Hàng hải Việt Nam bứt phá, đón đầu Hiệp định EVFTA

Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam phát biểu khai mạc Hội thảo.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang cho biết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) được ký kết cách đây 1 năm và sẽ có hiệu lực từ 01/8/2020 có thể đem lại các điều kiện phát triển thuận lợi cho cả lĩnh vực vận tải biển và cảng biển của Việt Nam.

Theo đó, EVFTA quy định loại bỏ gần như hoàn toàn thuế quan giữa hai bên. EVFTA cũng giảm nhiều hàng rào phi thuế quan hiện có trong giao dịch thương mại với Việt Nam và mở ra các thị trường dịch vụ và mua sắm công của Việt Nam cho các công ty EU. Trước mắt, ngay khi có hiệu lực, EVFTA sẽ loại bỏ 65% thuế đối với hàng xuất khẩu của EU sang Việt Nam, đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU, EVFTA cũng sẽ loại bỏ 71% thuế kể từ ngày 1/8/2020.

“Thương mại hàng hóa xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với các nước thuộc EU được dự báo sẽ tăng lên đáng kể. Trong khi đó, có tới 90% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam được vận chuyển qua đường biển. Điều này đồng nghĩa hoạt động dịch vụ vận tải tăng lên đáng kể, trong đó có vận tải biển”, ông Hoàng Hồng Giang nhận định.

Theo cam kết của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), vận tải biển là một trong những lĩnh vực Việt Nam sẽ mở rộng cửa cho các nhà cung cấp dịch vụ của EU so với các cam kết gia nhập WTO và cả TPP. Điều này cũng vừa là cơ hội lớn cho các hợp tác trong lĩnh vực vận tải biển nhưng cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với những doanh nghiệp vận tải có danh tiếng và lâu đời hoạt động trên tuyến Việt Nam – EU. Thêm vào đó, trong thời gian tới, các cảng biển của Việt Nam cần tập trung tăng cường năng lực khai thác để có thể đón nhiều tàu lớn cập cảng mình.

Để “đón đầu” những cơ hội từ Hiệp định này, Phó Cục trưởng Hoàng Hồng Giang cho biết Cục Hàng hải Việt Nam đã chủ động nghiên cứu, rà soát lại hệ thống cảng biển của Việt Nam, xây dựng một số đề án nâng cao hiệu quả khai thác của các cảng biển, trong đó có 2 cảng nước sâu là Cái Mép - Thị Vải và cảng Lạch Huyện; Đồng thời, tham mưu Bộ GTVT xây dựng quy hoạch cảng biển thời kỳ 2021 - 2030 khắc phục những hạn chế trong các thời kỳ trước đây, lựa chọn những nhà đầu tư có đủ tiềm lực phát triển cảng biển hiện đại.

Theo Phó Cục trưởng Hoàng Hồng Giang, trong 6 tháng đầu năm 2020, dịch Covid-19 bùng phát đã gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực. Tuy nhiên, khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam vẫn đạt trên 339 triệu tấn, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2019, trong đó, hàng xuất khẩu đạt gần 84,9 triệu tấn (tăng 11%) và hàng nhập khẩu đạt trên 108 triệu tấn (tăng hơn 10%). Cục Hàng hải tin tưởng rằng những con số kể trên còn sẽ tăng hơn nữa khi EVFTA chính thức có hiệu lực.

Đại diện Cục Hàng hải Việt Nam và EuroCham ký biên bản ghi nhớ hợp tác.

Tại hội thảo, đại diện Tổng công ty Hàng hải Việt Nam cho rằng hoạt động logistics có vai trò quan trọng đối với sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam khi EVFTA có hiệu lực, trong đó vận tải biển là một mắt xích quan trọng. Cải thiện chất lượng dịch vụ vận tải biển nói riêng và dịch vụ logistics nói chung, chỉ có thể thực hiện được nếu như thực hiện song song giữa việc cải thiện hệ thống cơ sở hạ tầng cũng như cắt giảm các thủ tục hành chính không cần thiết. Trong đó, vai trò “nhạc trưởng” vẫn thuộc về các cơ quan quản lý Nhà nước, còn chính quyền địa phương, các cơ quan, đơn vị liên quan cùng phối hợp với các đơn vị hàng hải xây dựng dịch vụ vận tải biển có chất lượng tốt, giá thành cạnh tranh, tạo lợi thế cho hàng hóa Việt Nam.

Còn đại diện Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn nhìn nhận để tận dụng được lợi thế nhất định từ EVFTA cũng như tăng sức cạnh tranh cho hệ thống cảng biển tại Việt Nam, các cơ quan quản lý Nhà nước cũng cần nghiên cứu kỹ, có sự đồng nhất trong quy hoạch đầu tư phát triển cảng biển để đón được tàu có trọng tải lớn (trên 18.000 Teus). Việc quy hoạch phát triển cảng biển cần mang tính tổng thể và đồng bộ với việc phát triển hệ thống hậu cầu sau cảng phải gắn chặt với quy hoạch phát triển đồng bộ các khu công nghiệp, quy hoạch phát triển kinh tế của vùng và các địa phương có cảng.

Trong khuôn khổ Hội thảo, Lễ ký kết MOU giữa Cục Hàng hải Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cũng đã được thực hiện. Đây được coi là tiền đề cho sự phối hợp chặt chẽ và thường xuyên giữa Cục Hàng hải Việt Nam và EuroCham trong việc hỗ trợ thúc đẩy vận tải biển và phát triển thương mại trong việc triển khai EVFTA; thúc đẩy mối quan hệ giữa cộng đồng doanh nghiệp Châu Âu và cơ quan quản lý nhà nước của Việt Nam.

Vào ngày 30 tháng 6 năm 2019, tại Hà Nội, Việt Nam và Liên minh Châu Âu đã cùng ký kết Hiệp định thương mại tự do EVFTA và Hiệp định bảo hộ đầu tư EVIPA. Việc ký kết này sẽ mở ra chương mới vô cùng triển vọng trong quan hệ hợp tác đầu tư, thương mại giữa Việt Nam và cộng đồng các nước Châu Âu.

Ngày 30 tháng 6 năm 2020 vừa qua, Ủy ban Châu Âu đã chính thức thông báo Hiệp định EVFTA sẽ có hiệu lực từ ngày 01 tháng 8 tới đây.

Thùy Dương