 tỷ đồng đạt 1.317 tỷ đồng chiếm 91% tổng số thu. Nhưng số thu của Chi cục chủ yếu từ 2 DN là Công ty TNHH Samsung Electronics VN Chi nhánh TPHCM và Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo đạt 1.063 tỷ chiếm 72% tổng số thu toàn Chi cục.

Tuy nhiên, DN Samsung trước đây sản xuất và XK bán sản phẩm điện thoại, máy tính bảng vào thị trường nội địa 100% tại Thái Nguyên, nhưng hiện nay doanh nghiệp đã điều chỉnh tỷ lệ sản xuất và XK bán vào nội địa với Samsung Yên Phong – Bắc Ninh, qua đó làm giảm số thu nộp NSNN của Samsung tại Thái Nguyên so với kế hoạch dự kiến và ảnh hưởng rất lớn đến tổng thu toàn Chi cục.

Phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu

Với những phân tích trên, để Cục Hải quan Bắc Ninh hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN năm 2019 là không mấy dễ dàng. Tuy nhiên, lãnh đạo Cục đã xác định Cục Hải quan Bắc Ninh sẽ nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ thu. Theo đó, trong những tháng cuối năm Cục sẽ bám sát những giải pháp về thu NSNN tại Chỉ thị về thu NSNN mà Tổng cục Hải quan đã ban hành. Trong đó ưu tiên tạo thuận lợi tối đa cho các hoạt động XNK như: Giải quyết kịp thời các vướng mắc phát sinh liên quan đến thủ tục hải quan, chính sách thuế, công tác quản lý thuế, công tác thu nộp tiền thuế, chế độ kế toán thuế, chế độ hoàn thuế, miễn thuế, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hải quan, thủ tục quản lý thuế, tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động XNK…

Cùng với đó, tiếp tục tăng cường công tác quản lý thuế, thu hồi nợ thuế như: Tăng cường công tác kiểm tra, rà soát các nguồn thu tiềm ẩn để báo cáo Tổng cục Hải quan kiến nghị Bộ Tài chính sửa đổi Biểu thuế, các chính sách thuế, đảm bảo các nguồn thu đều được thu đúng, thu đủ, kịp thời vào ngân sách nhà nước, phát hiện và xử lý kịp thời các sai sót; tập trung xử lý nợ đọng thuế, thực hiện đôn đốc thu hồi nợ thuế nộp kịp thời vào NSNN và không để phát sinh nợ thuế mới.

Tập trung chống thất thu qua giá tính thuế, qua phân loại và áp dụng mức thuế, nhất là các mặt hàng có thuế suất cao, kim ngạch XNK lớn; tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành để ngăn chặn, kiểm tra phát hiện các hành vi gian lận thương mại qua giá, thuế suất, C/O…, xác định trọng tâm trọng điểm các mặt hàng xuất khẩu, nhập khẩu có dấu hiệu kim ngạch bất thường.

Cơ cấu số thu thuế từ các sắc thuế của đơn vị được phân chia như sau: Thuế XK là 149,9 tỷ đồng (so với năm 2018: 140,6%) chiếm 2,9% tổng số thu, thuế NK là 605,8 tỷ đồng (so với năm 2018: 85,7%) chiếm 12% tổng số thu, thuế GTGT là 4.258,8 tỷ đồng (so với năm 2018 109,4%) chiếm 84,6% tổng số thu của đơn vị.

Thu Trang